Na etapie wykańczania dachu trzeba podjąć decyzję w kwestii wyboru systemu rynnowego. Gotowy projekt domu zazwyczaj nie narzuca materiału, z jakiego wykonane mają być rynny, co oznacza, że inwestor ma w tej kwestii pełną dobrowolność. Istotnym czynnikiem wpływającym na decyzję jest oczywiście dostępny budżet. W tym artykule omówimy najważniejsze systemy rynnowe, które są wykorzystywane w domach jednorodzinnych.
Jaką funkcję pełnią systemy rynnowe?
Zadaniem systemu rynnowego jest odprowadzanie wód gruntowych i wód roztopowych w taki sposób, aby docierały one do gruntu i nie zalewały elewacji budynku. W ten sposób rynny chronią przed powstawaniem nieestetycznych zacieków, a jednocześnie zmniejszają ryzyko zawilgocenia warstwy termoizolacyjnej ścian, co mogłoby prowadzić do pogorszenia charakterystyki energetycznej budynku. Systemy rynnowe pełnią także funkcję czysto estetyczną. Powinny być dobrane do stylistyki budynku, a także kolorów elewacji i pokrycia dachowego. W tej kwestii wyróżnia się dwie techniki – jedna z nich zakłada zamaskowanie rynien tym samym odcieniem, podczas gdy druga, całkowicie przeciwstawna zakłada wyróżnienie rynien, tak, aby urozmaicić wygląd budynku.
Rynny stosowane w domach jednorodzinnych
W domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się rynny okrągłe, choć w modernistycznych budynkach coraz częściej możemy spotkać się z rynnami prostokątnymi, które są poniekąd wpisane w okap dachu, tak, że nie rzucają się w oczy. Głównym czynnikiem wpływającym na trwałość i funkcjonalność jest jednak materiał, z którego wykonane są rynny. Najczęściej wykorzystywane są rynny aluminiowe, stalowe, oraz PCV. Rzadziej spotkamy się natomiast z rynnami tytanowo-cynkowymi lub drewnianymi (głównie w domach góralskich i obiektach objętych nadzorem konserwatorskim). Bardzo rzadko wykorzystywane są natomiast rynny miedziane. Dawniej wiodły one prym, natomiast dziś są mało opłacalne ze względu na bardzo wysokie koszty tego materiału. Poniżej znajdziesz krótką charakterystykę poszczególnych systemów rynnowych.
Rynny aluminiowe
Rynny aluminiowe należą do droższych systemów rynnowych, a wszystko za sprawą wysokiej trwałości i żywotności na lata. Blacha aluminiowa jest bardzo odporna na korozję, choć dużym czynnikiem zagrożenia jest sól – z tego względu rynien aluminiowych nie stosuje się w regionach nadmorskich. Rynny te są także dość odporne na uszkodzenia mechaniczne i dobrze znoszą zalegający śnieg. Są również bardzo estetyczne i mogą być pomalowane na wiele kolorów. Rzadziej wymagają impregnacji i konserwacji w porównaniu z rynnami stalowymi. Jeśli chodzi o wady, rynny aluminiowe są dość problematyczne i pracochłonne w montażu. Wymagają dużej precyzji i ostrożności, aby nie uszkodzić blachy przy docinaniu.
Rynny stalowe
Zaletą rynien stalowych jest wysoka odporność na uszkodzenia mechaniczne. Bardzo dobrze znoszą zalegający śnieg oraz lód i są mniej podatne na zerwanie na skutek silnego wiatru. Posiadają niski współczynnik rozszerzalności liniowej, dzięki czemu są mniej wrażliwe na zmiany temperatur. Blacha stalowa jest także bardziej odporna na promieniowanie UV. Są jednak bardziej narażone na korozję w porównaniu z rynnami aluminiowymi i wymagają staranniejszej oraz częstszej konserwacji. Wymagają także dużej ostrożności na etapie docinania, ponieważ uszkodzenie powłoki ochronnej może skutkować korodowaniem i przepuszczaniem wody na złączeniach. Na plus jest bardzo szeroka gama tych produktów – rynny stalowe występują nie tylko w przekroju okrągłym, ale i prostokątnym.
Rynny PVC
To rozwiązanie budżetowe, które oferuje dobry stosunek ceny do jakości. Rynny PVC odznaczają się wysoką trwałością i zachowują swój atrakcyjny wygląd przez wiele lat. Są także lekkie, dzięki czemu nie obciążają konstrukcji dachu. Nie są także wrażliwe na korozję oraz nie wymagają konserwacji. Są dostępne w szerokiej gamie kolorów, co pozwala łatwo dobrać rynny do stylistyki domu. A jakie są wady? Rynny plastikowe odznaczają się dużą rozszerzalnością cieplną na skutek dużych różnic temperatur, co z czasem może prowadzić do powstawania wycieków. Są także bardziej podatne na promieniowanie UV, co z czasem może prowadzić do ich płowienia i blaknięcia.
Rynny tytanowo-cynkowe
Należą do najtrwalszych systemów rynnowych, jakie można zastosować w domu jednorodzinnym. Odznaczają się wysoką trwałością mechaniczną, są niewrażliwe na korozję, nie ulegają rozszerzalności cieplnej, a ponadto nie tracą walorów na skutek oddziaływania promieniowania UV. Warto się zatem domyślić, jaka jest główna wada rynien wykonanych ze stopu tytanu i cynku. Są to aktualnie najdroższe systemy rynnowe, za które trzeba zapłacić ok. 55 – 70 zł za metr bieżący.
Jakie czynniki trzeba uwzględnić przy wyborze systemu rynnowego?
Wybór właściwego systemu rynnowego ma spory wpływ na funkcjonalność i estetykę budynku. Wybierając rynny trzeba zatem zwrócić uwagę na ich trwałość w perspektywie czasu. Rynny powinny być również dostosowane do pokrycia dachowego. Jeśli dach pokryto blachą lub blachodachówką, trzeba zwrócić uwagę na to, aby pomiędzy materiałami pokrycia i rynny nie zachodziła korozja elektrochemiczna. Takie zjawisko może występować np. pomiędzy miedzią i aluminium. Należy także zwrócić uwagę na uwarunkowania regionalne, w tym średnie opady deszczu i śniegu w ciągu roku. Ważnym czynnikiem jest także budżet – różnice w kosztach poszczególnych systemów rynnowych to kilka, a nawet kilkanaście tysięcy złotych.