Rodzaje fundamentów pod dom jednorodzinny

Fundamenty stanowią podstawę każdego obiektu budowlanego. Ich działaniem jest przekazywanie do gruntu obciążeń przenoszonych przez wyżej usytuowane elementy konstrukcyjne, głównie ściany nośne. Istnieją różne rodzaje fundamentów pod dom jednorodzinny, a wybór zależy przede wszystkim od specyfiki domu, jak również od warunków wodno-gruntowych. W tym artykule powiemy kilka słów o popularnych rodzajach fundamentów stosowanych w domach.

Jakie funkcje pełnią fundamenty w domu?

Fundamenty to element konstrukcyjny, który odpowiada za przekazywanie na podłoże gruntowe całości obciążeń przekazywanych przez wyżej usytuowane elementy konstrukcyjne. Obciążenia te wynikają z ciężaru obiektu, jego eksploatacji, ale również oddziaływania warunków atmosferycznych. W pierwszych latach po ukończeniu budowy każdy dom nieco osiada i ważne jest to, aby fundamenty osiadały równomiernie. Aby tak się stało, należy wziąć pod uwagę warunki wodno-gruntowe panujące na działce budowlanej. Istnieją różne rodzaje fundamentów pod dom jednorodzinny. Jako iż są one podstawą i gwarantem solidności każdego domu, za wybór odpowiedniego rodzaju fundamentów odpowiada wykwalifikowany architekt.

Najważniejsze rodzaje fundamentów pod dom jednorodzinny

W tym miejscu omówimy najważniejsze rodzaje fundamentów bezpośrednich, czyli takich, które przekazują obciążenia budynku bezpośrednio do otaczającego je gruntu. W przypadku domów jednorodzinnych najczęściej stosowane rodzaje fundamentów to:

Ławy fundamentowe

Są to monolityczne konstrukcje żelbetowe, które wykonuje się poprzez wykonanie deskowania, usytuowanie stalowych prętów zbrojeniowych, a następnie zalanie ich betonem o odpowiedniej mieszance. Podłożem jest tzw. chudy beton wraz z odpowiednią hydroizolacją. Ławy fundamentowe można wykonać także z gotowych bloczków lub cegły ceramicznej pełnej, jednak przeważnie stosuje się konstrukcje monolityczne z żelbetu. To najczęściej stosowany rodzaj fundamentów pod domy jednorodzinne.

Płyty fundamentowe

O ile ławy fundamentowe rozkładają obciążenia przede wszystkim na otaczający je grunt, o tyle płyta fundamentowa rozkłada obciążenia równomiernie na cały grunt okalający obiekt. Wzdłuż linii wytyczonych przez geodetę układa się element szalunkowe. Wykop wypełnia się pomocniczą płytą fundamentową, na której następnie układa się właściwą płytę fundamentową. Następnie, w wolne przestrzenie pomiędzy szalunkami wylewa się beton o odpowiedniej klasie. Płyty fundamentowe często stosuje się w domach podpiwniczonych, jak również w przypadku domów, które są posadowione na problematycznym gruncie.

Fundamenty skrzyniowe

Pochodnym rodzajem fundamentów są fundamenty skrzyniowe. Taki rodzaj fundamentu jest złożony z płyty fundamentowej i połączonych z nią ścian lub żeber oraz płytą główną. W ten sposób tworzy się swoista skrzynia z wolnymi przestrzeniami w środku. Wolne przestrzenie mogą być wykorzystywane jako pomieszczenia gospodarcze, np. jako garaż podziemny. Tego typu fundamenty częściej stosuje się w budynkach wysokich i podpiwniczonych.

Stopy fundamentowe

Stopa fundamentowa jest wykorzystywana do podpieranie elementów konstrukcyjnych wywierających duży nacisk na konkretny obszar gruntu. Takim elementem może być np. komin lub kolumny podtrzymujące podcień. Zwykle jest to żelbetowa konstrukcja o przekroju prostokątnym, trapezowym, schodkowym lub kielichowym. Ze stopy fundamentowej poprowadzone są zbrojenia, które posłużą do osadzenia następnych elementów konstrukcyjnych.

Fundamenty schodkowe

Jest to odmiana ław fundamentowych, którą stosuje się w przypadku domów jednorodzinnych oraz innych budynków wznoszonych na nierównym terenie, np. na skarpie. Posiada ona pionowe oraz poziome zbrojenia zalane betonem, które łączą się z kolejnymi „schodkami” położonymi w regularnych odstępach. W ten sposób, fundamenty schodkowe umożliwiają połączenie niżej usytuowanych fundamentów z fundamentami osadzonymi płycej. Takie rozwiązanie można zastosować także w przypadku połączenia ze sobą podpiwniczonej części budynku z częścią bez piwnicy.

Czym są fundamenty pośrednie?

Aby fundamenty mogły skutecznie przekazywać obciążenia na podłoże gruntowe, grunt musi być odpowiednio stabilny i nośny. Może zdarzyć się sytuacja, w których wierzchnie warstwy gruntu będą niestabilne i mało nośne, co praktycznie wykluczy możliwość tradycyjnego posadowienia fundamentów bezpośrednich, których rodzaje opisaliśmy powyżej. W takiej sytuacji można zastosować właśnie fundamenty pośrednie, takie jak np.: pale, słupy czy studnie fundamentowe. Ich zadaniem jest przekazywanie obciążeń do głębiej położonych warstw stabilnego i nośnego gruntu. Stanowią zatem łącznik pomiędzy fundamentem bezpośrednim i stabilnym gruntem i z tego względu są określane mianem fundamentów pośrednich.

W jaki sposób wybiera się fundamenty pod dom jednorodzinny?

Wybierając właściwe fundamenty pod dom jednorodzinny trzeba wziąć pod uwagę specyfikę obiektu (jego kształt, kubaturę, powierzchnię, to czy posiada podpiwniczenie), jak również warunki wodno-gruntowe. Głównie chodzi o rodzaj gruntu i jego nośność, a także poziom wód gruntowych. Szczegółowe warunki wodno-gruntowe można rozpoznać poprzez zlecenie badań geotechnicznych gruntu. Polegają one na wykonaniu otworów i pobraniu próbek gruntu. Ich koszt zależy od liczby wykonanych otworów – zwykle płaci się ok. 1000 – 1500 zł za cztery otwory. Na podstawie warunków wodno-gruntowych architekt wybiera odpowiednie rodzaje fundamentów pod dom jednorodzinny wraz z materiałem hydroizolacyjnym, a także stwierdza, czy potrzebny będzie dodatkowo drenaż.