Ogrzewanie w domu energooszczędnym – jaką formę ogrzewania najlepiej wybrać?

Współczesne domy muszą spełniać szereg norm związanych z mniejszym zapotrzebowaniem na energię pierwotną do celów grzewczych. W ten sposób dąży się do obniżenia zużycia energii pochodzącej z nieodnawialnych źródeł, a ponadto czyni dom przyjaźniejszym dla środowiska. Istotny wpływ ma ogrzewanie w domu energooszczędnym. W tym artykule powiemy kilka słów o tym, jakie ogrzewanie okaże się najlepszym rozwiązaniem w tego typu budynkach. 

Czym charakteryzują się energooszczędne domy?

Od kilku lat wprowadza się kolejne normy, które mają uczynić nowe domy bardziej energooszczędnymi i przyjaznymi dla środowiska. Zgodnie ze standardem WT 2021, zapotrzebowanie na energię pierwotną do celów grzewczych, wentylacji i klimatyzacji w nowym domu nie powinno być wyższe, niż 70 kWh/(m2∗rok). W przypadku domów energooszczędnych to zapotrzebowanie nie przekracza 50 kWh/(m2∗rok). Aby uzyskać tak niskie zapotrzebowanie, dom musi być zbudowany z materiałów zapewniających niskie przenikanie ciepła, a także wyposażony w wydajny system grzewczy. 

W domach energooszczędnych stosuje się bardzo jakościowe i szczelne warstwy termoizolacyjne, które są w stanie skutecznie zmniejszyć współczynnik przenikania ciepła dla poszczególnych przegród. Stosuje się także okna produkowane przy użyciu nowoczesnych technologii, pozwalające skutecznie zmniejszyć utratę energii w tych newralgicznych miejscach domu. Budynek musi zostać wyposażony w wydajny system grzewczy, a także w wentylację mechaniczną, która w odróżnieniu od wentylacji grawitacyjnej pozwala skutecznie zmniejszyć utratę ciepła. 

Jakie instalacje grzewcze stosuje się w energooszczędnym domu?

Aktualnie największym zainteresowaniem cieszą się pompy ciepła, które z dostępnych opcji oferują zdecydowanie najwyższą sprawność. Pod pojęciem sprawności rozumiemy stosunek wyprodukowanego ciepła do energii zużytej w tym celu. Gazowe piece kondensacyjne są w stanie nieco przekroczyć próg 100% (co oznacza nadwyżkę ciepła względem zużytej energii), ale to nic w porównaniu z pompami ciepła, które mogą osiągać sprawność na poziome powyżej 500%. 

Wiele zależy jednak od rodzaju pompy ciepła, a także powierzchni domu, w jakim została użyta. Możemy wyróżnić trzy rodzaje pomp ciepła: powietrzne (czerpią ciepło z powietrza zewnętrznego), wodne (czerpią ciepło z wód gruntowych i powierzchniowych), a także gruntowe (źródłem ciepła jest grunt położony poniżej strefy przemarzania). W Polsce największym zainteresowaniem cieszą się pompy ciepła powietrzne i gruntowe, a znacznie rzadziej stosuje się wodne. Pompa ciepła może ogrzewać wodę w obiegu centralnego ogrzewania, ale także wodę użytkową. 

Wybór instalacji grzewczej a powierzchnia domu

W domach energooszczędnych o powierzchni do 200 m2 najczęściej stosuje się pompy powietrzne, które przy małej i średniej powierzchni potrafią uzyskać najwyższą wydajność. Zaletą pompy powietrznej jest niższy koszt zakupu oraz montażu. Dużo droższe okazują się pompy gruntowe, a co za tym idzie, stosuje się je zwykle w większych domach, o powierzchni powyżej 200 – 300 m2. Jednocześnie, w bardzo dużych domach, powyżej 300 m2 można rozważyć dwa systemy grzewcze, które będą się nawzajem uzupełniać. Najpopularniejszym połączeniem jest pompa ciepła i kocioł gazowy, aczkolwiek obecnie dużym zainteresowaniem cieszą się także kominki z płaszczem wodnym. 

Dlaczego pompa ciepła jest obecnie najlepszym rozwiązaniem?

Pompa ciepła wpisuje się w coraz popularniejszy trend stosowania urządzeń OZE, które pozwalają wykorzystać odnawialne źródła energii. Pompy ciepła wykorzystują ciepło obecne w otaczającym nas środowisku. Urządzenie to wykorzystuje niewielkie ilości energii elektrycznej. Sprawność na poziomie powyżej 200-300% oznacza jednak, że pompa ciepła jest w stanie wyprodukować znacznie więcej ciepła, aniżeli zużywa energii.

Współczynnik sprawności w przypadku najbardziej wydajnych urządzeń może przekraczać nawet 600%, ale pozyskanie takiego urządzenia wiąże się oczywiście z większym wydatkiem. Ponadto, sprawność pomp powietrznych jest uzależniona od warunków atmosferycznych, przy dużych mrozach ich sprawność może spadać. 

Jakie systemy można zastosować poza pompą ciepła w energooszczędnym domu?

Aby pompa ciepła zaoferowała najlepsze wyniki, można wyposażyć dom energooszczędny także w inne, nowoczesne systemy. Podstawą w takich domach jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Minusem tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej są po pierwsze mostki termiczne, a po drugie uzależnienie sprawności wentylacji od warunków panujących na zewnątrz.

Wentylacja mechaniczna nie tylko nie naraża domu na utratę ciepła, ale wręcz pozwala odzyskać część ciepła wypuszczanego z domu wraz z zużytym powietrzem. Tak działa rekuperacja, która znajduje zastosowanie w coraz większej liczbie nowych domów. Ponadto warto pomyśleć o instalacji fotowoltaicznej, która dostarczy energii potrzebnej m.in. do pracy pompy ciepła.