Cokół budynku – wysokość i rodzaje

Cokół budynku to dolna część elewacji osłaniająca ściany fundamentowe lub piwniczne wysunięte ponad poziom gruntu. Element ten pełni bardzo ważne funkcje, ponieważ chroni ściany zewnętrzne przed uszkodzeniami i zabrudzeniami, zapobiega zawilgoceniu parteru, ale również ma duży wpływ na estetykę budynku. W tym artykule dowiesz się więcej na temat tego, czym jest cokół budynku, jaka powinna być jego wysokość, a także, jakie rodzaje cokołów możemy wymienić.

Co to jest cokół budynku?

Cokół budynku jest dolnym fragmentem elewacji. W praktyce jest to element osłaniający ściany fundamentowe lub ściany piwniczne wysunięte nad poziom gruntu. Ten element budynku zazwyczaj wykonuje się z materiałów odznaczających się większą trwałością, aniżeli materiały wykorzystane do wykończenia górnej części elewacji. Bardzo często cokół jest także zachowany w innej kolorystyce, co oznacza, że odgrywa bardzo ważną rolę w kontekście stylistyki budynku. W pierwszej kolejności należy jednak skupić się na jego funkcjach związanych z ochroną budynku. Aby dobrze wykonywać swoje obowiązki, cokół musi być wykonany w prawidłowy sposób. Już na etapie projektowania należy wziąć pod uwagę charakterystyczne cechy budynku, ale również uwarunkowania lokalne.

Jakie funkcje pełni cokół budynku?

Prawidłowo wykonany cokół budynku zapewnia ochronę ścianom fundamentowym lub piwnicznym, a ponadto chroni ściany zewnętrzne nad nim przed zabrudzeniami oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Krople wody odbijające się od ziemi trafiają właśnie w cokół, a nie w część elewacji położonej nad nim. Zadaniem cokołu jest także prawidłowe odprowadzanie wód opadowych i zapobieganie przedostawaniu się wilgoci do wnętrz położonych na parterze. Reasumując, w pierwszej kolejności cokół odpowiada zatem za ochronę budynku przed warunkami atmosferycznymi, a jednocześnie stanowi barierę zapobiegającą uszkodzeniom mechanicznym.

Biorąc pod uwagę, że cokół budynku zazwyczaj wykonuje się z innego materiału, aniżeli górne fragmenty elewacji, jego kolorystyka najczęściej różni się od koloru ścian zewnętrznych. W ten sposób cokół ma duży wpływ na estetykę budynku. Dodatkowo wpływa on na kształt bryły, ponieważ może być wysunięty, cofnięty lub zlicowany z elewacją.

Rodzaje cokołów w domach jednorodzinnych

Możemy wyróżnić trzy rodzaje cokołów stosowanych w budynkach. Są to: cokół wysunięty, cokół cofnięty oraz cokół zlicowany z górną częścią elewacji. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem jest cokół cofnięty, bo to właśnie on zapewnia najlepszą ochronę budynku. Cofnięty cokół uzyskuje się bardzo prosto – ściany zewnętrzne są murowane z materiałów grubszych, aniżeli szerokość ścian fundamentowych lub piwnicznych, na których murowane są ściany. Cokoły wysunięte stosuje się w sytuacji, gdy już na etapie prac budowlanych doszło do zmiany materiału, a także, gdy konstrukcja ścian w projekcie nie daje możliwości wykonania cokołu cofniętego. Wysunięty cokół może być także podyktowany stylistyką budynku. To rozwiązanie jest dość typowe dla rezydencji zachowanych w klasycystycznym stylu architektonicznym. Cokół zlicowany z elewacją spotykamy w zasadzie wyłącznie w przypadku ścian trójwarstwowych, które na całej wysokości są wykończone trwałym materiałem, który zapewnia dostateczną ochronę przed czynnikami atmosferycznymi.

Jaką wysokość powinien mieć cokół budynku?

To jedno z kluczowych pytań, na które musi odpowiedzieć projektant. Standardowo stosuje się cokoły o wysokości ok. 30 – 40 cm, ale w praktyce mogą być one dużo wyższe. Wiele zależy od specyfiki budynku, ale również od warunków wodno-gruntowych panujących na działce. Mogą one wpłynąć na głębokość posadowienia budynku, jak również na to, na jaką wysokość ponad grunt wysunięte będą ściany fundamentowe lub piwniczne. Jeśli inwestor zdecyduje się na zakup gotowego projektu domu, zachodzi prawdopodobieństwo, że wysokość cokołu będzie musiała zostać zmieniona właśnie ze względu na uwarunkowania lokalne. Wówczas za taką zmianę odpowiada architekt odpowiedzialny za adaptację projektu, czyli dostosowanie go do warunków panujących na działce.

W jaki sposób można wykończyć cokół budynku?

Jak już mówiliśmy, cokół budynku zazwyczaj wykonuje się z materiałów dużo trwalszych, aniżeli tynk, którym można wykończyć ściany zewnętrzne. Wybór odpowiedniego materiału ma duży wpływ na właściwości mechaniczne cokołu, ale również na estetykę budynku. Cokół budynku może zostać wykończony na wiele rozmaitych sposobów. Dość powszechnym rozwiązaniem jest zastosowanie cegieł klinkierowych. Popularnym rozwiązaniem, z którym można spotkać się zwłaszcza w starszych domach jest cokół obłożony grubymi płytkami ceramicznymi lub płytkami gresowymi. Do wykonania cokołu można wykorzystać także płyty z naturalnego kamienia, z konglomeratów lub ze spieków kwarcowych. Istnieje także możliwość wykończenia cokołu dostatecznie trwałym tynkiem. Szczególnie dobrze w tym przypadku sprawdzi się tynk mozaikowy.