Konstrukcja dachu dwuspadowego

Wiele tradycyjnych domów jednorodzinnych jest zwieńczonych przez dach dwuspadowy. To bardzo prosta konstrukcja, która świetnie sprawdza się w budynkach usytuowanych na planie prostokąta. Konstrukcja dachu dwuspadowego jest relatywnie niedroga w budowie, a sprawny cieśla z pomocnikiem jest w stanie wykonać taką konstrukcję w czasie do dwóch tygodni. W niniejszym artykule sprawdzimy, czym charakteryzuje się ten rodzaj dachu, z jakich elementów jest zbudowany, a także, jakie są jego mocne i słabe strony.

Czym charakteryzuje się dwuspadowy dach?

Dach dwuspadowy składa się z dwóch równolegle usytuowanych połaci, które stykają się ze sobą w linii szczytowej, nazywanej kalenicą. Zwykle kalenica przebiega równolegle z osią, która wyznacza szerokość budynku. Prostopadle do kalenicy położone są natomiast ściany szczytowe, czyli trójkątne ściany, na których oparte są elementy konstrukcyjne dachu. Połacie dachu zwykle posiadają taką samą długość, aczkolwiek w niektórych projektach możemy spotkać się z rozwiązaniem, w którym jedna połać jest dłuższa celem uzyskania zadaszenia nad tarasem lub podcieniem wejściowym.

Konstrukcja dachu dwuspadowego jest bardzo prosta, co często przekłada się na niższy koszt budowy. To popularne rozwiązanie stosowane w tradycyjnych domach jednorodzinnych usytuowanych na planie prostokąta. Konstrukcja jest najczęściej wykonywana z elementów drewnianych przez cieślę, aczkolwiek w ofercie dachów prefabrykowanych możemy spotkać się także z więźbą stalową.

Z jakich elementów składa się konstrukcja dachu dwuspadowego?

Konstrukcja dachy dwuspadowego może składać się z wielu elementów, które dobiera się pod kątem obciążeń, jakie będą oddziaływały na dach. Najprostsza jest więźba krokwiowa, która składa się z krokwi opartych na murłatach usytuowanych na ścianach kolankowych. Zaraz za nią plasuje się więźba krokowo-jętkowa, w której krokwie usztywnia się poprzez łączące je jętki. Bardziej skomplikowana w budowie jest więźba płatwiowo-kleszczowa, która ponadto posiada pionowe lub ukośne płatwie, które stanowią podparcie dla krokwi. Płatwie mogą być podparte przez zastrzały, a w punkcie łączenia płatwi i zastrzałów tworzą się tzw. miecze.

W większości domów jednorodzinnych stosowane są więźby tradycyjne wykonywane przez cieślę. Wystarczy dostarczyć na plac budowy drewniane elementy zgodnie z projektem budowlanym, a cieśla zajmie się wykonaniem konstrukcji dachu. Więźby wykonuje się z drewna pozyskiwanego z drzew iglastych, głównie sosny, świerku, ewentualnie modrzewia. W nowoczesnych domach jednorodzinnych można zastosować również więźby prefabrykowane, które są tworzone w zakładzie produkcyjnym. Na placu budowy odbywa się jedynie montaż gotowych elementów.

Od jakich czynników zależą parametry dachu dwuspadowego?

Konstrukcja dachu dwuspadowego powinna być dobrana pod kątem obciążeń, z jakimi zmagać się będzie gotowy dach. Obciążenia te oblicza architekt na podstawie poszczególnych parametrów budynku. Podstawowymi parametrem dachu dwuspadowego są: kąt nachylenia połaci oraz rozpiętość. Wybór konstrukcji zależy zatem od długości i szerokości bryły budynku. Przy mniejszych rozpiętościach można stosować prostsze konstrukcje, np. więźby krokwiowe. W przypadku dużych rozpiętości konieczne są dachy krokwiowo-jętkowe lub płatwiowo-kleszczowe.

Kąt nachylenia dachu dwuspadowego zależy od uwarunkowań lokalnych oraz od rodzaju domu. W domach z poddaszem użytkowym kąt nachylenia powinien być odpowiednio większy, tak, aby zaoferować więcej przestrzeń użytkowej. W domach parterowych kąt ten może być dużo niższy. Jeśli nie ma możliwości zastosowania dachu dwuspadowego o dużym kącie nachylenia, wówczas powierzchnie poddasza można zwiększyć poprzez zastosowanie wyższych ścian kolankowych, na których oparta jest konstrukcja dachu.

Zalety dachów dwuspadowych

Dachy dwuspadowe słyną z prostej i sprawdzonej konstrukcji. W wielu przypadkach są one najtańsze w budowie dla domów usytuowanych na planie prostokąta o relatywnie niedużej rozpiętości ścian. Dają możliwość zastosowania okien w ścianach szczytowych, co często oznacza brak konieczności stosowania okien dachowych, które są droższe. Dachy dwuspadowe oferują również więcej przestrzeni na poddaszu w porównaniu z dachem czterospadowym. Kolejną zaletą jest większa ochrona przed śniegiem i wodą deszczową, które nie zalegają na dachu i nie obciążają jego konstrukcji. Jedynie w przypadku dachów o mniejszym kącie nachylenia może pojawić się problem zalegania ciężkiego, mokrego śniegu, którzy przyczepia się do połaci. Plusem jest możliwość pokrycia dachu dwuspadowego dowolnym rodzajem pokrycia – począwszy od dachówki, przez blachodachówkę i blachę, a kończąc na gontach bitumicznych.

Jakie wady posiada konstrukcja dachu dwuspadowego?

Dachy dwuspadowe są bardziej narażone na uszkodzenia spowodowane wiatrem – dotyczy to przede wszystkim dachów o większym kącie nachylenia. Problemem może być również swobodnie zsuwający się śnieg. Często zachodzi konieczność stosowania barier przeciwśnieżnych, które spowalniają i porcjują zwały śniegu na mniejsze fragmenty. Głównym mankamentem jest ograniczone zastosowanie. Dachy dwuspadowe można stosować na budynkach o zwartej bryle usytuowanej na planie prostokąta. W przypadku bardziej skomplikowanych kształtów i większej rozpiętości ścian często zachodzi konieczność stosowania dachu czterospadowego lub dachu płaskiego.