Nieodzownym elementem energooszczędnego domu są jakościowe materiały termoizolacyjne wykorzystywane do ocieplenia poszczególnych elementów konstrukcji. Ocieplenia wymagają ściany fundamentowe, podłogi, ściany zewnętrzne, a także dach. W ten sposób budynek jest bardziej odporny na wychłodzenia w zimie oraz nadmierne nagrzanie w lecie. Istnieją różnorodne rodzaje ocieplenia domu. W tym artykule omówimy najpopularniejsze z nich.
Jakie materiały wykorzystuje się do ocieplania domu?
Do ocieplenia domu można wykorzystać materiały odznaczające się przede wszystkim niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła. Tego typu materiały skutecznie zapobiegają naturalnej wymianie ciepła w przypadku różnic temperatur. W nieocieplonym domu, ściany zewnętrzne oraz dach przepuszczają ciepło, a jego miejsce zajmuje chłodne powietrze z zewnątrz. I na odwrót – w okresie letnim przyjemny chłód łatwo opuszcza nasz dom, a jego miejsce zastępuje skwar. Innymi słowy – nieocieplony dom dostosowuje się do temperatury panującej na zewnątrz.
Taki stan rzeczy oznacza oczywiście znacznie wyższe koszty ogrzewania i klimatyzacji domu. Aby zmniejszyć zużycie energii stosuje się właśnie różne rodzaje ocieplenia domu, które poniekąd zamienią budynek w szczelny „termos”, który będzie w stanie dłużej utrzymywać określoną temperaturę. Oto popularne rodzaje materiałów termoizolacyjnych:
- polistyren ekspandowany EPS (styropian),
- polistyren ekstrudowany XPS (styrodur),
- styropian grafitowy,
- wełna mineralna (szklana i skalna),
- pianka poliuretanowa,
- płyty z piany fenolowej.
Każdy materiał termoizolacyjny posiada określoną charakterystykę, która decyduje o jego zastosowaniu. Określone materiały wykorzystuje się do ocieplenia podłóg i skosów dachu, a inne do ścian zewnętrznych i fundamentowych. Kluczowym parametrem jest współczynnik przewodzenia ciepła (lambda). Im jest on niższy, tym lepsza termoizolacyjność danego materiału.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze materiału?
Rodzaje ocieplenia domu powinny być dostosowane do specyfiki budynku. Współczynnik przewodzenia ciepła to jeden z wielu aspektów, na który należy zwrócić uwagę. Przy wyborze materiału należy sprawdzić, czy jest on paroprzepuszczalny. Materiały termoizolacyjne muszą być dobrze dobrane pod względem materiałów hydroizolacyjnych i paroizolacyjnych. W ten sposób można zabezpieczyć je przed oddziaływaniem wilgoci, która z czasem może prowadzić do utraty właściwości termoizolacyjnych. Materiał powinien być również dostosowany do specyfiki konstrukcji. Dla przykładu, materiał wykorzystywane do ocieplania stropów powinny być nieco sztywniejsze i trwalsze, podczas gdy do ocieplania dachów skośnych potrzebne są materiały elastyczne.
Jakie normy muszą spełniać nowe budynki?
Materiały termoizolacyjne muszą być również dobrane pod kątem materiałów budowlanych, z których wykonane zostaną poszczególne elementy konstrukcyjne. Warunki Techniczne obowiązujące od 2021 roku określają maksymalny dopuszczalny współczynnik przenikania ciepła (u). O współczynniku tym decyduje współczynnik przewodzenia ciepła (lambda) poszczególnych materiałów składających się na przegrodę. Dla przykładu, w przypadku dwuwarstwowych ścian zewnętrznych całą przegrodą jest materiał konstrukcyjny (np. pustaki ceramiczne) oraz materiał termoizolacyjny.
Zgodnie z normami WT 2021, współczynnik przenikania ciepła nie powinien przekraczać: 0,15 W/(m2*K) dla stropodachów, 0,30 W/(m2*K) dla podłóg na gruncie, 0,20 W/(m2*K) dla ścian zewnętrznych oraz 0,15 W/(m2*K) dla dachów. W związku z tym, rodzaje ociepleń domu są obecnie wybierane w taki sposób, aby mogły zagwarantować oczekiwany współczynnik przenikania ciepła zgodny z obowiązującymi standardami.
Najczęściej wybierane materiały termoizolacyjne
Jednym z najczęściej wybieranych materiałów termoizolacyjnych jest styropian, czyli polistyren ekspandowany. Odznacza się wysoką trwałością, pozwala na szybkie przeprowadzenie prac, jest materiałem bezpiecznym i przyjaznym dla środowiska. Bardzo podobny jest styropian grafitowy (do produkcji wykorzystuje się uszlachetniacze barwiące go na kolor szary), a także styrodur (polistyren ekstrudowany). Materiały te znajdują zastosowanie głównie przy ocieplaniu ścian, stropów oraz płaskich dachów.
Drugim najpopularniejszym rozwiązaniem jest wełna mineralna (skalna i szklana). Jej istotną zaletą jest paroprzepuszczalność oraz elastyczność, która pozwala lepiej zamocować materiał w trudno dostępnych miejscach. Z tego względu, wełna jest często wykorzystywana przy ocieplaniu podłóg, dachów skośnych, stropów. To także jeden z najpopularniejszych materiałów wykorzystywanych do ocieplania domów w technologii szkieletowej.
Coraz większą popularnością cieszy się pianka poliuretanowa. Jest to materiał rozprowadzany techniką natryskową. W trakcie natrysku pianka gwałtowanie zwiększa swoją objętość, dzięki czemu jest w stanie wypełnić nawet najtrudniej dostępne miejsca, wykluczając w ten sposób ryzyko pozostawienia mostków termicznych. Jest przy tym paroprzepuszczalna, bardzo trwała i odporna na odkształcenia. Najczęściej piankę PUR wykorzystuje się do ocieplania poddaszy, ale jej zastosowanie jest znacznie szersze. Plusem jest bardzo krótki czas ocieplania, a minusem wysoki koszt.
Jak wybrać odpowiedni rodzaj ocieplenia domu?
Rodzaje ocieplenia domu najczęściej wybiera architekt, który dostosowuje materiały termoizolacyjne do materiałów budowlanych oraz do specyfiki poszczególnych elementów konstrukcyjnych. Biorąc jednak pod uwagę, że wybór ocieplenia ma spory wpływ na koszty budowy domu, inwestor może oczywiście wybrać inny materiał. W przypadku gotowych projektów architekci często pozostawiają furtkę i dają możliwość wyboru materiału na etapie adaptacji. Zazwyczaj wystarczy jedynie dostosować grubość wybranego materiału, aby sprostać obowiązującym normom WT 2021.