Kostka brukowa – jak ją prawidłowo układać?

Układanie kostki brukowej nie jest szczególnie trudnym zadaniem, ale wymaga cierpliwości, umiejętnego rozplanowania pracy oraz dokładności. Z tego względu, wiele osób chce zaoszczędzić na wzywaniu ekipy i zająć się samodzielnym położeniem kostki. Jest to jak najbardziej możliwe, choć trzeba przygotować się na to, że prace nie będą postępować tak szybko, jak w przypadku wykwalifikowanych fachowców. Duże znaczenie ma także sama kostka brukowa – dużo trudniej ułożyć będzie kostkę składającą się z różnokolorowych elementów w kilku rozmiarach.

Czy samodzielne układanie kostki brukowej jest trudne?

To zależy od docelowego efektu. Jeśli zamierzasz położyć jednokolorową kostkę brukową bez dodatkowych wzorów i zdobień, wówczas praca będzie przebiegać dużo sprawniej i bez nieoczekiwanych trudności. Znacznie trudniejsza i bardziej czasochłonna okaże się praca w sytuacji, gdy zechcesz ułożyć wielokolorową kostkę w kilku rozmiarach, tworząc kolorowe wzory. Wówczas niezbędne okaże się przygotowanie projektu, według którego będziemy postępować. Sam proces układania kostki nie jest szczególnie trudny, ale wymaga precyzji, cierpliwości oraz pewnych narzędzi. Zaletą jest to, że kostka brukowa jest materiałem bardzo trwałym i ciężko ją uszkodzić. Niemniej jednak, warto znać najważniejsze zasady obchodzenia się z kostką.

Kompletujemy rzeczy potrzebne do układania kostki

Pierwszym krokiem będzie oczywiście zakup odpowiedniej kostki brukowej. Kolorystykę i wzory dobiera się wedle uznania, ale już grubość kostki powinna być dostosowana do specyfiki powierzchni. Podjazd wymaga grubszej kostki, niż chociażby ścieżki na ogrodzie. Przy zakupie zwróć uwagę, czy kostki nie są popękane lub ukruszone przy krawędziach. Do tego potrzebujesz również: materiału na podbudowę (najlepiej sprawdza się kruszywo łamane drogowe lub betonowe, a także gruboziarnista pospółka), materiały do wykonania podsypki (np. piasek o frakcji 2 mm lub zaprawa cementowo-piaskowa), geowłóknina (jeśli teren jest podmokły). Do tego dochodzą narzędzia, takie jak: szpadel, grabie, taczka, gumowy ubijak, miarka, poziomica, sznurek oraz metalowe pręty lub kołki.  

Układanie kostki brukowej krok po kroku

Gdy skompletujesz już wszystko to, co potrzebne, aby zabrać się za układanie kostki brukowej, można przejść do działania. Kostkę najlepiej jest układać w okresie wiosenno-letnim, gdy grunt jest suchy. Jeśli w ostatnich dniach obficie padało, wstrzymaj się, aż wilgoć przeniknie do głębszych warstw gruntu. Sprawdź także prognozę pogody, aby opady deszczu nie przerwały pracy, co często wprowadza niepotrzebny zamęt. Kostka brukowa jest materiałem bardzo trwałym i wytrzymałym, ale przy jej rozkładaniu należy zachować ostrożność. Na skutek mocnego uderzenia mogą ukruszyć się krawędzie, co utrudni układanie oraz wpłynie na walory estetyczne.

Krok 1: Wytyczenie powierzchni

Na początek należy wytyczyć powierzchnię, na której układana będzie kostka brukowa. Do tego celu wykorzystujemy kołki lub pręty, które wbijamy w ziemię, a następnie przywiązujemy do nich sznurek lub żyłkę. Dobrym rozwiązaniem może się okazać sztywna żyłka w jaskrawym kolorze, która będzie lepiej widoczna. Najlepiej, aby znalazła się ona na wysokości, na której docelowo ma znajdować się górna krawędź kostki. Na tym etapie warto także zastanowić się nad koncepcją układania. Jeśli teren ma nieregularny kształt lub chcesz uzyskać ciekawy wzór kostki, koniecznie zadbaj o projekt, który wyznaczy kierunek dalszych działań.

