Badania geotechniczne gruntu – garść informacji dla inwestora

Duży wpływ na wybór poszczególnych rozwiązań konstrukcyjnych i technologicznych, a także na przebieg prac budowlanych mogą mieć warunki wodno-gruntowe panujące na działce. Warunki te mogą zostać określone poprzez badania geotechniczne gruntu wykonywane przez uprawnionego geologa lub geotechnika. Z niniejszego artykułu dowiesz się, na czym polegają takie badania, w jakich sytuacjach są one konieczne, a także, ile kosztują.

Czym właściwie są badania geotechniczne gruntu?

Badania geotechniczne gruntu to specjalistyczne badania realizowane przez wykwalifikowanego geologa lub geotechnika posiadającego stosowne uprawnienia. Celem takich badań jest określenie szczegółowych warunków wodno-gruntowych panujących na terenie działki. Na podstawie badań można określić warstwy gruntu, ich zagęszczenie, nośność, wilgotność, jak również głębokość strefy przemarzania. Na podstawie badań geotechnicznych można określić także poziom wód gruntowych. Informacje te są bardzo istotne dla właściwego posadowienia budynku w gruncie.

Na podstawie badań geotechnicznych gruntu można ocenić, czy potrzebne będzie dodatkowe wzmacnianie gruntu, dobrać właściwy rodzaj fundamentów, a także ocenić, czy fundamenty potrzebują dodatkowej ochrony w formie drenażu opaskowego. Badania geotechniczne gruntu prowadzone na działce usytuowanej na skarpie mogą pomóc w ustaleniu, czy potrzebne będą mury oporowe zapobiegające osuwaniu się gruntu. Opinia geotechniczna jest ważna z perspektywy architekta odpowiedzialnego za sporządzenie projektu budowlanego, jak również z perspektywy wykonawcy, który będzie odpowiedzialny za roboty ziemne i posadowienie fundamentów.

Na czym polegają badania geotechnicznie?

Badania geotechniczne gruntu polegają na wykonaniu kilku odwiertów i pobraniu próbek gruntu, które następnie zostaną poddane badaniom laboratoryjnym. Odwiert można wykonać ręcznie lub z pomocą specjalistycznego sprzętu. W przypadku gruntów niespoistych stosowana jest metoda sondowania dynamicznego. Głębokość odwiertów zależy od specyfiki budynku, jaki powstanie na tym terenie. W przypadku domów jednorodzinnych zazwyczaj wystarczy odwiert na głębokość maksymalnie 5-6 metrów. Nieco głębsze odwierty mogą być potrzebne w przypadku domów podpiwniczonych.

Liczba odwiertów zależy od powierzchni działki oraz od tego, czy inwestor wybrał już fragment działki, na której budowany będzie dom. Jeśli taki obszar został już wybrany, wówczas w zupełności wystarczą dwa odwierty wykonane po przekątnej tego obszaru. Jeśli lokalizację pod budowę domu będzie wybierało się na podstawie badań (sytuacja występująca na bardzo dużych działkach), wówczas potrzebnych może być więcej odwiertów. Badanie geotechniczne gruntu zajmuje kilka godzin, ale na opinię geotechniczną trzeba będzie poczekać ok. 2-3 tygodni.

Czy badania geotechniczne gruntu przy budowie domu są konieczne?

To zależy od kategorii geotechnicznej, jaka zostanie przypisana budynkowi. Wyróżnić możemy trzy kategorie geotechniczne. I kategoria dotyczy małych obiektów, w tym domów jednorodzinnych, które będą posadowione na sprzyjającym gruncie. II i III kategoria to większe obiekty, które będą budowane na problematycznym lub skomplikowanym gruncie. Decyzję w tej kwestii podejmuje architekt odpowiedzialny za sporządzenie projektu budowlanego. To on musi zaklasyfikować obiekt do jednej z kategorii. I kategoria geotechniczna nie wymaga badań, podczas gdy II i III już tak.

Projektant zwykle bierze pod uwagę to, co można wywnioskować na podstawie obserwacji oraz dostępnych map hydrogeodezyjnych. Jeśli obszar jest mocno zabudowany, wówczas projektant najczęściej przypisze dom do I kategorii. Jeśli dom jest wznoszony na terenie mało zabudowanym, a projektant ma przesłanki ku temu, aby sądzić, że grunt jest problematyczny, wówczas przydzieli obiekt do II kategorii, co wymusi na inwestorze wykonanie badań geotechnicznych.

Warto jednak zauważyć, że badania geotechniczne gruntu coraz częściej są realizowane przez inwestorów, nawet, jeśli nie ma takiej potrzeby. Są one stosunkowo niedrogie, biorąc pod uwagę to, jak wiele cennych informacji mogą nam dostarczyć. Ponadto, zdanie architekta nie zawsze pokrywa się ze zdaniem urzędników. Zdarzają się sytuacje, w których pomimo przydzielenia domu do I kategorii, urzędnicy zażądają od inwestora opinii geotechnicznej w trakcie procedury związanej z wydawaniem pozwolenie na budowę. Jeśli przeprowadzimy takie badania wcześniej, wówczas nie musimy się martwić, że dodatkowe wymagania urzędu opóźnią termin rozpoczęcia budowy.

Ile kosztują profesjonalne badania geotechniczne gruntu?

Koszt badań geotechnicznych gruntu zależy od liczby odwiertów oraz ich głębokości. Przyjmuje się, że jeden odwiert to wydatek rzędu ok. 100 – 150 zł za każdy metr głębokości. W przypadku domów jednorodzinnych zwykle w zupełności wystarczą dwa odwierty o głębokości ok. 4-5 metrów. Łącznie, koszty takiego badania powinny zamknąć się w granicach 1500 zł. Zdarzają się jednak sytuacje, w których trzeba wykonać więcej odwiertów na dużą głębokość, co oczywiście może skutkować tym, że badania geotechniczne gruntu będą nawet kilkukrotnie droższe.