Wykopy i prace ziemne przy budowie domu

Wykopy i prace ziemne to jedne z pierwszych prac przy budowie domu. W ich skład wchodzą wszystkie czynności niezbędne do posadowienia fundamentów budynku oraz niektórych instalacji podziemnych. Muszą być prowadzone z należytą ostrożnością i z zachowaniem wszystkich zasad BHP, gdyż ewentualne błędy mogą okazać się bardzo kosztowne w skutkach. Z niniejszego artykułu dowiesz się, jak wyglądają przygotowania do budowy domu, jak przebiegają wykopy i prace ziemne, a ponadto, jakie rodzaje wykopów możemy wyróżnić.

Przygotowania do budowy domu

Przed przystąpieniem do wykopów i prac ziemnych warto zatroszczyć się o badania geotechniczne gruntu, które dostarczą informacji na temat warunków wodno-gruntowych, a jednocześnie pozwolą lepiej zaplanować prace ziemne. Tego typu badania są niezbędne jedynie w przypadku obiektów przydzielonych do II i III kategorii geotechnicznej, ale w praktyce coraz częściej wykonują je także ci inwestorzy, którzy nie mają obowiązku ich realizacji. Informacje o warunkach wodno-gruntowych są bowiem bardzo pomocne architektowi, który dzięki nim może dobrać odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne. Opinia geotechniczna dostarczy istotnych informacji także ekipie, która będzie odpowiedzialne za przeprowadzenie wykopów i prac ziemnych.

Na etapie przygotowań do budowy domu wykonuje się także niwelacje terenu. Polega to na wyrównaniu obszaru, na którym wznoszony będzie dom. Choć prace ziemnie nie są klasyfikowane jako roboty budowlane, to jednak uważa się je za prace przygotowawcze, a co za tym idzie, można je rozpocząć dopiero po uzyskaniu pozwolenia na budowę lub po zgłoszeniu robót. W trakcie niwelacji terenu można również obniżyć lub podwyższyć teren, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Rodzaje wykopów budowlanych

Wykopy budowlane możemy podzielić na: szerokoprzestrzenne, wąskoprzestrzenne oraz jamiste. Wykopy wąskoprzestrzenne to inaczej wykopy o szerokości dna mniejszej lub równej 1,5 metra. Tego typu wykopy najczęściej realizuje się w przypadku posadowienia domu na tradycyjnych ławach fundamentowych. Wykopy szerokoprzestrzenne to takie, przy których szerokość dna jest większa, niż 1,5 metra. Tego typu wykopy są potrzebne w sytuacji, gdy dom ma zostać posadowiony na płycie fundamentowej. Z kolei wykopy jamiste to takie, których długość i szerokość dna nie przekracza 1,5 metra, a ponadto, są głębsze niż 1 metr. Najczęściej są one wykonywane pod kątem fundamentu pośredniego lub przy montażu niektórych instalacji podziemnych.

Wykopy pod fundamenty można wykonać ręcznie, jak również mechanicznie. Najczęściej stosowane są obie te metody. Większość prac wykonuje się z pomocą sprzętu ciężkiego, przede wszystkim koparek. Jednak ostatnie centymetry wykopu przy niektórych gruntach, np. gruntach gliniastych, należy wykonać ręcznie. W praktyce nic nie stoi na przeszkodzie, aby wszystkie prace związane z wykopami przeprowadzić ręcznie, ale jest to oczywiście bardzo czasochłonne oraz męczące. Ponadto, wykopy ręczne stosuje się tak naprawdę jedynie w przypadku dość płytkich wykopów.

Zabezpieczenia wykopów na etapie prac budowlanych

Wykopy budowlane często wymagają odpowiednich zabezpieczeń, które wyeliminują ryzyko osuwania się gruntu i tym samym zapewnią bezpieczeństwo pracownikom przebywającym w wykopie. Istnieje wiele rodzajów zabezpieczeń, które dopiera sią pod kątem następujących czynników: głębokość wykopu, warunki geotechniczne, technologia budowy, poziom wód gruntowych, najbliższe otoczenie (głównie okoliczne budynki). Wykopy można zabezpieczyć z pomocą takich rozwiązań, jak np.: ścianki szczelne, ścianki berlińskie czy też palisada.

Posadowienie fundamentów oraz instalacji

Celem wykopów budowlanych jest posadowienie fundamentów oraz niektórych instalacji podziemnych. Zazwyczaj wymaga to deskowania, czyli zabezpieczenia części wykopu. W takich fragmentach wykopu układa się zbrojenia stalowe, a następnie zalewa je betonem. Tak wygląda posadowienie na tradycyjnych ławach fundamentowych. Zgoła inaczej przebiega natomiast posadowienie na płycie fundamentowej. W trakcie prac ziemnych wykonuje się także przeloty pod elementy przyszłych instalacji. Jeśli zachodzi taka potrzeba, na etapie wykopów wykonuje się także niektóre instalacje podziemne, jak chociażby drenaż opaskowy wokół fundamentów.

Zasypywanie fundamentów

Gdy beton wykorzystany do konstrukcji fundamentów wyschnie i element ten jest już w pełni trwały, można przystąpić do zasypywania fundamentów. Nierzadko w tym celu zwozi się grunty sypkie, a także stosuje specjalistyczny sprzęt do zagęszczania gruntu. Dzięki temu fundamenty będą lepiej zabezpieczone przed nadmiarem wody, która może utrzymywać się w płytszych warstwach gruntu po intensywnych opadach deszczu. Właśnie dlatego stosuje się do zasypywania grunty niespoiste, takie jak chociażby piasek. Pozwalają one szybciej odprowadzić wodę do głębszych warstw gruntu.

Kiedy można rozpocząć wykopy i pracy ziemne?

Wszystkie prace ziemne, jak również wykopy budowlane przy budowie domu można rozpocząć dopiero po załatwieniu stosownych formalności, a zatem, po uzyskaniu pozwolenia na budowę lub po zgłoszeniu prac budowlanych. Jaki termin jest najlepszy, aby rozpocząć wykopy i prace ziemne przy budowie domu? To zależy od tego, kiedy planuje się zakończyć inwestycję. Rozpoczynając prace ziemne wczesną wiosną istnieje możliwość ukończenia budowy przed nadejściem zimy. Jeśli prace ziemne zostaną zrealizowane późną wiosną lub latem, do zimy można osiągnąć stan surowy zamknięty. Wykopy i prace fundamentowe można wykonać także jesienią. Wówczas do nadejścia zimy można uzyskać stan zerowy.