Jakie fundamenty na glinianym gruncie? Jak postawić dom na glinie?

Zważywszy na fakt, że znaczną część naszego kraju pokrywają gliny, czyli w praktyce grunty spoiste zlepione drobnymi cząstkami ilastymi. Zasadne jest rozważenie tego, w jaki sposób stworzyć trwałe i wytrzymałe fundamenty w glinie? Na początek należy uświadomić sobie, że nie każda glina będzie dobrym terenem pod budowę. Najkorzystniej byłoby usadowić projektowany dom w taki sposób, aby ominąć problematyczną część działki a tym samym uniknąć dodatkowych kosztów związanych z wykonaniem odpowiednich fundamentów. Niestety nasze doświadczenie pokazuje, że taka sytuacja ma miejsce stosunkowo rzadko. Inwestor, który ma na działce gliniany grunt, najczęściej zmuszony jest dopasować konstrukcję nieruchomości do wymagań takiego terenu.

Rodzaje gliny występujące w Polsce

Na terenie Polski najczęściej występuje jeden z dwóch rodzajów gliny różniących się zarówno pochodzeniem, jak i właściwościami:

• Gliny pochodzenia lodowcowego

Są one pozostałością olbrzymich lodowców, które w dalekiej przeszłości pokrywały teren naszego kraju. Istnieje wiele form pochodzących z epoki lodowcowej np. moreny denne czy gliny zwałowe o szarej lub brunatnej barwie i ziarnach o zróżnicowanych wymiarach od drobnych ilastych cząstek, poprzez ziarna grube na dużych - utrudniających prace budowalne - głazach kończąc.

• Gliny pochodzenia rzecznego

Mady są to grunty młodsze, które powstają również współcześnie – najczęściej występują w dolinach rzek. Miejsca, w których występują mady, najczęściej są nieznacznie obniżone względem reszty terenu i porasta je bujna roślinność.

Od rodzaju gliny występującej na konkretnej działce budowlanej zależy to, jaki rodzaj fundamentów będziemy musieli zastosować. Przyjrzyjmy się obu sytuacjom.

Fundamenty wykorzystywane na glinach pochodzenia lodowcowego

Tego rodzaju podłoże z reguły charakteryzuje się dużą nośnością, co w praktyce oznacza, że jest w stanie, przenieś obciążenia przekraczające 250-300 kPa (2,5-3 kg/cm²). Przy czym największą nośność ma glina w stanie zwartym, półzwartym oraz twardoplastycznym, ponieważ trudno się odkształca. Jeśli taki materiał ściśniemy pomiędzy palcami, to zauważmy, że ugniata się tylko nieznacznie.

Natomiast gdy mamy do czynienia z gliną w stanie plastycznym możemy ugniatać ją jak plastelinę znaną nam z dziecięcych zabaw. Wraz ze zwiększaniem się ilości wody w glinie grunt będzie się upłynniać. A jak nietrudno się domyślić upłynnione a co za tym idzie, plastyczne gliny nie są najlepszym miejscem do budowy domu.

Jeśli więc przeprowadzone badania wskazują, że w podłożu przeznaczonym pod budowę występują ogniska lub nawet warstwy glin plastycznych fundamentu trzeba oprzeć na położonych głębiej warstwach gruntów nośnych. Alternatywnie można również pokusić się o wykopanie plastycznych glin, aby w ich miejscu umieścić piaski o grubym uziarnieniu. Taki piasek układać należy warstwami, pamiętając, że każda kolejna powinna być gęstsza od poprzedniej.

Fundamenty wykorzystywane na glinach pochodzenia rzecznego

Mady tworzące się na powierzchniach dolin rzek, których miąższość przekracza często nawet kilka metrów, najczęściej występują w stanie plastycznym, co oznacza, że z automatu nie są dobrym podłożem budowlanym. Każdy wybudowany na madach dom będzie nierównomiernie osiadał, co w konsekwencji doprowadzi do pękania ścian.

Planując budowę na madach, fundamenty należy posadowić na znajdujących się pod nimi piaskach. Dodatkowo cienką warstwę mad można usunąć i zastąpić ją grubym piaskiem lub pospółką pamiętając o zagęszczaniu kolejnych warstw. Może się jednak okazać, że fundamentowanie na madach będzie jeszcze bardziej skomplikowane. Dzieje się tak, wtedy, gdy wody gruntowe występują płytko, a warstwa mad dla odmiany zalega głęboko.

Odpowiednim rozwiązaniem w takiej sytuacji jest wykonanie fundamentów pośrednich opartych ma mikropalach lub palach. Jednostkowe obciążenie gruntu można obniżyć, również tworząc pod całym budynkiem płytę żelbetową, która zwiększy sztywność całej konstrukcji domu i zabezpieczy ją przed nierównomiernym osiadaniem w przyszłości.

Wszystko, o czym powinieneś wiedzieć, tworząc fundamenty w glinie?

Fundament na glinie – jak odpowiednio zabezpieczyć skarpy wykopu?

