Rodzaje uziomów w instalacjach odgromowych
Spis treści:
W celu zapewnienia domownikom należytego bezpieczeństwa w trakcie burzy stosuje się uziomy. To kluczowy element instalacji odgromowych, odpowiedzialny za odprowadzanie ładunków elektrycznych do gruntu. W praktyce, uziomy stosuje się także w celu uziemienia niektórych elementów na dachu, np. anteny, zmniejszając tym samym ryzyko pożaru. W tym artykule dowiesz się, czym charakteryzują się poszczególne rodzaje uziomów.
Czym właściwie są uziomy?
Uziomy to inaczej metalowe elektrody, które umieszcza się w wilgotnej warstwie gruntu zapewniając połączenie przedmiotów uziemianych i gruntu. W ten sposób, w razie uderzenia pioruna energia elektryczna jest przekazywana do ziemi. Uziomy wyrównują także potencjały instalacji obiektu, a także przepięcia występujące w sieciach energetycznych. Stanowią zatem ważny element ochrony przeciwpożarowej. Uziomy są nieodzownym elementem instalacji odgromowej, którą umieszcza się na najwyższych krawędziach spadzistych dachów.
Uziomy to najczęściej metalowe pręty, rury lub płyty znajdujące się częściowo pod ziemią, a częściowo wystające ponad powierzchnię gruntu. Istnieją różnorodne rodzaje uziomów, które różnią się nieco zastosowaniem. Należy je dobrać do specyfiki elementów, które mają zostać uziemione. W tym artykule poznasz podział na uziomy pojedyncze i wielokrotne oraz na sztuczne i naturalne.
Uziomy pojedyncze oraz wielokrotne
Pojedyncze pręty, druty, a także pierścienie wykonane z metalu, które uziemiają konkretny element lub instalację są określane uziomami prostymi lub uziomami pojedynczymi. Czasami zachodzi jednak konieczność zastosowania wielu uziomów, które pozwolą na uziemienie kilku elementów lub instalacji. Jeśli zatem mamy kilka elementów, drutów i pierścieni wchodzących w skład jednego uziemiania, wówczas jest to układ uziomowy określany także jako uziom wielokrotny. Elementy proste wchodzące w skład uziomów wielokrotnych są położone względem siebie równolegle, prostopadle lub tworzą ze sobą kąty ostre, ale zazwyczaj nie mniejsze, niż 60 st.
Rodzaje uziomów sztucznych
Poprzez uziomy sztuczne rozumiemy wszelkie elementy metalowe, zwykle wykonane ze stali i pokryte warstwą antykorozyjną, które umieszcza się w gruncie specjalnie z myślą o uziemianiu konkretnych elementów lub instalacji. Nie pełnią one żadnych dodatkowych funkcji. W ten sposób możemy wskazać: uziomy pionowe (ruty, pręty), uziomy poziome (taśmy stalowe), a także uziomy płytowe (blacha). W budynkach można zastosować uziomy fundamentowe, które są częścią fundamentu, ale nie pełnią roli zbrojenia konstrukcyjnego. Odpowiadają wyłącznie za uziemianie. Są one jednak połączone ze zbrojeniem fundamentu. W tym celu najczęściej stosuje się pręty, ale istnieje także możliwość zastosowania uziomów poziomych w formie stalowej taśmy.
Rodzaje uziomów naturalnych
Uziomy naturalne to takie, które pełnią rolę uziemienia, ale ich główne zadanie jest inne. W ten sposób można wykorzystać dostępne już elementy zagospodarowania terenu, aby stworzyć uziomy, które zabezpieczą poszczególne elementy oraz instalacje. Wśród naturalnych uziomów możemy wymienić: zbrojenia fundamentów (naturalny uziom fundamentowy), rury wodociągowe, ołowiane powłoki i płaszcze kabli. W zasadzie każdy element żelbetowy, posiadający w sobie stalowe pręty i częściowo osadzony w ziemi może służyć jako naturalny uziom. Co ciekawe, uziomy naturalne można łączyć z uziomami sztucznymi. Wówczas uzyskujemy wspomniane już uziomy wielokrotne. Przykładem są chociażby uziomy fundamentowe, w których naturalne uziomy (zbrojenie fundamentu) łączy się z uziomami sztucznymi (np. prętami lub taśmami wpuszczonymi w fundament).
Z jakiego materiału można wykonać uziomy?
Uziomy to elementy metalowe, ale tylko niektóre metale nadają się do pełnienia roli uziemienia. Najczęściej stosuje się w tym celu stal, a mianowicie, stal cynkowaną ogniowo, stal pomiedziowaną oraz stal nierdzewną. Do produkcji uziomów wykorzystywana jest także miedź. Warto jednak zauważyć, że w zależności od materiału i jego parametrów zależy minimalny przekrój, grubość lub średnica, a warunek ten musi być spełniony, aby dany element metalowy mógł pełnić rolę uziomy. Najbardziej uniwersalna jest miedź, z której wykonać można: taśmę, drut, linkę oraz pręt. Ze stali cynkowanej ogniowo można wykonać taśmę, płytę i pręt.
W jakim celu stosuje się uziomy?
Uziomy to obowiązkowy element każdej instalacji odgromowej stosowanej na budynkach oraz na szczytach wysokich obiektów budowlanych. W przypadku uderzenia pioruna w element uziemiony, energia elektryczna zostanie doprowadzona do uziomu, a uziom rozproszy ją w gruncie. Uziomy w budynkach są także niezbędne do prawidłowego i niezawodnego działania całej instalacji elektrycznej, stanowiąc ważny element ochrony przeciwpożarowej. Uziomy wyrównują potencjały instalacji i odprowadzają przepięcia występujące w sieciach energetycznych. Uziomy znajdują się najczęściej na zewnątrz budynku, aczkolwiek istnieje możliwość zastosowania uziomu wewnątrz.
