Cement – rodzaje i zastosowanie

Cement to materiał niezbędny we współczesnym budownictwie. Zazwyczaj pełni rolę naturalnego spoiwa w różnorodnych zaprawach cementowych, cementowo-wapiennych, a także w mieszance betonu. Dokładne parametry techniczne cementu, a co za tym idzie jego konkretny zakres zastosowań, zależy od składu i procesu produkcyjnego. W tym artykule omówimy najważniejsze rodzaje cementu, a także jego zastosowania.

Czym właściwie jest cement?

Do produkcji cementu wykorzystuje się surowce mineralne, takie jak: glina, wapień oraz margiel. Są one wypalane w bardzo wysokich temperaturach na klinkier w specjalistycznym piecu cementowym. Następnie klinkier jest mielony i wzbogacony gipsem, od którego zależeć będzie czas wiązania. Cement to materiał znormalizowany, co oznacza, że musi spełniać określone normy i standardy. Jego parametry techniczne decydują o rodzaju i klasie, a to wpływa na konkretne zastosowania. Cement jest nieodzownym składnikiem betonu oraz wielu zapraw stosowanych w trakcie prac budowlanych.

Rodzaje cementu stosowanego w budownictwie

Na rodzaj cementu wpływa przede wszystkim ilość i proporcje poszczególnych składników, a także dokładny przebieg procesu produkcyjnego. Czynniki te wpłyną na dokładne parametry techniczne, a także zastosowanie cementu. Oto pięć rodzajów cementu:

• Cement portlandzki (CEM I) – często wykorzystywany do produkcji betonu stosowanego do budowy elementów nośnych – stropów, nadproży, filarów. Odznacza się wysoką zawartością klinkieru, którego jest tu 95-100%.
• Cement portlandzki wieloskładnikowy (CEM II) – zawiera ok. 65 – 94% klinkieru. Pozostałą część stanowią składniki mineralne. Ten rodzaj cementu jest wykorzystywany do produkcji betonu zwykłego, zapraw murarskich i tynkarskich, warstw podkładowych. Nie można go mieszać z innymi cementami lub spoiwami.
• Cement hutniczy (CEM III) – do produkcji tego cementu wykorzystuje się klinkier portlandzki, żużel wielkopiecowy i siarczan wapniowy. Jest wykorzystywany do produkcji betonów, które mają odznaczać się większą odpornością na czynniki chemiczne, np. siarczany i kwasy humusowe. Taka mieszanka betonu jest wykorzystywana do budowy fundamentów, a także do uzyskania warstw podkładowych na gruncie.
• Cement pucolanowy (CEM IV) – do jego produkcji wykorzystuje się klinkier portlandzki, pucolany i siarczan wapnia. Jest zbliżony parametrami do cementu hutniczego, ale cechuje go niższe ciepło hydratacji. Jest wykorzystywany do produkcji betonu i zapraw do zastosowania podziemnego.
• Cement wieloskładnikowy – w jego skład wchodzi klinkier (od 20 do 64%), żużel wielkopiecowy (18-50%), a także inne dodatki i składniki mineralne. W krótkim czasie uzyskuje pełną wytrzymałość. Z tego względu, cement wielkoskładnikowy jest kluczowym składnikiem wykorzystywanym do produkcji zapraw cementowych, betonu, zaczynów.

Poza rodzajami cementu możemy jeszcze wskazać klasy cementu, które również mają duże znaczenie w kontekście konkretnego zastosowania. Klasa cementu obok rodzaju jest zatem drugim kluczowym czynnikiem, na który należy zwrócić uwagę.

O czym informują klasy cementu?

Litery od A do C informują o zawartości pozostałych składników głównych, poza klinkierem, który jest składnikiem każdego cementu. Klasy mogą występować w przypadku cementu wieloskładnikowego. Klasa A to pozostałe składniki główne w proporcji 6-20%, klasa B to 21-35%, natomiast klasa C to ponad 35% składników poza klinkierem. Przy klasie cementu znajdziemy informacje na temat dynamiki narastania wytrzymałości wczesnej. Oznaczają go literki: R (wysoki), N (normalny) i L (niski). Każdy cement posiada także określoną wytrzymałość cementu na ściskanie. Wskaźnik ten jest podawany liczbowo (wynik w MPa). Im wyższy wskaźnik MPa, tym większa wytrzymałość na ściskanie.

Istnieją również cementy specjalne, które wyróżniają się specjalnymi właściwościami uzyskanymi w celu zastosowania w określonych warunkach. W tej kategorii wyróżnić możemy chociażby: cement o niskim cieple hydratacji (LH), cement o niskiej zawartości alkaliów (NA), a także cement odporny na działanie siarczanów (HSR).

Zastosowanie cementu w budownictwie

Cement to materiał niezbędny w budownictwie. Omawiając dostępne rodzaje cementu powiedzieliśmy już kilka słów o jego zastosowaniu. To składnik występujący jako spoiwo w różnorodnych zaprawach murarskich i tynkarskich, warstwach podkładowych i wyrównujących, a także w betonie. To z cementu wytwarza się zaprawę, która pozwoli na łączenie ze sobą poszczególnych elementów konstrukcyjnych budynku. Cement zawierają także tynki i zaprawy, które pozwolą nam uzyskać idealnie gładkie ściany przygotowane do malowania. Cement zawiera każdy rodzaj betonu, niezależnie od klasy i przeznaczenia. Cement portlandzki to główny składnik betonu wykorzystywanego przy budowie konstrukcji nośnych. Cement hutniczy to składnik na beton, który ma posiadać wysoką odporność chemiczną. Posłuży do budowy fundamentów i innych elementów podziemnych. Z kolei cement wieloskładnikowy to podstawowy składnik wszelkiego rodzaju zapraw i zaczynów.