Jakie warunki musi spełniać dom energooszczędny?

Dom energooszczędny pozwala cieszyć się dużo niższymi kosztami eksploatacyjnymi wynikającymi m. in. z mniejszego zużycia energii elektrycznej. Wpływ na energooszczędność ma duża liczba czynników - szczelność poszczególnych przegród konstrukcyjnych, jakość materiałów termoizolacyjnych, jak również system grzewczy zastosowany w budynku. Coraz większa liczba inwestorów decyduje się na budowę domów energooszczędnych. Ale co właściwie decyduje o tym, czy dom jest energooszczędny? Jakie warunki powinien spełniać taki budynek?

Co to jest dom energooszczędny?

Współczesne budownictwo zwraca szczególną uwagę na energooszczędność. Mniejsze zużycie energii pochodzącej ze źródeł pierwotnych oznacza, że budynek jest bardziej przyjazny dla środowiska i nie przyczynia się do jego dalszej degradacji. W 2021 roku wprowadzone zostały nowe warunki techniczne, które regulują maksymalne zapotrzebowanie energetyczne nowych domów, jak również współczynnik przenikania ciepła dla poszczególnych przegród konstrukcyjnych budynku. Aktualnie nie istnieje jedna odgórnie obowiązująca definicja domu energooszczędnego, taką definicję posiada natomiast dom pasywny.

Możemy jednak przyjąć, że dom energooszczędny to taki, który pozwala do minimum ograniczyć zapotrzebowanie energetyczne budynku. Można to uzyskać poprzez zastosowanie jakościowych materiałów termoizolacyjnych, szczelne i ciepłe okna, a także wybór odpowiednich rozwiązań technologicznych. W domach energooszczędnych często stosuje się instalacje OZE, czyli bazujące na odnawialnych źródłach energii. To prosty i skuteczny sposób, aby zmniejszyć zużycie energii pierwotnej.

Charakterystyka energetyczna domów energooszczędnych

Standard WT 2021 określa normy, jakie muszą spełniać nowo powstające budynki. Zapotrzebowanie na energię pierwotną do celów grzewczych, wentylacji i klimatyzacji (EP) nie może przekraczać w nowych domach 70 kWh/(m2*rok). Do 2021 roku było to 95 kWh/(m2*rok). To pokazuje, jak dynamiczne są zmiany zachodzące we współczesnym budownictwie. Przyjmuje się, że w przypadku domów energooszczędnych wskaźnik EP nie powinien obecnie przekraczać 40 - 50 kWh/(m2*rok). W przypadku domów pasywnych jest to poniżej 15 kWh/(m2*rok). Jeszcze niżej schodzą domy zero energetyczne lub plus energetyczne.

Standard WT 2021 wyznacza także maksymalny dopuszczalny współczynnik przenikania ciepła (U) dla poszczególnych przegród konstrukcyjnych w naszym domu. Wynosi on: 0,20 W/(m2*K) dla ścian zewnętrznych, 0,30 W/(m2*K) dla podłóg na gruncie, 0,15 W/(m2*K) dla dachów i stropodachów, 0,90 W/(m2*K) dla okien pionowych, 1,10 W/(m2*K) dla okien połaciowych oraz 1,30 W/(m2*K) dla drzwi zewnętrznych. Aby sprostać standardowi WT 2021 trzeba sięgać po coraz lepsze materiały budowlane i termoizolacyjne, a także wysokojakościowe okna. Dziś powyższe wskaźniki są standardem dla każdego nowego domu, ale jeszcze 10 lat temu dom o takich standardach uchodził za wysoko energooszczędny.

Co wpływa na energooszczędność domu?

Charakterystyka energetyczna domu zależy od wielu złożonych czynników. Podstawą są oczywiście parametry użytych materiałów budowlanych oraz materiałów termoizolacyjnych. Materiały o niższym współczynniku przewodzenia ciepła (Lambda) są w stanie zaoferować niższy współczynnik przenikania ciepła (U) poszczególnym przegrodom konstrukcyjnym. Ogromny wpływ ma także jakość okien i drzwi zewnętrznych, które często stanowią newralgiczny punkt każdego budynku. Znaczenie ma również zastosowany rodzaj instalacji grzewczej, rodzaj wentylacji, a także klimatyzacja. Aby poprawić energooszczędność budynków często stosuje się instalacje OZE, czyli odnawialne źródła energii. Są one w stanie zmniejszyć zużycie energii pierwotnej. Do najczęściej stosowanych instalacji OZE w domach jednorodzinnych zaliczyć możemy np.: fotowoltaikę, pompy ciepła, turbiny wiatrowe.

Jak sprawdzić energooszczędność domu na etapie projektu?

Obowiązujące przepisy nakładają na architektów obowiązek przedłożenia charakterystyki energetycznej dla każdego gotowego projektu domu. Na postawie zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych oraz technologicznych można wyliczyć zapotrzebowanie energetyczne przyszłego domu. Kluczowe znaczenie ma wskaźnik EP określający zapotrzebowanie na energię pierwotną do celów grzewczych, wentylacji oraz klimatyzacji. Jak już mówiliśmy, w przypadku nowych domów nie może on być wyższy niż 70 kWh/(m2*rok), natomiast dla domów energooszczędnych jest to ok. 40-50 kWh/(m2*rok). Jeśli planujesz budowę domu na podstawie projektu indywidualnego, wówczas charakterystykę energetyczną budynku przygotuje architekt będący autorem projektu.

Jak poprawić energooszczędność istniejących domów?

Stare domy często znacząco odstają od współczesnych domów, a ich zapotrzebowanie energetyczne może być nawet kilkukrotnie wyższe. Oznacza to oczywiście dużo większe koszty eksploatacyjne. W jaki sposób można poprawić energooszczędność istniejącego budynku? W pierwszej kolejności warto skorzystać z usług firmy, która przeprowadzi audyt energetyczny. Na podstawie takiego badania można sprawdzić, które przegrody konstrukcyjne przepuszczają najwięcej ciepła. Na podstawie wyników można zaplanować prace. Termomodernizacja domu obejmuje: ocieplenie lub docieplenie budynku, wymianę okien i drzwi zewnętrznych, wymianę instalacji grzewczej, wprowadzenie instalacji OZE. W Polsce dostępnych jest kilka programów oferujących dotacje na termomodernizację domu. Warto pamiętać, że po przeprowadzeniu termomodernizacji właściciel domu powinien uzyskać charakterystykę energetyczną budynku.