Stale rosnące ceny energii elektrycznej sprawiają, że wielu właścicieli domów jednorodzinnych decyduje się na inwestycję w systemy OZE, bazujące na odnawialnych źródłach energii. Jedną z dostępnych opcji jest turbina wiatrowa, nazywana potocznie wiatrakiem. To rozwiązanie kojarzy nam się przede wszystkim z farmami wiatrowymi wykorzystującymi wysokie na kilkadziesiąt metrów wiatraki, ale do celów własnych sprawdzi się niewielka, przydomowa turbina wiatrowa.
W jaki sposób działa turbina wiatrowa?
Na początek kilka słów o tym, w jaki sposób turbina wiatrowa może zaoferować darmową energię elektryczną dla domu. Ruch powietrza wprawia w ruch śmigła wirnika. Następnie, ruch wirników jest przekazywany na wał oraz przekładnie do generatora. Generator pozwala wykorzystać uzyskaną energię do produkcji prądu – jego działanie przypomina pracę tradycyjnej prądnicy. Prąd wytworzony przez generator trafia do sieci i odtąd jest wykorzystywany do zasilania urządzeń elektronicznych w naszym domu.
Turbina wiatrowa na użytek prywatny nie wymaga podpisywania umowy z operatorem. Jednak w przypadku turbiny o dużej mocy ich właściciel może podpisać umowę z dostawcą energii, a nadwyżka wyprodukowanej energii będzie sprzedawana po cenach hurtowych.
Jakie turbiny są wykorzystywane do celów własnych?
Do celów własnych wykorzystywane są turbiny wiatrowe o niższej mocy. Turbina o mocy 2 – 3 kW może zasilić mniejszy sprzęt AGD, a także dostarczyć energię potrzebną do ogrzania wody użytkowej. Z kolei turbiny o mocy 5 kW mogą ponadto dostarczyć część energii potrzebnej do zasilenia instalacji grzewczej w naszym domu (o ile oczywiście jest to system elektryczny).
Do domów jednorodzinnych najczęściej wykorzystuje się turbiny wiatrowe o mocy 3 kW i 5 KW. Nieco mocniejsze instalacje 10 kW są adresowane do większych domów, a także do niewielkich gospodarstw rolnych. Ponadto, na własne potrzeby można wytwarzać maksymalnie do 20 kW mocy.
Czy budowa przydomowej turbiny wiatrowej wymaga pozwolenia?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pozwolenia nie wymagają przydomowe turbiny wiatrowe montowane bezpośrednio do elewacji budynku lub na jego dachu. inaczej wygląda natomiast kwestia turbin, których maszt jest usytuowany na osobnym fundamencie. W przypadku turbin, których wysokość nie przekracza 3 metrów ponad krawędź dachu budynku, pozwolenie nie jest potrzebne.
Turbiny wyższe będą traktowane jako obiekt budowlany, a w związku z tym, potrzebne będzie pozwolenie na budowę.
Warto jednak wspomnieć o tym, że trwa proces legislacyjny ustawy, która wprowadzi zmiany w powyższych przepisach. Wiele wskazuje na to, że ustawa ta zostanie uchwalona na początku 2023 roku. Zgodnie z planowanymi zmianami, bez pozwolenia będzie można budować turbiny wiatrowe wyższe niż 3 metry, ale nie większe niż 12 metrów. Ponadto, ich moc nie będzie mogła przekraczać 50 kW.
Ograniczeniem będzie jednak to, że odległość usytuowania turbiny od granic działki nie będzie mogła być mniejsza, niż całkowita wysokość turbiny wraz z jej osprzętem.
Turbina wiatrowa czy fotowoltaika?
Rodzi się ważne pytanie, który system OZE jest bardziej efektywny: turbina wiatrowa czy fotowoltaika. Wiele zależy od dokładnej lokalizacji i klimatu panującego w danym regionie. W wielu regionach Polski lepszym rozwiązaniem okazuje się jednak turbina wiatrowa, a powód jest bardzo prosty – działa ona przez cały rok i przez okrągłą dobę. Tymczasem fotowoltaika potrzebuje oczywiście dostępu do promieni słonecznych, przez co w krótkie dni zimowe produkuje bardzo niewielkie ilości energii.
Minusem są jednak koszty. Instalacja fotowoltaiczna o mocy 5 kW to wydatek rzędu ok. 20,000 zł. Natomiast turbina wiatrowa o mocy 5 kW może kosztować nawet ponad 40,000 zł.
Najbardziej opłacalne regiony pod turbinę wiatrową
Najkorzystniejsze warunki sprzyjające turbinie wiatrowej występują na całej długości wybrzeża, a następnie aż po Mazury i Suwalszczyznę. Bardzo dobre warunki panują także w strefie centralnego pasa, od Słubic, przez Poznań, aż po Warszawę. Wymienione obszary leżą w strefie I – wybitnie korzystnej lub II – bardzo korzystnej. Bardzo duża powierzchnia naszego kraju znajduje się ponadto w strefie III, czyli korzystnej.
Mało korzystne warunki panują natomiast na południu kraju (za wyjątkiem okolic Bielska-Białej i Podkarpacia), a także w południowej części Podlasia. W Polsce przeważa wiatr zachodni.
Ile kosztuje przydomowa turbina wiatrowa?
Minusem przydomowej turbiny wiatrowej jest przede wszystkim wysoka cena. Turbina wiatrowa o małej mocy do 2 kW to wydatek rzędu 15 – 20,000 zł. Instalacje o mocy 3 kW kosztują od 25,000 do 35,000 zł. Natomiast za turbinę wiatrową o mocy 5 kW trzeba zapłacić ponad 40,000 zł.
A zatem, turbina wiatrowa jest nawet dwukrotnie droższa od fotowoltaiki o podobnej mocy. Plusem jest jednak to, że turbina może generować prąd przez cały rok, podczas gdy efektywność fotowoltaiki znacząco spada w okresie jesienno-zimowym.