Przeniesienie praw do działki – na czym to polega?

Przeniesienie praw do działki polega na nieodpłatnym przekazaniu praw do dysponowania działką na rzecz innej osoby. Zazwyczaj pojęcie to funkcjonuje w odniesieniu do przekazywania działek w ROD, czyli w Rodzinnych Ogródkach Działkowych. W praktyce jednak rozwiązanie to można zastosować także do każdej innej działki, choć wówczas procedura wygląda nieco inaczej. W tym artykule tłumaczymy, jak wygląda przeniesienie praw do działki.

Na czym polega przeniesienie praw do działki?

Zagospodarowanie działki wymaga dokumentu, który potwierdza prawo własności. Doskonale wiedzą o tym chociażby inwestorzy, którzy przechodzili przez procedurę uzyskania pozwolenia na budowę domu czy też zgłaszali roboty budowlane. W obu przypadkach niezbędny jest oczywiście dokument, który potwierdza prawo do dysponowania działką budowlaną. W jaki sposób inna osoba może nabyć prawa do działki?

Najpowszechniejszą formą jest oczywiście sprzedaż działki. Podpisuje się wówczas akt notarialny, który będzie dokumentem potwierdzającym prawo własności. Zdarzają się jednak sytuacje, w których stosuje się nieodpłatne przeniesienie praw do działki. W tej sytuacji prawo własności jest przekazywane nieodpłatnie. Można to zrobić na dwa sposoby: poprzez darowiznę lub poprzez ustanowienie współwłasności działki – nie jest to faktycznie przeniesienie praw, a jedynie ustanowienie nowego współwłaściciela. Nieco inaczej wygląda natomiast procedura działek dostępnych w ramach Rodzinnych Ogródków Działkowych.

W jakich sytuacjach wykorzystuje się przeniesienie praw do działki?

Rozwiązanie to jest powszechnie stosowane np. w sytuacji, gdy rodzice chcą przekazać działkę swojemu potomstwu, aby umożliwić mu budowę domu. Ponadto, przeniesienie praw do działki obowiązuje w przypadku Rodzinnych Ogródków Działkowych. Procedura ta wymaga sporządzenia odpowiedniej umowy, której egzemplarz trafi do zarządu ROD – tylko w ten sposób można formalnie przenieść prawo własności tego typu nieruchomości. Nieodpłatne przekazanie praw do działki może mieć miejsce także w sytuacji, gdy jest to darowizna wobec jakiejś instytucji lub organizacji.

Przeniesienie praw do działki w ROD

W Rodzinnych Ogródkach Działkowych obowiązuje regulamin, który wprowadza ograniczenia w kwestii swobodnego obrotu działkami wchodzącymi w skład ROD. Właściciel takiej działki ma oczywiście możliwość sprzedaży działki, ale konieczne jest także formalne przeniesienie praw do działki dokonane w zarządzie ROD. W tym celu sporządza się stosowną umowę przeniesienia prawa do działki i musi być ona poświadczona notarialnie. Nabywca jest także zobowiązany do odprowadzenia podatku od czynności cywilnoprawnych wynoszącego 2% wartości nieruchomości, za którą została ona przekazana w ręce nabywcy. Egzemplarz umowy należy przedłożyć na biurko zarządu ROD. Tylko w ten sposób można sfinalizować przeniesienie praw do działki wchodzącej w skład ROD.

Darowizna w formie nieruchomości

Nieodpłatne przekazanie praw do działki może nastąpić w wyniku darowizny. W towarzystwie notariusza sporządzana jest stosowna umowa, którą poświadcza darczyńca oraz obdarowany. Sporządzenie aktu wiąże się z pewnymi kosztami, w tym z taksą notarialną. Ponadto niezbędny będzie podatek opłacony przez obdarowanego. Wysokość podatku zależy od wartości darowizny oraz od grupy podatkowej. W przypadku I grupy (małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie) istnieje możliwość dokonania darowizny bez konieczności płacenia podatku, ale warunkiem jest zgłoszenie nabycia własności praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia postawania obowiązku podatkowego.

W przypadku pozostałych grup obowiązuje kwota wolna od podatku: 7276 zł w przypadku grupy II oraz 4902 zł w przypadku III gruby spadkowej. A ile wyniesie podatek od darowizny w przypadku II i III grupy? To zależy od wartości nieruchomości. Obowiązują trzy progi: do 10278 zł, od 10278 do 20556 zł oraz od 20556 zł. Dla nieruchomości o wartości przekraczającej 20,556 zł podatek wyniesie: 1644,50 zł i 12% od nadwyżki w przypadku grupy II lub 2877,90 zł i 20% od nadwyżki w przypadku grupy III. Podatek obowiązuje także w I grupie, o ile nie zostanie zgłoszone nabycie własności.

Ustanowienie współwłasności działki

Podobnie wygląda kwestia ustanowienia współwłasności działki. Niestety nie wystarczy złożyć wniosku do sądu o dokonanie wpisu w księdze wieczystej. W pierwszej kolejności należy zawrzeć umowę darowizny lub sprzedaży w formie aktu notarialnego. Dopiero po sporządzeniu takiej umowy można złożyć wniosek do sądu rejonowego o dokonanie wpisu w księdze wieczystej, na mocy którego osoba lub grupa kilku osób zostaną włączone do grona współwłaścicieli nieruchomości.

Ile kosztuje przekazanie praw do działki?

Przeniesienie praw do działki niestety nie jest procedurą pozbawioną kosztów. W każdej z wyżej wymienionych sytuacji zachodzi konieczność notarialnego poświadczenia umowy, a to wiąże się z taksą notarialną. Wysokość taksy zależy od notariusza, aczkolwiek prawo reguluje maksymalny pułap tej opłaty dla różnych wartości nieruchomości. Dla przykładu, w przypadku działki o wartości od 30,000 do 60,000 zł maksymalna taksa może wynieść 355 zł + 0,5% od nadwyżki powyżej 30,000 zł. Z kolei w przypadku dokonania darowizny należy jeszcze opłacić podatek od darowizn, którego wysokość zależy od wartości działki oraz od grupy podatkowej.