Wyznaczenie granic działki – na czym polega i kiedy jest potrzebne?

Inwestor przymierzający się do zakupu działki powinien sprawdzić dokładny przebieg jej granic. W ten sposób można prawidłowo posadowić budynek z zachowaniem minimalnych odległości, a także wytyczyć przebieg ogrodzenia nieruchomości. Chociaż przebieg granic działki jest zapisany w danych ewidencyjnych, to niestety czasami konieczne jest ponowne wyznaczenie granic działki. Z tego artykułu dowiesz się, na czym polega ta procedura i kto za nią odpowiada. 

W jaki sposób można sprawdzić przebieg granic działki?

Ogólnodostępne dane na temat działek ewidencyjnych są dostępne na stronie internetowej Geoportal. Można tu odnaleźć każdą działkę w naszym kraju i sprawdzić przebieg jej granic. Niestety, granice wytyczone na mapie nie zawsze znajdują odzwierciedlenie ze stanem faktycznym. Obszar nieruchomości powinny wyznaczać znaki graniczne umiejscowione w załamaniach linii granic oraz na odcinkach prostych w odległości nie większej niż 200 metrów. Zazwyczaj są to betonowe słupki lub kamienie. Zdarzają się jednak sytuacje, w których ktoś celowo przesunie lub usunie znaki graniczne lub ulegną one przesunięciu/uszkodzeniu w sposób naturalny, bez ingerencji człowieka.

W takich sytuacjach potrzebne będzie ponowne wyznaczenie granic działki. Wykwalifikowany geodeta po wykonaniu pomiarów ponownie wyznaczy punkty graniczne, które będą wskazywać dokładny obszar nieruchomości. Taka procedura jest niezbędna, aby uniknąć sporów z właścicielem sąsiedniej nieruchomości, który być może przez wiele lat żył w błędnym przekonaniu, że jego działka jest większa.

Kiedy potrzebne jest wyznaczenie granic działki?

Istnieje kilka sytuacji, w których potrzebne jest wyznaczenie granic działki. Z usług geodety trzeba skorzystać w następujących sytuacjach:

• brakuje punktów granicznych wyznaczających obszar działki,
• masz podejrzenia, że znaki graniczne uległy przesunięciu,
• przypuszczasz, że ogrodzenie sąsiada zachodzi na teren Twojej działki,
• chcesz się upewnić, że wytyczony przebieg granic jest prawidłowy,
• dokonujesz podziału działki, co wymaga wytyczenia granic dla nowych parceli.

Wyznaczenie granic działki polega na odszukaniu lub na ponownym wytyczeniu linii i punktów granicznych, które będą wyznaczać dokładny obszar nieruchomości. W ten sposób zyskujesz pewność, co do tego, jak duży jest obszar Twojej parceli, na którym możesz podejmować określone czynności oraz prace budowlane. Warto mieć na uwadze, że nawet nieświadome naruszenie granic może nieść ze sobą w przyszłości bardzo poważne konsekwencje. Znając granice działki możesz postawić ogrodzenie w obrębie swojej nieruchomości lub idealnie na linii granicznej.

Kto zajmuje się wyznaczaniem granic działki?

Wyznaczenie granic działki to zadanie, za które odpowiada wykwalifikowany geodeta dysponujący odpowiednimi uprawnieniami. Przy wytyczaniu granic geodeta będzie posiłkować się danymi zgromadzonymi w Państwowym Zasobie Geodezyjnym i Kartograficznym. Początkowo postara się odnaleźć dawne punkty graniczne, a w przypadku ich braku wykona odpowiednie pomiary i wyznaczy linie i znaki graniczne zgodnie z danymi ewidencyjnymi. Wyznaczanie granic działki nie wymaga postępowania administracyjnego. Taka procedura może być zrealizowana na prośbę właściciela działki lub osoby przymierzającej się do zakupu nieruchomości.

Na czym polega rozgraniczenie granic działki?

Pokrewną, ale nieco inną procedurą jest natomiast rozgraniczenie granic działki. Ta procedura znajduje zastosowanie w sytuacji sporów sąsiedzkich lub w sytuacji, gdy wcześniej nie zostały wytyczone i utrwalone granice działki. Rozgraniczenie polega na ustaleniu przebiegu granic nieruchomości przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie punktów znakami granicznymi na gruncie oraz sporządzeniu stosownych dokumentów. Procedura może być zlecona przez organ administracyjny (np. przy scalaniu działki) lub przez jednego z właścicieli sąsiadujących nieruchomości.

Właściciel działki składa wniosek o rozgraniczenie nieruchomości do urzędu gminy lub urzędu miasta właściwego dla lokalizacji działki. Decyzję wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta – to jedna z tych osób wyznaczy geodetę upoważnionego do rozgraniczenia działki. Geodeta będzie posiłkował się wieloma dokumentami: księgami wieczystymi, wypisami z aktów notarialnych, decyzjami administracyjnymi, protokołami granicznym i dostępnymi mapami. Pod uwagę wzięte będą także znaki i ślady graniczne lub punkty osnowy granicznej.

Jeśli na podstawie powyższych dokumentów nie da się rozgraniczyć granic działki, wówczas granice zostaną ustalone na podstawie oświadczeń obu stron lub jednej z nich, gdy druga nie będzie kwestionować przebiegu proponowanej granicy. Jeśli w obecności geodety dojdzie do ugody, wówczas ustalenia mają moc prawną, a ich treść zostanie zaktualizowana w Państwowym Zasobie Geodezji i Kartografii. Jeśli nie dojdzie do porozumienia, wówczas spór o przebieg granic nieruchomości znajdzie swój finał przed sądem.

Ile czasu może zająć wyznaczanie granic działki? Ile to kosztuje?

Pełna procedura wyznaczenia granic działki zajmuje od 2 do 4 tygodni. Geodeta będzie potrzebował czasu na dokonanie pomiarów, zweryfikowanie danych w Państwowym Zasobie Geodezji i Kartografii, a także sporządzenie protokołu granicznego. Wyznaczenie granic działki to wydatek rzędu ok. 1500 zł dla dwóch pierwszych punktów załamania granicy. Każdy kolejny punkt kosztuje od 150 do 200 zł. Znacznie dłużej trwa natomiast procedura rozgraniczenia działki, która może ciągnąć się nawet przez kilka miesięcy. Ponadto, w przypadku braku ugody potrzebna będzie ścieżka sądowa, co oczywiście znacznie wywinduje koszty całej procedury.