Rodzaje gruntów budowlanych

Grunt budowlany to inaczej podłoże, na którym wznoszony będzie obiekt budowlany, np. dom jednorodzinny. Rodzaj gruntów budowlanych ma duży wpływ na wybór odpowiednich fundamentów, a także sposób realizowania poszczególnych etapów robót ziemnych. Z niniejszego artykułu dowiesz się, w jaki sposób dzielimy rodzaje gruntów budowlanych, a także, jaki wpływ ma grunt budowlany na budowę domu.

W jaki sposób dzielimy grunty budowlane?

Pierwszy podział gruntów budowlanych ma związek z ich pochodzeniem. Jeśli jest to grunt pochodzenia naturalnego, który nie ma związku z działalnością człowieka, wówczas taki grunt nazywamy naturalnym lub rodzimym. Jeśli natomiast dany grunt powstał w wyniku działalności człowieka, wówczas określamy go mianem gruntu nasypowego. Drugi, ważniejszy podział, ma związek z nośnością gruntu, ale również jego przepuszczalnością. W ten sposób możemy wyróżnić grunty spoiste oraz niespoiste. W tym artykule omawiamy różne rodzaje gruntów budowlanych wskazując ich parametry oraz wpływ na budowę domu. Poniżej znajdziesz dokładniejszy podział dla poszczególnych kategorii.

Grunty naturalne oraz grunty nasypowe

Pierwszy podział ma związek z pochodzeniem danego gruntu. Najczęściej spotkamy się oczywiście z gruntami naturalnymi, które dzielimy na spoiste i niespoiste. Mogą to być żwiry, pospółki, glina, ił, piaski gliniaste, pyły piaszczyste. Pod budowę domu nie nadają się grunty organiczne rodzime, takie jak: torfy, namuły oraz piaski i pyły próchnicze. Jeśli tylko płytka warstwa gruntu składa się z gruntów organicznych, wówczas budowa domu na takim terenie będzie możliwa. Wystarczy usunąć wierzchnią warstwę i zastąpić ją bardziej spoistym gruntem. Jeśli jednak grunty organiczne mają kilka metrów głębokości, wówczas taki teren praktycznie nie nadaje się pod budowę domu.

Trudno natomiast sklasyfikować grunty nasypowe, które mają związek z działalnością człowieka na danym terenie. Przykładem gruntu nasypowego są wszelkie grunty kwalifikowane, które zostały położone w miejsce gruntu rodzimego celem posadowienia fundamentów. Zazwyczaj w tym celu wykorzystuje się piasek oraz żwir układane warstwami oraz odpowiednio zagęszczone. Wszelkie sztuczne nasypy składają się również z gruntów nasypowych.

Grunty niespoiste i spoiste

Inwestora powinien interesować podział przede wszystkim ze względu na przepuszczalność i nośność gruntu. Możemy w ten sposób wyróżnić grunty niespoiste oraz spoiste. Zacznijmy od tych pierwszych. Są to grunty sypkie, takie jak: żwiry (Ż), pospółki (Po), piaski grubo- (Pr) średnio- (Ps) i drobnoziarniste (Pd), a także piaski pylaste (Ppi). Grunty niespoiste możemy sklasyfikować także ze względu na stopień zagęszczenia (ID). W ten sposób możemy wskazać: grunt luźny (ID < 0,33), grunt średnio zagęszczony (ID 0,33 – 0,67), grunt zagęszczony (ID 0,67 – 0,80) oraz grunt bardzo zagęszczony (ID > 0,80). Trzecim czynnikiem określającym grunty niespoiste jest stopień wilgotności. Do budowy domu najbardziej sprawdzą się gęsto ziarniste grunty o wysokim stopniu zagęszczenia i wilgotności.

Jeśli chodzi o grunty spoiste, są to grunty bardzo zbite, w których praktycznie nie występuje wolne przestrzenie. Możemy tu wskazać: ił (I), ił piaszczysty (Ip), ił pylasty (Ipi), glinę (G), glinę piaszczystą (Gp), glinę pylastą (Gpi), glinę zwięzłą (Gz), glinę piaszczysto-zwięzłą (Gpz), glinę pylasto zwięzłą (Gpiz), piasek gliniasty (Pg), pył (pi), pył piaszczysty (pip). Głównym parametrów gruntów spoistych jest plastyczność (IL), która powinna być jak najniższa (optymalnie poniżej 0,25). Wysoka plastyczność oznacza większą tendencję do zatrzymywania i akumulowania wody). W ten sposób wyróżnić można grunty: zwarte (IL < 0), półzwarte (IL = 0), twardoplastyczne (IL 0 – 0,25), plastyczne (IL 0,25 – 0,50), miękkoplastyczne (IL 0,50 – 1,00) i płynne (IL > 1).

Jak grunt budowlany wpływa na budowę domu?

W gruncie osadzone zostaną fundamenty naszego budynku, które będą odprowadzać obciążenia generowane przez dom. W związku z tym, grunt powinien być solidny i nośny. Ponadto, nie powinien nadmiernie akumulować wody, która mogłaby niekorzystnie oddziaływać na fundamenty). Za najlepsze grunty budowlane uchodzą grunty niespoiste gruboziarniste, o dużym stopniu zagęszczenia oraz wilgotności. Są one bardzo nośne, a zarazem nie akumulują wody, dzięki czemu, stanowią niemal idealne warunki do posadzenia budynku. Dobrze sprawdzają się także niespoiste grunty o niskim stopniu plastyczności.

Od rodzaju gruntu budowlanego zależy zatem wybór fundamentów. Jeśli grunt będzie mało nośny i niestabilny, wówczas trzeba będzie stosować kosztowne rozwiązania, takie jak np. pale fundamentowe, które mają przenosić obciążenia fundamentu bezpośredniego na głębiej położone warstwy gruntu. Z kolei w przypadku bardzo plastycznych gruntów niespoistych konieczne jest odwodnienie działki, czyli zastosowanie systemów, które będą odprowadzać wody opadowe i roztopowe z dala od budynku. Reasumując, rodzaje gruntów budowlanych mają ogromny wpływ na zakres prac budowlanych, a co za tym idzie, koszty budowy domu.

Jak określić warunki gruntowe panujące na działce?

W tym celu należy skorzystać z usług wykwalifikowanego geotechnika lub geodety, który wykona dla nas geotechniczne badania gruntu. Badania te polegają na wykonaniu kilku odwiertów i pozyskaniu próbek gruntu. Na postawie próbek sporządzona zostanie ekspertyza zawierające warunki wodno-gruntowe. Na podstawie takich badań można określić: dokładny rodzaj i parametry gruntu budowlanego, głębokość strefy przymarzania, ewentualny wpływ obciążeń na zachowanie gruntu (np. dla określenia ryzyka osiadania lub przemieszczania się gruntów), a także głębokość wód gruntowych. Na podstawie tych badań łatwiej jest dobrać optymalny rodzaj fundamentów, a także zastosować ewentualne systemy odwodnienia działki.