Jakie są funkcje wiatrownicy?

Jak sama nazwa wskazuje, wiatrownica to element, który ma zwiększyć odporność dachu na silny i porywisty wiatr. Nazwa ta odnosi się w zasadzie to dwóch elementów – drewnianej deski mocowanej do krokwi od spodu, jak również do deski czołowej, którą wykańcza się boczne krawędzie dachu. Zastanawiasz się, jakie są funkcje wiatrownicy w domu jednorodzinnym? W tym artykule prezentujemy zbiór najważniejszych informacji na temat wiatrownic.

Co to jest wiatrownica?

Na początek warto przytoczyć definicję wiatrownicy. W budownictwie nazwa ta odnosi się do dwóch elementów i oba należą do konstrukcji dachu. Elementy te łączy również wspólna funkcja, czyli zapewnienie większej ochrony przed silnym i porywistym wiatrem. Wiatrownica jest drewnianą deską lub łatą mocowaną ukośnie do krokwi od spodu. Stosuje się ją najczęściej w dachach dwuspadowych o dużym kącie nachylenia i sporej rozpiętości ścian zewnętrznych. Element ten usztywnia całą konstrukcję więźby, a jednocześnie gwarantuje współpracę wiązarów przy obciążeniu wiatrem.

Jednak znacznie częściej pojęcie wiatrownica odnosi się do elementów, które wykańczają boczne krawędzie dachu. Fachowo jest to deska czołowa, którą przytwierdza się do bocznej krawędzi w celu uzyskania większej ochrony przed bocznymi podmuchami wiatru. W praktyce wiatrownica nie musi być jednak wykonana z drewna. Materiał często wybiera się na podstawie rodzaju pokrycia dachu. Wiatrownica stanowi bardzo ważny element wykończenia dachu, zapewniając zarówno większą ochronę przed czynnikami atmosferycznymi, jak również gwarantując lepszą estetykę. W dalszej części tekstu skupimy się na wiatrownicy definiowanej jako deska czołowa.

Jakie funkcje pełni wiatrownica w konstrukcji dachu?         

Wiatrownica to potoczna nazwa odnosząca się do deski czołowej lub też do okapu dachu. Jest to zabezpieczenie bocznych krawędzi połaci. Element ten ma zapewnić większą ochronę przed bocznymi podmuchami wiatru. Wiatrownica osłania właściwe pokrycie, dzięki czemu jest ono bardziej odporne na poderwanie przez wiatr od dołu. To jednak nie wszystko, wiatrownicę stosuje się również w tym celu, aby zapobiec przenikaniu wilgoci pod pokrycie dachowe. To mogłoby doprowadzić do zawilgocenia całej konstrukcji i do utraty oczekiwanych właściwości termoizolacyjnych.

Pojęcie deski czołowej wywodzi się stąd, że dawniej ten element wykonywano właśnie z drewna. Jednak we współczesnych domach wiatrownica jest wykonywana przede wszystkim z blachy. Możemy także wyróżnić specjalne wiatrownice wykonane z ceramiki lub cementu stosowane odpowiednio do dachówki ceramicznej lub cementowej. Poza wyżej wymienionymi funkcjami, wiatrownica stanowi także estetyczne wykończenie dachu, wpływając korzystnie na jego prezencje. Powinna być spójna kolorystycznie z wykorzystanym rodzajem pokrycia dachowego.

Z jakich materiałów może być wykonana wiatrownica?

Dawniej wiatrownica była wykonywana z drewna. Zresztą to rozwiązanie do dzisiaj jest dość powszechne w domach zachowanych w góralskim stylu. Najczęściej jest to drewno świerkowe lub sosnowe poddane bardzo dokładnej impregnacji. Deska czołowa musi być idealnie zlicowana z krawędziami dachu, ponieważ w innym razie pojawią się nieszczelności, co doprowadzi do zawilgocenia konstrukcji i utraty trwałości. Z tego względu współczesne domy częściej korzystają z wiatrownic dopasowanych do konkretnego rodzaju pokrycia dachowego.

W przypadku dachów pokrytych blachodachówką lub też blachą, wiatrownica to pas blachy. Może to być aluminium, stal, jak również stop tytanu i cynku. Ten rodzaj pokrycia czasami stosuje się także w przypadku dachów wykończonych gontem lub papą bitumiczną. Jeśli chodzi o dachówki ceramiczne oraz dachówki cementowe, tutaj w ofercie producentów znajdziemy gotowe produkty, które mają umożliwić szybkie i wygodne wykończenie dachu pokrytego takim materiałem. Wówczas wiatrownica jest wykonana właśnie z ceramiki lub z cementu. Zazwyczaj jest wykończona powłoką, która decyduje o jej kolorystyce i wyglądzie, a z kwestii czysto pragmatycznych zapewnia dużo wyższą ochronę materiału przed czynnikami atmosferycznymi.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze wiatrownicy?

Wykonanie i montaż odpowiedniej wiatrownicy to zadanie dekarzy, czyli fachowców specjalizujących się w konstrukcji dachów, W przypadku wiatrownic dachowych w proces zaangażowany jest także cieśla, który wykonuje więźbę dachową. Prawidłowe wykonanie wiatrownicy w dużej mierze zależy od zastosowanego materiału:

• Na dachach pokrytych dachówką ceramiczną lub cementową, wiatrownica jest mocowana do skrajnej krokwi, aby jej górna krawędź wystawała ponad łaty. Następnie wykonuje się obróbkę blacharską, rozpoczynając od górnej krawędzi i schodząc na boki. Dopiero po wykończeniu krawędzi dachów można przejść do układania docelowego pokrycia, czyli dachówek. W tym przypadku deska czołowa stanowi jednocześnie podparcie dla dachówek.
• Na dachach pokrytych blachodachówką lub blachą wiatrownica jest mocowana na końcu, już po montażu pokrycia dachu. Należy przygotować odpowiedni pas blachy, który przykręca się przy użyciu wkrętów lub mocuje gwoździami do skrajnej krokwi, ewentualnie deski czołowej.
• W przypadku dachów pokrytych gontem lub papą procedura wygląda podobnie, jak w przypadku dachówek ceramicznych. Najpierw należy wykonać deski czołowe, wraz z ich obróbką blacharską. Blachę mocuje się do deski szczytowej i łaty z pomocą gwoździ papowych. W przypadku tego rozwiązania konieczne jest właściwe uszczelnienie oraz element maskujący.

Po wykończeniu bocznych krawędzi dachu wiatrownicami możliwy staje się montaż systemów rynnowych. W przypadku dolnych krawędzi najpierw wykonuje się stosowną obróbkę, element maskujący, a następnie przechodzi do montażu rynien. Bardzo istotne jest dopasowanie do siebie poszczególnych materiałów. Należy unikać mieszania różnych rodzajów metalu, ponieważ np. pomiędzy aluminium i miedzą może nastąpić korozja elektrochemiczna.