Wykopy pod fundamenty – rodzaje, głębokość, zastosowanie

Prace ziemna to jeden z pierwszych etapów prac przy budowie domu. Wykopy wykonuje się w celu osadzenia fundamentów, na których wzniesiemy solidny dom na lata. Istnieje kilka rodzajów wykopów, natomiast przebieg prac oraz głębokość wykopów zależy od kilku czynników, w tym od warunków wodno-gruntowych panujących na działce budowlanej. W tym artykule dowiesz się więcej na temat tego, jak przebiegają wykopy pod fundamenty.

Rodzaje wykopów przy pracach ziemnych

Ze względu na szerokość, długość oraz głębokość wykopów, możemy wyróżnić trzy rodzaje wykopów jakie wykonuje się w trakcie prac ziemnych. Są to:

• Wykopy wąskoprzestrzenne – mają szerokość poniżej 1,5 m, a ich długość i głębokość jest dowolna.
• Wykopy szerokoprzestrzenne – ich szerokość jest większa niż 1,5 m, a ponadto długość i szerokość zazwyczaj w znacznym stopniu przekracza głębokość.
• Wykopy jamiste – są to wykopy prowadzone na małej przestrzeni, których długość i szerokość wynosi poniżej 1,5 m, natomiast głębokość może być znacznie większa.

Jeśli chodzi o wykopy pod fundamenty, w zdecydowanej większości przypadków stosuje się tylko dwa pierwsze rodzaje, czyli wykopy wąskoprzestrzenne i wykopy szerokoprzestrzenne. Konieczność wykopów jamistych może pojawić się dodatkowo w przypadku problematycznych warunków wodno-gruntowych, gdy konieczne jest wzmacnianie gruntu pod fundamenty.

Rodzaj fundamentów a rodzaj wykopów

Wybór fundamentów ma kluczowe znaczenie w kontekście przebiegu prac ziemnych. Wykopy wąskoprzestrzenne znajdują zastosowanie znacznie częściej, ponieważ są one wykonywane pod tradycyjne ławy i ściany fundamentowe. Z kolei wykopy szerokoprzestrzenne znajdują zastosowanie w przypadku płyty fundamentowej, a także budynków wyposażonych w podpiwniczenie. Głębokie i wąskie wykopy jamiste mogą być potrzebne w sytuacji, gdy dom będzie wznoszony na fundamentach pośrednich, np. palach lub studniach fundamentowych.

Co wpływa na przebieg wykopów pod fundamenty?

Istotną kwestią są warunki wodno-gruntowe. Od przepuszczalności i stabilności gruntu zależeć będzie np. to, czy wykopy będą musiały zostać zabezpieczone przed osuwaniem się ziemi. Takim zabezpieczeniem może być samo wyprofilowanie skarpy, ale czasami konieczne okażą się bardziej złożone prace, np. zastosowanie ścianek berlińskich, ścian szczelinowych czy też palisady. Dookoła fundamentów trzeba również zastosować dostatecznie szeroki pas odpowiedzialny za odprowadzanie wody opadowej, tak, aby nie spływała ona do wykopu. Warunki wodno-gruntowe panujące na działce można sprawdzić poprzez wykonanie specjalistycznych badań geotechnicznych. Wykopy pod fundamenty zazwyczaj realizuje się z pomocą koparki. Z kolei wykopy metodą warstwową (podłużną) wykonuje się także przy pomocy spycharki oraz zgniatarki. W pracach ziemnych potrzebna jest także zagęszczarka – zwłaszcza przy zasypywaniu fundamentów.

Jaka jest głębokość wykopów pod fundamenty?

Fundamenty budynku powinny być osadzone poniżej strefy przemarzania budynku. Dokładną głębokość tej strefy możemy poznać na podstawie warunków wodno-gruntowych, natomiast w Polsce obowiązują cztery strefy dla poszczególnych regionów kraju. W tych regionach trzeba zachować minimalną głębokość zależną właśnie od strefy przymarzania. W zachodniej Polsce dominuje I strefa, gdzie głębokość przemarzania gruntu wynosi 0,8 m. Dla centralnej i wschodniej Polski jest to 1m (II strefa). Strefa III o głębokości 1,2 m występuje na południu kraju oraz niewielkim fragmencie województwa świętokrzyskiego. Najzimniej jest na Suwalszczyźnie i tylko w tym regionie występuje strefa IV z głębokością 1,4 m.

Na głębokość wykopów wpływa także rodzaj budynku. W przypadku budynków podpiwniczonych, głębokość wykopów wynosi 1,5 – 2,5 m. W przypadku problematycznych warunków gruntowych stosuje się fundamenty pośrednie, które mają przenieść obciążenia generowane przez fundamenty bezpośrednie do głębszych warstw gruntu, gdzie grunt jest bardziej zbity i solidny. Stosuje się w tym celu studnie fundamentowe, pale oraz kilka innych rozwiązań. W takich sytuacjach, wykopy jamiste mogą osiągać głębokość nawet powyżej 10 m.

W jakich jeszcze sytuacjach prowadzi się wykopy na działce?

Wykopy pod fundamenty to niejedyny rodzaj wykopów, jakie wykonuje się na działce budowlanej. Każdy obiekt budowlany posiadający fundamenty wymaga oczywiście tego rodzaju prac. Jeśli zatem będziesz budować wolnostojący garaż murowany, tutaj również potrzebne będą wykopy. Do tego dochodzi konieczność poprowadzenia przyłączy technicznych oraz różnych instalacji podziemnych, do których możemy zaliczyć: szambo, zbiornik retencyjny, przydomową oczyszczalnię ścieków. Wykopów wymaga także basen lub oczko wodne.