Zgłoszenie budowy domu jednorodzinnego

Pozwolenie na budowę domu jest wydawane w ramach postępowania administracyjnego. Inwestor musi złożyć komplet dokumentów do wydziału architektury i budownictwa wraz z prawidłowo wypełnionym wnioskiem. Następnie czeka się na decyzję – zajmuje to zwykle do 30 dni, choć czasem może się wydłużyć nawet do 60 dni. W przypadku pozytywnej decyzji trzeba odczekać 14 dni, aż stanie się ona prawomocna. Ponadto, sprzeciw mogą wnieść strony postępowania. Jeśli jednak obszar oddziaływania inwestycji nie wykracza poza działkę budowlaną inwestora, wówczas w postępowaniu nie będzie stron (np. sąsiadów), które mogłyby wnieść sprzeciw.
Zgłoszenie budowy domu jednorodzinnego jest procedurą uproszczoną, która nie wymaga postępowania administracyjnego. W dużej mierze wygląda jednak podobnie. Inwestor wciąż musi zadbać o te same dokumenty, w tym projekt architektoniczno-budowlany. Organ administracyjny sprawdzi zgodność dokumentacji z lokalnymi uwarunkowaniami. Jeśli w przeciągu 21 dni od dokonania zgłoszenia starosta lub prezydent miasta nie wniesie sprzeciwu, wówczas można przejść do realizacji prac budowlanych. Jest to tzw. zasada milczącej zgody.
Choć wiele mówi się o tym, że w 2023 roku wszystkie domy jednorodzinne będzie można budować na zgłoszenie, to jednak stosowna uchwała wciąż nie weszła w życie. Obowiązują przepisy wprowadzone w 2022 roku. Zgłoszenie budowy domu jednorodzinnego to formalność wystarczająca dla domów spełniających następujące wymagania:
W przypadku domów spełniających powyższe wymagania pozwolenie na budowę nie jest potrzebne. W zupełności wystarczy zgłoszenie budowy domu jednorodzinnego. To jednak nie wszystko. Inwestor nie ma również obowiązku ustanawiania kierownika budowy ani prowadzenia dziennika budowy. Jest to jednak wskazane, biorąc pod uwagę, że w innym razie pełna odpowiedzialność za kierowanie całą budową spada na inwestora.
Udając się do urzędu w celu dokonania zgłoszenia należy przygotować komplet dokumentów. Pierwszym z nich jest prawidłowo wypełniony wniosek zgłoszenia budowy domu. Do niego dochodzą wymagane załączniki, a zatem: trzy egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu, trzy egzemplarze projektu architektoniczno-budowlanego, oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania działką na cele budowlane, decyzja o warunkach zabudowy (w przypadku działek nieobjętych MPZP), oświadczenie inwestora o budowie domu dla własnych potrzeb mieszkaniowych, oświadczenie inwestora, że przyjmuje odpowiedzialność za kierowanie budową (w sytuacji, gdy inwestor nie zdecyduje się ustanowić kierownika budowy).
Zgłoszenie budowy domu jednorodzinnego wraz z kompletem dokumentów można złożyć w starostwie powiatowym lub właściwym urzędzie miasta. Niektóre urzędy dopuszczają także przesłanie dokumentów listownie lub w wersji elektronicznej. Teraz następuje czas oczekiwania, który liczy 21 dni. Jeśli w tym czasie nie otrzymasz sprzeciwu ze strony organu administracyjnego, jest to tzw. milcząca zgoda, która pozwala na rozpoczęcie prac budowlanych. W sytuacji, gdyby urząd zgłosił sprzeciw, inwestor ma 14 dni na odwołanie się od tej decyzji. W praktyce, sprzeciw ma miejsce, gdy projekt jest niezgodny z uwarunkowaniami lokalnymi lub obszar oddziaływania wykracza poza działkę.
Już pod koniec 2022 roku pojawiły się pierwsze głosy, że rząd ma zamiar całkowicie znieść obowiązek uzyskiwania pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego. W takiej sytuacji, zgłoszenie budowy domu jednorodzinnego byłoby formalnością stosowaną także dla domów o powierzchni powyżej 70 m2. Na ten moment stosowna uchwała wciąż nie weszła w życie, choć niewykluczone, że nowe przepisy rzeczywiście staną się faktem już w 2023 roku. Nie oznacza to jednak, że pozwolenie na budowę zniknie całkowicie – ten dokument wciąż będzie wymagany chociażby dla inwestycji, których obszar oddziaływania wykracza poza granice działki.