W polskiej kulturze i historii nie brakuje charakterystycznych rozwiązań budowlanych, które pozwoliły nam wyróżnić się na tym tle. Zwłaszcza w okresie renesansu ogromną popularnością cieszyły się dworki, czyli wystawne i reprezentacyjne rezydencje należące od możnowładców i szlachty. Styl dworkowy przetrwał do dziś, choć oczywiście na przestrzeni lat doczekał się wielu zmian, które pozwoliły dostosować go do współczesnych realiów. W tym miejscu opisujemy projekty dworków w staropolskim stylu i wskazujemy ich charakterystyczne elementy.
Jakim rodzajem budynku jest dworek?
Staropolski dworek był najczęściej domem parterowym z poddaszem użytkowym. Wieńczył go dach czterospadowy, mansardowy lub uskokowy. Wnętrza na poddaszu były doświetlane lukarnami oraz bawolimi oczami. Współcześnie spotkamy się także z dużymi domami piętrowymi zachowanymi w stylu dworku. W zasadzie bardzo przypominają one staropolskie dworki, ale odpowiednio wysokie ściany sprawiają, że możliwe jest uzyskanie klasycznego domu piętrowego. Tymczasem pod dachem może mieścić się strych lub przestrzeń ta wchodzi na poczet piętra. Nieco rzadziej spotkamy się natomiast z dworkami z poddaszem zwieńczonymi dwuspadowym dachem. Oczywiście istnieją takie projekty dworków, aczkolwiek nie są one zgodne z wzorem dworku staropolskiego. Bazują natomiast na klasycystycznych rozwiązaniach stosowanych już w czasach starożytnych.
Charakterystyczne elementy staropolskiego dworku
Staropolski dworek bazuje na zwartej bryle, zwykle na planie prostokąta. Dopuszcza się jednak werandę, a z tyłu oranżerię prowadzącą na taras. Budynek często jest podzielone na trzy części: centralną oraz skrzydła. Ta pierwsza służy do komunikacji, a pozostałe dwa do ulokowania strefy dziennej. Projekty dworków zwykle posiadają dach kopertowy, mansardowy lub uskokowy, a urozmaicają go lukarny i bawole oczy. Powszechnym rozwiązaniem w domach piętrowych są lukarny z balkonami. Dworek posiada także masywne naroża, a wejście jest zazwyczaj otoczone przestronnym przedsionkiem, na który prowadzą reprezentacyjne schody. Wejście często jest zadaszone i zdobią je kolumny wraz z frontonem i rozetą. Domki staropolskie posiadają także duże okna, nierzadko z okiennicami. Dość powszechnym elementem są również masywne naroża.