Jedną z ważniejszych decyzji na etapie projektowania przyszłego domu jest wybór instalacji grzewczej określanej również jako źródło ogrzewania. Od tego wyboru zależy komfort i bezpieczeństwo domowników, a także koszty eksploatacyjne. W tym artykule omówimy najważniejsze źródła ogrzewania, wraz z popularnymi systemami wspomagającymi, a także podpowiemy, jak wybrać odpowiedni system do domu.
Jakie czynniki decydują o wyborze źródła ogrzewania?
Jednym z ważniejszych czynników jest uzbrojenie działki budowlanej. Bardzo popularny obecnie kocioł gazowy może być zastosowany tylko na tych działkach, posiadających dostęp do przyłącza gazu. Z kolei kocioł elektryczny stosuje się zwykle w domach posiadających podziemne przyłącze energetyczne, które jest mniej narażone na przerwy w dostawach prądu z powodu usterek sieci. Wybierając źródło ogrzewanie należy wziąć pod uwagę także powierzchnię domu i jego kubaturę. To istotne czynniki determinujące wybór instalacji o odpowiedniej mocy.
Ważnym czynnikiem jest bez wątpienia, jaki możemy przeznaczyć na źródło ogrzewania. Najtańsze okazują się piece na paliwo stałe, a nieco droższym rozwiązaniem jest kocioł gazowy lub elektryczny. Najdroższym z kolei systemem jest pompa ciepła. Porównując koszty zakupu i montażu warto jednak spojrzeć z szerszej perspektywy i uwzględnić także koszty eksploatacyjne. A tak się składa, że najdroższa pompa ciepła może zaoferować zdecydowanie najniższe koszty ogrzewania, co oznacza, że jest dobrą formą inwestycji w przyszłość. Istotny wpływ na wybór źródła ogrzewania może mieć również zastosowany w domu rodzaj wentylacji.
Rodzaje instalacji grzewczych
W domach jednorodzinnych można zastosować kilka źródeł ogrzewania. System centralnego ogrzewania odpowiada przede wszystkim za ogrzewanie powietrza w domu, ale może również ogrzewać wodę użytkową. Zdarza się jednak, że woda użytkowa jest ogrzewana z pomocą innego systemu. Główne źródło ogrzewania może być wspomagane przez systemy wspomagające, które świetnie sprawdzają się w mniej chłodne dni, gdy nie ma potrzeby używania głównego systemu. Poniżej prezentujemy cztery źródła ciepła wykorzystywane w systemach centralnego ogrzewania:
Piec na paliwo stałe
Piece i kotły na paliwo stałe wciąż przeważają w starych domach. Współczesne systemy są jednak dużo wygodniejsze i bardziej ekologiczne. Stosuje się w nich pompę, która odpowiada za skuteczne rozprowadzanie ogrzanej wody do rur i grzejników. Nowoczesne piece są także podłączone do podajnika, który dostarcza opał nawet przez kilka dni, bez konieczności dokładania opału. Możemy wskazać piece na węgiel, pellet oraz drewno. Jest to jeden z najtańszych systemów, jaki możemy zastosować w nowo powstającym domu, ale również najbardziej kosztowny w eksploatacji. Nawet najnowocześniejsze piece na paliwo stałe ustępują bowiem pod kątem wydajności kotłom elektrycznym i kotłom gazowym. Ponadto, wybór ten jest coraz rzadszy ze względu na coraz bardziej rygorystyczne normy i standardy wprowadzane w trosce o czystsze powietrze.
Kocioł gazowy
Jest to obecnie jedno z najchętniej wybieranych źródeł ciepła w domach położonych na działkach z przyłączem gazowym. Są niezwykle wydajne i w przypadku szczelnych domów o dobrych parametrach termoizolacyjnych mogą zaoferować dużo niższe koszty eksploatacyjne. Szczególnie popularnym rozwiązaniem są aktualnie kotły kondensacyjne. Wyróżniamy kotły jednofunkcyjne i dwufunkcyjne odpowiadające jednocześnie za ogrzewanie wody w systemie CO oraz wody użytkowej. Jest to jednak dość kosztowna inwestycja, zwłaszcza, jeśli uprzednio trzeba uzbroić działkę w przyłącze gazowe. Kotły gazowe o mniejszej mocy nie wymagają kotłowni. Można je umieścić np. w kuchni lub łazience.
Kocioł elektryczny
Coraz większą popularnością cieszą się także kotły elektryczne wyposażone w specjalną grzałkę wytwarzającą ciepło wykorzystując przy tym energię elektryczną. Wbrew pozorom, kotły elektryczne wcale nie muszą być bardzo drogie w eksploatacji, zwłaszcza w energooszczędnych domach. Dużym plusem jest również to, że jest to system bezemisyjny, który nie wymaga komina lub wydajnego systemu wentylacyjnego, a ponadto nie trzeba ich umieszczać kotłowni. Nowoczesne kotły elektryczne mogą zaoferować sprawność na poziomie ponad 100%, co oznacza, że ilość wyprodukowanego ciepła jest większa w stosunku do energii elektrycznej potrzebnej do jego produkcji.
Pompa ciepła
Na koniec pompa ciepła, czyli najnowocześniejsze źródło ogrzewania coraz częściej stosowane w energooszczędnych domach. Urządzenie to jest w stanie wydobywać ciepło z otoczenia – z powietrza, z wody, a także z otaczającego gruntu. W tym celu niezbędna jest energia elektryczna. Pompy ciepła oferują jednak sprawność rzędu kilkuset procent, co oznacza, że poziom zużycia energii elektrycznej jest bardzo niewielki w stosunku do uzyskanego ciepła. Jest to system bezemisyjny, który świetnie współpracuje z wentylacją mechaniczną. Pompa ciepła jest uważana za najdroższy obecnie system grzewczy, ale bez wątpienia oferuje także najniższe koszty eksploatacyjne.
Wspomagające źródła ciała w domu
W energooszczędnych domach często stosuje się także systemy wspomagające, które pozwalają odciążyć główne źródło ogrzewania i tym samym obniżyć koszty eksploatacyjne. Bardzo popularnym rozwiązaniem w ostatnich latach są specjalne maty grzewcze na podczerwień, które można umieszczać w ścianach, pod podłogą lub też nad sufitem podwieszanym. Innym, chętnie stosowanym systemem wspomagającym jest oczywiście kominek królujący w pokoju dziennym. Do tego dochodzą grzejniki elektryczne, które można ustawić w dowolnym miejscu, celem dogrzania konkretnego wnętrza. W tym celu wykorzystuje się także grzejniki na paliwo ciekłe.
Które źródło ciepła oferuje najniższe koszty eksploatacyjne?
Za najwydajniejsze i najbardziej opłacalne źródło ciepła uchodzi obecnie pompa ciepła. To urządzenie, które może zaoferować sprawność na poziomie nawet 500-600%, co oznacza ogromne oszczędności na kosztach ogrzewania. Dlatego też, choć jest to system bardzo kosztowny, wielu inwestorów wybiera pompę ciepła zdając sobie sprawę z tego, jak dobra jest to inwestycja w przyszłość. Pełny potencjał pompy ciepła można wykorzystać w połączeniu z mechaniczną wentylacją z odzyskiem ciepła, a także z fotowoltaiką, która może wyprodukować prąd potrzebny do jej działania. W Polsce dostępne są także programy, które pozwalają uzyskać dotację na zakup tego źródła ogrzewania.