Wyznaczenie granicy działki – kto się tym zajmuje?

Przy zakupie działki budowlanej inwestor nie powinien mieć trudności z odnalezieniem znaków granicznych, ponieważ to na sprzedawcy ciąży obowiązek wytyczenia granic. Zdarzają się jednak sytuacje, w których właściciel działki dopiero po kilku latach chce ją zagospodarować. W tej sytuacji znaki graniczne mogły ulec uszkodzeniu lub też samoistnemu lub celowemu przesunięciu. Tymczasem przy planowaniu zagospodarowania działki trzeba znać dokładny przebieg granic. W ten sposób można zachować wymagane odległości budynków oraz innych elementów zagospodarowania, jak również w legalny sposób ogrodzić swoją działkę.
Jeśli właściciel działki ma podejrzenia, że znaki graniczne zostały przesunięte lub doszło do ich uszkodzenia lub usunięcia, wówczas potrzebne jest wyznaczenie granicy działki. W ten sposób zyskuje się pewność, że w przyszłości nie dojdzie do konfliktowych sytuacji z sąsiadem. Ogrodzenie działki można bez niczyjej zgody postawić w granicach swojej działki. Jeśli natomiast chcesz wznieść ogrodzenie bezpośrednio w granicy działki, wówczas potrzebujesz zgody ze strony sąsiada.
Wyznaczenie granicy działki to czynność, którą może wykonać wykwalifikowany geodeta posiadający stosowne uprawnienia. To do tego fachowca należy się zwrócić w sytuacji, gdy mamy wątpliwości, co do faktycznego przebiegu granic lub też zależy nam na rozgraniczeniu dwóch działek. Geodeta to fachowiec, którego nie może zabraknąć w procesie poprzedzającym budowę domu. Poza tyczeniem granic działki, geodeta odpowiada za sporządzenie mapy do celów projektowych, a także przeprowadza tyczenie budynku, czyli zaznacza przebieg fundamentów i ścian zewnętrznych przyszłej budowli, a jednocześnie ustala punkt zero. Natomiast już po zakończeniu budowy geodeta zajmie się powykonawczą inwentaryzacją geodezyjną.
W pierwszej kolejności geodeta zapozna się z dostępną dokumentacją dostępną w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Geodeta zgłasza także zamierzanie przeprowadzenia procedury wznowienia granic. Następnie, fachowiec zajmie się odszukaniem znaków granicznych i sprawdzi, czy ich położenie jest prawidłowe. W przypadku brakujących znaków geodeta odnowi je zgodnie z obowiązującymi przepisami. Graniczniki powinny znajdować się na każdym załamaniu granic oraz w odstępach nie większych niż 200 metrów na prostych odcinkach. Procedurę fachowo określa się jako wznowienie granic działki. Sporządzony protokół następnie podpisują właściciele działek, a geodeta dostarcza go do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjne i Kartograficznej.
Bardzo rzadko zdarzają się natomiast sytuacje, w których nie na możliwości prawnego wskazania granic działki ze względu na braki w dokumentacji. W takich sytuacjach konieczne będzie rozgraniczenie, czyli ustalenie i utworzenie prawnych granic. Taka procedura jest bardziej zaawansowana, ponieważ przebiega w formie postępowania administracyjnego. Stroną prowadzącą takie postępowanie jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Czynności związane z rozgraniczaniem działek przeprowadza geodeta wskazany przez organ administracji.
Przy rozgraniczeniu działek bierze się pod uwagę znaki oraz ślady graniczne, jak również mapy i punkty osnowy geodezyjnej. W przypadku niewystarczających danych procedura wymaga wypracowania porozumienia pomiędzy sąsiadami. Geodeta może zaproponować sprawiedliwy przebieg granic, ale wszyscy właściciele nieruchomości, których dotyczy postępowanie, muszą wyrazić na to zgodę. W przypadku sprzeciwu ze strony jednego z właścicieli sprawa trafi do sądu rejonowego i to właśnie sąd będzie decydował o przebiegu granic. W przypadku porozumienia pomiędzy sąsiadami geodeta sporządza ugodę, a właściciele gruntów otrzymają decyzję administracyjną i dokumenty potwierdzające przebieg granic. Zaktualizowane zostaną także księgi wieczyste.
Wyznaczanie granicy działki polegające na odszukaniu oraz wznowieniu punktów granicznych to wydatek rzędu ok. 1500 – 2000 zł za dwa pierwsze punkty graniczne. Za każdy kolejny punkt trzeba zapłacić od 150 do 200 zł. A zatem, w przypadku wyznaczenia wszystkich granic prostokątnej działki, łączny koszt wyniesie od 1800 do 2600 zł. Znacznie droższą procedurą może się natomiast okazać rozgraniczenie działki. Za tę czynność geodeta może zażyczyć sobie nawet 3000 – 5000 zł.