Co to jest jastrych?

Jastrych to po prostu podkład podłogowy, który częściej występuje pod nazwą wylewki. Jego zadaniem jest wyrównanie podłoża i przygotowanie do położenia docelowej podłogi, choć niektóre jastrychy są na tyle estetyczne, że mogą pełnić rolę w pełni funkcjonalnej posadzki. Ze względu na materiały wykorzystane do ich wykonania, jastrychy dzielą się na wiele rodzajów. W tym artykule omówimy zastosowania oraz najpopularniejsze rodzaje jastrychu. 
 

Czym właściwie jest jastrych?

Jastrych częściej funkcjonuje pod nazwą wylewki lub też podkładu podłogowego. Może pełnić funkcję docelowe podłogi bezspoinowej lub też służyć jako podkład, na którym położona zostanie docelowa podłoga, np. z płytek lub z paneli.

Najczęściej wykorzystuje się jastrychy mokre w postaci wylewanej zaprawy budowlanej, choć istnieją także jastrychy suche, o których również opowiemy w tym artykule. Najczęściej wykorzystywane są jastrychy cementowe oraz anhydrytowe, aczkolwiek w ostatnich latach rosnącym zainteresowaniem cieszą się także jastrychy żywiczne.

Jakie zastosowania posiada jastrych?

W zależności od sposobu położenia warstwy wyrównującej możemy wskazać trzy formy jastrychu. Pierwsza z nich to podkłady zespolone z podłożem, układane na warstwie stropu przed jej związaniem lub na warstwie gruntującej.

Drugim sposobem jest zastosowanie warstwy poślizgowej, w postaci folii lub papy. Natomiast trzeci sposób to podłoga pływająca układana na izolacji termicznej lub akustycznej oddzielonej od pionowych elementów konstrukcji szczelinami dylatacyjnymi. Jastrych można zastosować jako podłogę bezspoinową, np. w garażu, w pomieszczeniu gospodarczym, na tarasie, a także na balkonie.

Natomiast we wnętrzach mieszkalnych. jastrych służy najczęściej jako podkład podłogowy, na którym położona zostanie docelowa posadzka w formie płytek lub paneli. 
Zadaniem jastrychu jest wyrównanie i ustabilizowanie powierzchni, na której układana będzie podłoga. Jastrych zapewnia także lepszą izolacyjność akustyczną, a ponadto posiada funkcję termoizolacyjną. Jastrychy dobrze przewodzące ciepło są wykorzystywane do zalewania ogrzewania podłogowego.

Rodzaje jastrychu najczęściej stosowane w domach

Do wykonania jastrychu można wykorzystać wiele różnorodnych materiałów, które decydują o parametrach technicznych, takich jak: wytrzymałość mechaniczna, odporność na wilgoć, przewodzenie ciepła, mrozoodporność. Oto najpopularniejsze rodzaje jastrychu stosowane w domach:

Jastrych cementowy – nazywany również jastrychem betonowym. Jest produkowany na bazie cementu portlandzkiego. Tworzy równą, bardzo gładką i wytrzymałą na ściskanie powierzchnię.

To popularny podkład pod panele, wykładziny oraz płytki ceramiczne. Atutem wylewki cementowej jest przystępna cena. Jest wodoodporny i mrozoodporny, dzięki czemu można go stosować także na zewnątrz budynku. Minusem jest jednak długi okres schnięcia. Przerwa technologiczna wynosi zwykle cztery tygodnie. Przy grubszej warstwie potrzebne jest także zbrojenie. 

Jastrych anhydrytowy – jest to nowoczesny jastrych na bazie wylewki gipsowej. Wykorzystuje się tu naturalny lub syntetyczny anhydryt, czyli odmianę gipsu. Płynna konsystencja sprawia, że jest to wylewka samopoziomująca, co znacznie usprawnia położenie.

Świetnie współpracuje z ogrzewaniem podłogowym. Jastrych anhydrytowy nie posiada jednak odporności na niskie temperatury, przez co nie można go stosować na zewnątrz budynku. 

Jastrych żywiczny – wylewki żywiczne są dostępne w wielu różnorodnych wariantach. Do najczęściej wykorzystywanych zaliczają się: epoksydowe, poliuretanowe, epoksydowo-poliuretanowe, akrylowe.

Tworzą bardzo estetyczną, idealnie gładką warstwę, a ponadto są dostępne w wielu różnych kolorach i wzorach. Dzięki temu, może to być docelowa podłoga bezspoinowa. Nie wszystkie jastrych żywiczne mogą być stosowane na zewnątrz. Niektóre są bardzo podatne na wilgoć i niskie temperatury. 

Poza wyżej wymienionymi dostępne są również jastrychy: magnezjowe, asfaltowe oraz gipsowe. Wybór odpowiedniego jastrychu zależy od parametrów wnętrza, czynników, jakie będą oddziaływać na posadzkę, a także od zamysłu finalnego wykończenia podłogi. 

Na czym polega jastrych suchy?

Powyżej wymieniliśmy tradycyjne jastrychy mokre, które wylewa się na powierzchnią, na której chce się uzyskać podkład podłogowy. Istnieje jednak także jastrych suchy. Jest to materiał wykorzystywany najczęściej podczas remontów podłóg i przy adaptacji poddasza.

Zamiast wylewki stosuje się tu materiał w formie płyt. Najczęściej wykorzystywane w tym celu są: płyty cementowe, gipsowo-kartonowe, gipsowo-włóknowe, płyty OSB oraz MFP. Są szybkie w montażu i nie wymagają przerwy technologicznej, dzięki czemu można od razu przejść do kolejnego etapu prac. Jastrychy suche zazwyczaj stosuje się wyłącznie we wnętrzach.

Nie zaleca się stosowania ich w pomieszczeniach wilgotnych, takich jak: kuchnia czy łazienka, choć jest to możliwe w przypadku zastosowania odpowiedniej izolacji wodoodpornej oraz emulsji uszczelniającej. 

Od czego zależy wybór odpowiedniej wylewki?

Wybierając jastrych trzeba wziąć pod uwagę jego kluczowe parametry techniczne, a mianowicie: wytrzymałość mechaniczną i odporność na ściskanie, odporność na wilgoć, mrozoodporność, izolacyjność akustyczną, właściwości termoizolacyjne (lub przewodzenie ciepła w przypadku ogrzewania podłogowego), a także estetykę materiału.

Należy zatem uwzględnić czynniki, jakie panują w danym miejscu, a następnie dobrać jastrych, który najlepiej się z nimi upora. Spore znaczenie ma także sposób układania (jastrych związany z powierzchnią, jastrych na warstwie poślizgowej, podłoga pływająca). Wybór odpowiedniego jastrychu gwarantuje wysoką trwałość podłogi.