Krok 2: Przygotowanie podłoża i osadzenie krawężników

W przypadku układania kostki brukowej sporo czasu zajmują przygotowania. Gdy mamy już wytyczoną powierzchnię, należy zabrać się za usunięcie wierzchniej warstwy gruntu. Najczęściej usuwa się ok. 10 – 20 cm ziemi w zależności od grubości kostki brukowej. Nieco głębsze korytowanie zaleca się pod podjazd, a także w przypadku terenów podmokłych. Dno wykopu należy wyrównać. Czas na osadzenie krawężników, które nadadzą kształt oraz finalnie wyznaczą szerokość podjazdu lub ścieżki. Ponadto, krawężniki stabilizują nawierzchnię i sprawiają, że kostka brukowa nie rozchodzi się na boki. Krawężniki najczęściej umieszcza się na fundamencie z półsuchego betonu. Posadowienie krawężników kontroluj przy pomocy poziomicy, najlepiej laserowej.

Po wstępnym zawiązaniu betonu utrzymującego krawężniki można przejść do dalszych prac. Krawężniki od zewnątrz obsyp gruntem rodzimym, natomiast od wewnątrz zastosuj warstwę podbudowy. Jeśli teren jest podmokły, dno wyłóż geowłókniną. Głębokość podbudowy zależy od głębokości korytowania. W przypadku standardowego wykopu na głębokość 20 cm, podbudowa powinna stanowić ok. 10 cm. Głębokość podbudowy łatwo jest obliczyć. Wystarczy zsumować grubość kostki oraz grubość podsypki (ok. 5 cm), a następnie odjąć uzyskaną wartość od głębokości wykopu. W praktyce warstwa podbudowy może być nieco wyższa, ponieważ finalnie nawierzchnia będzie dobijana. Po podbudowie możesz usypać warstwę podkładową, czyli podsypkę. Wyrównaj nawierzchnię, ale nie ubijaj!

Krok 3: Układanie kostki brukowej

Czas na układanie kostki. Należy ją układać w kierunku od siebie, tak, aby poruszać się po ułożonych już rzędach kostki i nie niszczyć podsypki. Kostkę układaj zgodnie z założeniami projektu, ściśle jednak obok drugiej, dobrze osadzając każdą kostkę w podsypce. Pamiętaj o zachowaniu przesunięcia, które pozwoli uzyskać trwalszą nawierzchnię mniej skłonną do przesuwania. Przesunięcie następnego rzędu wobec rzędu już ułożonego powinno wynosić ok. pół długości kostki. Kostki dobijaj do siebie z pomocą gumowego młotka. Możesz także dobijać od góry celem lepszego usadowienia w podsypce. Gdy kostka brukowa jest już na swoim miejscu i została dobita, puste przestrzenie wokół niej (czyli fugi) zasyp piaskiem kwarcowym.

Krok 4: Impregnacja kostki brukowej

Kostka brukowa to materiał odznaczający się niską nasiąkliwością i dużą trwałością. To sprawia, że materiał nie wymaga w zasadzie dodatkowej warstwy ochronnej. A mimo to, impregnacja w pewnych sytuacjach jest zalecana. Impregnat tworzy bowiem warstwę, która będzie zapobiegać zabrudzeniom. A zabrudzenia kostki, np. olejek silnikowym lub tłuszczem z grilla, są wyjątkowo uciążliwe i bardzo trudno je usunąć. Skuteczniejsza okaże się profilaktyka. A zatem, kostkę warto zaimpregnować przynajmniej w tych miejscach, które będą bardziej narażone na zabrudzenia. Jednocześnie, wielofunkcyjne impregnaty zapobiegają wyrastaniu chwastów pomiędzy kostkami.

Ile czasu zajmuje ułożenie kostki brukowej?

Wprawna ekipa złożona z trzech fachowców jest w stanie ułożyć ok. 15 – 25 m2 kostki brukowej w przeciągu ośmiogodzinnej pracy. Wiele zależy od stopnia skomplikowania prac. Samodzielne układanie kostki przebiega dużo wolniej. Sporo czasu zajmuje sam etap przygotowania. Należy się liczyć z tym, że dwie osoby, które nie mają doświadczenia w układaniu kostki, będą w stanie ułożyć do 10 m2 dziennie. Oczywiście wcześniej wykonuje się przygotowania na całej długości, a dopiero potem układa samą kostkę, a zatem jest to szacunek przybliżony. Gdy cała powierzchnia jest już przygotowana (co może zająć nawet dwa dni) samo układanie kostki przebiega dużo sprawniej.