Zaletą pionowego wykopu wykonanego w glinie jest to, że przez stosunkowo krótki czas jego ściany się nie osuwają. Jednak po jakimś czasie, który zależy bezpośrednio od stanu gruntu, głębokości wykonanego wykopu, temperatury powietrza, występujących opadów oraz obciążenia i one zaczną się osuwać i obrywać. Aby tego uniknąć, skarpy pionowe należy odeskować i podeprzeć. Najlepiej zaś już podczas tworzenia wykopu pozostawić skarpy nachylone pod kątem około 50 – 60 stopni.

Fundamenty na glinianym gruncie – jak nie dopuścić do zalania wykopu?

Z racji tego, że glina jest materiałem mało przepuszczalnym, na dnie wykopu będzie się gromadzić woda opadowa. Absolutnie nie można dopuścić do zalania takiego wykopu, ponieważ stojąca woda skutecznie uplastyczni nam grunt. Jeśli więc woda już się zgromadziła, to należy ją jak najszybciej wypompować, aby uniknąć katastrofalnych w skutkach konsekwencji.

Aby uniknąć gromadzenia się wody w wykopach utworzonych na terenach gliniastych, zaleca się ich wykonywanie bezpośrednio przed planowanym fundamentowaniem. Jeśli nie jest to możliwe, dno wykopu powinno mieć niewielki spadek rzędu od pół do jednego procenta, który w praktyce zapewni spływ wód opadowych, a w najniższym punkcie wykopu należy zrobić studzienkę, która zbierze spływającą wodę – można w tym celu np. zakopać starą beczkę. Innym sposobem na skuteczne zabezpieczenie dna wykopu jest pozostawienie około 20-centymetrowej warstwy gruntu, którą zdejmiemy dopiero w momencie rozpoczęcia fundamentowania.

Soczewki piasku w glinie – koniecznie sprawdź, czy występują na Twojej działce?

W glinie zwałowej pochodzenia lodowcowego najczęściej występują soczewki piasku, w których często znajduje się woda pod ciśnieniem. Łatwo się domyślić, że przebicie takiej soczewki grozi niechybnym zalaniem całego wykonanego wcześniej wykopu. Na szczęście to, czy mamy do czynienia z soczewkami piasku można sprawdzić dzięki badaniom geotechnicznym, które informują nas o warunkach wodno-gruntowych występującej na posiadanym terenie.

Jak nie dopuścić do przemarzania wykopu?

Mróz niszczy strukturę gruntu i znacząco osłabia jego nośność. Dlatego dno wykopu przygotowanego pod fundamenty należy bezwzględnie chronić przed przemarzaniem. Dodatkowo należy pamiętać, że fundamenty wykonane na gruncie spoistym powinny leżeć poniżej strefy przemarzania. W naszym kraju strefa ta sięga do głębokości 0,8 do 1,4 metra w zależności od regionu Polski.

Budowa na glinianym gruncie - izolacja i drenaż rzecz konieczna

Szczelna izolacja fundamentów jest konieczna, ponieważ wody opadowe znacznie łatwiej przenikają w grunt znajdujący się wokół wybudowanego domu. Dlatego też zalecane jest wykonanie wokół fundamentów drenażu paskowego, którego zadaniem będzie odprowadzanie nadmiaru wody opadowej. Dzięki temu rozwiązaniu skutecznie zapobiegniemy nie tylko nadmiernemu zawilgoceniu ścian, ale również gromadzeniu się wody na dnie dawnego wykopu.

Należy również pamiętać, że glina dzięki swoim właściwościom nie będzie wchłaniać także wody spływającej rynnami z dachu. Jeśli więc nie ma kanalizacji, trzeba wykonać studnie chłonne o pojemności bezpośrednio dostosowanej do ilości wód opadowych. W przypadku gdy mamy do czynienia z gliną, która nie jest nadmiernie zwarta można rozważyć zastosowanie systemu rozkraplania, w ramach którego w długim i płytkim wykopie umieszczane są rury drenarskie z drobnymi otworami, przez które nadmiar wody jest bezpiecznie odprowadzany do gruntu.

Mamy nadzieję, że niniejszy tekst przybliżył Ci nieco tematykę budowy domu na glinie, dzięki czemu mając do czynienia z tego rodzaju gruntem, świadomie podejmiesz decyzję czy chcesz wchodzić w taką inwestycję wraz ze wszystkimi konsekwencjami, czy będziesz szukał innej, łatwiejszej w „obsłudze” działki? Pamiętaj też, że planując budowę domu, na każdym terenie masz do dyspozycji specjalistów z New-House, którzy zajmą się całą inwestycją od przysłowiowego A do Z. Oznacza to, że oprócz prac budowlanych zajmą się również kompleksowo obsługą administracyjną przedsięwzięcia. Masz dodatkowe pytania? Skontaktuj się z naszą infolinią, która dla Twojej wygody działa od poniedziałku do niedzieli w godzinach 7.00 – 21.00.