Kalenica w domu jednorodzinnym – jakie są jej funkcje?

Niezwykle ważnym elementem każdego dachu spadzistego jest kalenica, nazywana również linią szczytową. Jest to krawędź dachu powstająca na złączeniu się połaci dachowych. Kalenica w domu jednorodzinnym pełni wiele istotnych funkcji, w tym oczywiście zapewnia odpowiednią ochronę przed warunkami atmosferycznymi. W tym artykule dowiesz się więcej na temat tego, czym właściwie jest kalenica oraz za co odpowiada ten element dachu spadzistego.

Co to jest kalenica?

Kalenica to najwyżej położona krawędź dachu utworzona na przecięciu połaci dachowych. Z elementem tym spotkamy się zarówno w dachach dwuspadowych, jak również dachach wielospadowych. Innymi określeniami kalenicy są: linia szczytowa dachu, wierch, warst lub kipa. Element ten musi być wykonany w odpowiedni sposób, ponieważ zależeć będzie od niego szczelność dachu, odporność na warunki atmosferyczne, jak również sprawna wentylacja. Linia łącząca górne krawędzie połaci to kalenica główna, natomiast linia, która łączy przecięcia skośnych krawędzi połaci jest nazywana kalenicą narożną lub też koszem.

Jakie funkcje zapewnia kalenica?

Prawidłowo wykonana kalenica ma zagwarantować szczelne złączenie połaci dachowych. To właśnie na stykach połaci znajdują się newralgiczne punkty, w których najłatwiej o nieszczelności. Nie trzeba chyba mówić, jak poważnym problemem jest nieszczelny dach. Prowadzi do nadmiernego poziomu wilgotności w pomieszczeniach, co sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów, a ponadto obniża właściwości materiałów termoizolacyjnych odpowiedzialnych za utrzymywanie odpowiedniej temperatury.

Kalenica w domu jednorodzinnym zapewnia zatem należytą ochronę przed warunkami atmosferycznymi, głównie przed deszczem. Jednak prawidłowo wykonana linia szczytowa może mieć wpływ także na odporność połaci na silny i porywisty wiatr. Dodatkowo, bardzo ważną funkcją kalenicy jest zagwarantowanie dobrej wentylacji. Powietrze przemieszczające się pod pokryciem dachu pozwala usunąć wilgoć nagromadzoną przez odprowadzanie pary wodnej z wnętrz domu.

Z jakich elementów składa się kalenica w domu jednorodzinnym?

Budowa kalenicy jest dość złożona. Jak już mówiliśmy, to właśnie stykające się ze sobą krawędzie połaci dachu są najbardziej newralgicznym punktem, w którym może dochodzić do przeciekania dachu. Pierwszą warstwę jest wstępne pokrycie złożone z folii dachowej położonej na dostatecznie szeroką zakładkę równolegle do linii dachu. Może to być również pełne deskowanie z papą. Następnie mocowane są stalowe wsporniki łat kalenicowych, do których przymocowane zostaną kontłaty.

Aby kalenica w domu jednorodzinnym była w pełni szczelna stosuje się specjalne taśmy uszczelniająco-wentylacyjne. Zazwyczaj jest to blacha aluminiowa, która dodatkowo może zostać wzbogacona o tkaninę polipropylenową. Na poziomej łacie kalenicowe stosuje się wywietrzniki kalenicowe ze szczotkami. Zapewniają odpowiednią cyrkulację powietrza, a jednocześnie chronią przed wnikaniem wilgoci pochodzącej z opadów deszczu. Ostatnim elementem kalenicy są gąsiory. To półokrągłe elementy, które mają w estetyczny i trwały sposób wykończyć kalenicę. Zazwyczaj gąsiory są dobierane u tego samego producenta, u którego kupuje się materiał na pokrycie dachu.

Kalenica dachu a wysokość budynku

Kalenica w domu jednorodzinnym zwieńczonym dachem spadzistym często stanowi najwyższy punkt dachu, pomimo to, że wyżej od niej mogą wystawać kominy wentylacyjne, wywietrzniki, jak również elementy instalacji odgromowej. Jednak to właśnie kalenica jest najwyżej położonym elementem konstrukcyjnym budynku i to właśnie ona stanowi punkt odniesienia przy pomiarze wysokości budynku. Wysokość tę mierzy się od punktu zero wyznaczonego przez geodetę. Wysokość budynku ma istotne znaczenie w kontekście obowiązujących warunków zabudowy.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze projektu domu?

Kalenica domu może mieć wpływ także na proces wyboru gotowego projektu domu. Wszystko za sprawą wymagań, jakie stawia przed inwestorem miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub też decyzja o warunkach zabudowy. Kalenica dachu może być usytuowana równolegle lub prostopadle do drzwi wejściowych, a to w dużej mierze decyduje o właściwym posadowieniu budynku na działce. Inwestorzy nie zawsze będą mieli jednak możliwość usytuowania domu zgodnie z ułożeniem ściany frontowej, a przeszkodą może się okazać właśnie kalenica.

Wyżej wymienione dokumenty mogą bowiem stawiać wymagania, aby kalenica dachu była położona równolegle lub prostopadle do drogi. Jeśli wybierzemy niewłaściwy projekt, może się okazać, że jedynym sposobem na budowę tego domu na wybranej działce będzie posadowienie domu ścianą frontową skierowaną ku bokowi działki. W grę wchodzi również adaptacja gotowego projektu, ale zmiana konstrukcji dachu w taki sposób, aby dostosować ułożenie kalenicy do położenia drogi nie zawsze jest możliwe, a gdy taka możliwość istnieje, zazwyczaj jest bardzo kosztownym zabiegiem.