Co to jest zbrojenie budowlane?
Spis treści:
Beton to materiał bardzo wytrzymały i trwały, ale jednak przy dużych obciążeniach jest narażony na pękanie oraz uginanie się pod ciężarem. Aby temu zapobiec stosuje się zbrojenie budowlane. Są to stalowe pręty, które mają usztywnić monolityczną konstrukcję betonową i sprawić, że jej właściwości nośne ulegną poprawie. W tym artykule dowiesz się, czym właściwie jest zbrojenie budowlane, jakie są jego rodzaje, a także jak się je stosuje.
Czym jest zbrojenie budowlane?
Zbrojenie budowlane to wkładki ze stalowych prętów lub kształtowników, które umieszcza się w szalunku przygotowanym do wylania betonu. W ten sposób uzyskuje się żelbet, czyli beton zbrojony stalowymi elementami. Zbrojenie budowlane zwiększa wytrzymałość całej konstrukcji i poprawia jego nośność. Ma zapobiegać odkształcaniu się i pękaniu wylewki betonowej pod wpływem dużych ciężarów, zwłaszcza w strefach rozciąganych. Zbrojenie jest w zasadzie obowiązkowym elementem wszystkich konstrukcji nośnych z betonu. Jedynie przy lżejszych i niewielkich obiektach można zastosować sam beton o odpowiednio wysokiej klasie.
Jakie zadania ma pełnić zbrojenie?
Pomimo wysokiej wytrzymałości, beton nie jest idealnym materiałem budowlanym. Jest podatny na siły rozciągające, które stopniowo mogą prowadzić do pękania warstwy betonu. Dobrym przykładem jest stop. Gdyby strop wykonać wyłącznie z betonu, a następnie poddać go dużym obciążeniom, nie minęłoby dużo czasu do momentu, w którym taki strop po prostu by się zawalił pod wpływem działających na niego sił. Aby temu zapobiec stosuje się zbrojenie budowlane.
Zbrojenie ma na celu usztywnić beton, a także zwiększyć jego wytrzymałość na rozciąganie. W rezultacie, konstrukcja jest mniej podatna na pękanie pod wpływem oddziałujących obciążeń. Potrzebne są bardzo szczegółowe i dokładne obliczenia, na podstawie których można ocenić, jakie zbrojenie trzeba zastosować w danej konstrukcji, aby mogła ona przez wiele lat znosić konkretne obciążenia. Zbrojenie stosuje się w wielu rodzajach monolitycznych konstrukcji z betonu: w fundamentach, ścianach zewnętrznych, stropach, betonowych ogrodzeniach.
Rodzaje zbrojeń budowlanych
Ze względu na funkcję zbrojenia możemy wyróżnić: zbrojenie nośne i zbrojenie uzupełniające. Zbrojenie nośne to podstawowy typ zbrojeń, który odpowiada za usztywnienie betonu oraz zwiększenie jego nośności przy dużych obciążeniach. Z kolei zbrojenia uzupełniające mają na celu wspierać zbrojenia nośne i usztywniać konstrukcję w newralgicznych punktach. Nie występują samodzielnie, a jedynie w połączeniu ze zbrojeniem nośnym.
Zbrojenie budowlane to zazwyczaj stalowe pręty żebrowane oraz gładkie. Średnica prętów w dużej mierze zależy od parametrów technicznych docelowej konstrukcji. Inne pręty stosuje się w przypadku fundamentów, inne w przypadku stropów, a jeszcze inne w przypadku balkonów. Jeśli chodzi o klasy zbrojeń budowlanych, możemy wskazać pięć takich klas, a mianowicie: A-0 – strzemiona i przewiązki, A-1 – strzemiona i przewiązki, A-II – pręty nośne, A-III – zbrojenie główne z prętów oraz A-IIIN czyli elementy zbrojeniowe przeznaczone do konstrukcji wymagających największej wytrzymałości.
W jaki sposób wykonuje się zbrojenia budowlane?
Pierwszym krokiem jest ułożenie szalunków. Mogą to być drewniane deski, kształtki styropianowe, ścianki cementowo-włóknowe, ale również gotowe pustaki betonowe. Szalunek oddziela przestrzeń, którą wypełnimy betonem. Wcześniej jednak, w szalunkach układa się zbrojenia poprzeczne i podłużne, zgodnie z zaleceniami architekta. Poszczególne zbrojenia łączy się z pomocą strzemion oraz przewiązek. Dopiero po ułożeniu wszystkich zbrojeń budowlanych można zalać wolną przestrzeń betonem odpowiednie klasy. Szalunki dzielimy na tracone (stają się one częścią konstrukcji) oraz wielorazowe, które można rozebrać po związaniu się betonu i uzyskaniu docelowej wytrzymałości.
Zbrojenie budowlane a budowa domu jednorodzinnego
Zbrojenia budowlane są powszechnie wykorzystywane także przy budowie domów jednorodzinnych. W zasadzie wszystkie konstrukcje monolityczne, czyli takie, które uzyskuje się poprzez wylewanie betonu na placu budowy, wymagają zbrojenia. Zbrojenia budowlane są zatem obecne w takich elementach konstrukcyjnych, jak: ławy i płyty fundamentowe, stropy, nadproża okienne i drzwiowe, słupy, ogrodzenia, balkony.
Każda konstrukcja posiada określoną specyfikę i musi posiadać dostatecznie wysoką nośność, dostosowaną do obciążeń. Na tej podstawie dobiera się zbrojenie. Wymaga to skomplikowanych obliczeń, a zatem o wyborze zbrojeń budowanych decyduje architekt. To on dostarcza niezbędnych informacji w projekcie budowlanym na temat zbrojeń, jakie ma zastosować wykonawca przy zbrojeniu monolitycznych konstrukcji betonowych. Od zastosowania odpowiednich zbrojeń i prawidłowego montażu zależy nośność i wytrzymałość całej konstrukcji. Bardzo istotną kwestią jest także wybór betonu o odpowiedniej klasie.
