Rusztowanie budowlane i jego zastosowanie podczas budowy domu

Parafrazując klasyka, można by napisać: rusztowanie, jakie jest, każdy widzi. Jest to tymczasowa konstrukcja złożona ze słupów stawianych poziomo i pionowo na których układane są pomosty. Do wykonania rusztowania współcześnie najczęściej wykorzystuje się elementy metalowe, wcześniej wykonywano je głównie z drewna. Bez zgodnego z przepisami BHP rusztowania praktycznie niemożliwe jest przeprowadzenie jakichkolwiek większych prac budowlanych na wysokości w profesjonalny i co najważniejsze bezpieczny sposób.

Nie jest jednak tak, ja mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać, że wszystkie rusztowania są takie same. Niezwykle ważne jest, aby dobrać rodzaj konstrukcji do prowadzonego przedsięwzięcia budowlanego oraz fakt, aby rusztowanie było zamontowane w sposób prawidłowy, ponieważ od tego zależy nie tylko powodzenie budowy, ale również bezpieczeństwo pracujących na niej robotników.

Kiedy wykorzystujemy rusztowania?  

Rusztowanie najogólniej mówiąc, wykorzystywane jest wszędzie tam, gdzie podczas budowy nie można dosięgnąć z ziemi – czyli podczas wykonywania różnorodnych prac wysokościowych zarówno w trakcie budowy domów jednorodzinnych, jak i budynków wielorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Korzysta się z nich także w momencie kompleksowych remontów elewacji i dachów a niewielkie rusztowania wykorzystywane są też podczas remontów prowadzonych wewnątrz budynków.

Przepisy prawne dotyczące rusztowań budowlanych

Obowiązujące przepisy dotyczące rusztowań budowlanych zawarte są w kilku aktach prawnych, do których należą:

• ustawa o prawie budowlanym,
• ustawa o samorządzie zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa,
• rozporządzenie w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
• rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP.

Przepisy związane ze stawianiem rusztowań możesz znaleźć również w innych rozporządzeniach. Wspomniane wyżej przepisy stanowią np. że rusztowanie musi być postawione na stabilnym i odpowiednio wyprofilowanym podłożu oraz że do ich wykonania nie można wykorzystywać między innymi podkładów klinowych, popękanych i takich wykonanych z cegieł. Przepisy wskazują również, jak należy odpowiednio zakotwić rusztowanie. Nakazują również, aby ogrodzić rusztowanie ogrodzeniem znajdującym się w odległości 1/10 wysokości rusztowania jednak nie mniejszej niż 6 metrów celem zabezpieczenia zarówno robotników, jak i przechodniów.

Rusztowanie warszawskie – najczęściej stosowany rodzaj rusztowania budowlanego

Rusztowanie warszawskie wykorzystuje się na większości polskich placów budowy. Jest to prosta konstrukcja złożona z wielu modułów, z których każdy opiera się na dwóch pionowych rurach, które połączone są dwoma cieńszymi. Można ją szybko postawić i równie szybko rozbudować, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Dodatkowo do jej stworzenia wykorzystuje się złącza czopowe, w których korzysta się z minimalnej ilości śrub. W tym przypadku większe modele są wzmacniane przekątnymi częściami, których zadaniem jest poprawa stabilności rusztowania. Konstrukcja ta pozwala na stworzenie rusztowania o wymaganej wysokości. Sprawdza się zarówno wtedy, gdy potrzebujemy rusztowania niskiego, jak i bardzo wysokiego, wewnątrz i na zewnątrz budynków.

Inne rodzaj rusztowań

• Rusztowanie dekarskie

Jak sama nazwa wskazuje wykorzystywane podczas prac prowadzonych na dachach np. układania więźby dachowej lub pokrycia dachowego. Jako rusztowanie tego typu najczęściej wykorzystuje się rusztowanie ramowe lub rusztowanie robocze stojakowe. Jednakże niezależnie od typu rusztowania najważniejsze jest, aby najwyższy pomost dachowy był odpowiednio poszerzony za pomocą konsoli rozszerzających, czyli inaczej mówiąc wsporników.

• Rusztowanie stojakowe

W przypadku rusztowania stojakowego elementy konstrukcji opierają się na podporach, którym sztywność zapewniają podpornice, lażanki ukośne oraz tężniki przyścienne. Ten typ rusztowania może być wykorzystywany zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków. Niewątpliwą zaletą rusztowań stojakowych jest ponadprzeciętna wytrzymałość na duże wysokości, dzięki czemu można je z powodzeniem wykorzystywać w przypadku budynków, których wysokość dochodzi nawet to 30 metrów.

• Rusztowania rurowe

Ten rodzaj rusztowania wykonany jest z rur stalowych łączonych za pomocą specjalnych złączy, podstawek, płyt pomostowych, drabinek przystawnych oraz desek bortnicowych. Ten typ rusztowania, choć możliwy do wykorzystania w wielu rodzajach prac ma również duże ograniczenie w postaci niezwykle czasochłonnego montażu poprzedzonego wykonaniem projektu.

• Rusztowania systemowe

To konstrukcja modułowa, w której połączenie rygli oraz stężeń znajdują się w stałych punktach z zachowaniem regularnych odległości. Zaletą tego typu rusztowania jest możliwość jego dostosowania do nawet najbardziej skomplikowanych architektonicznie budynków. Jednak sporym minusem jest w tym przypadku długi czas montażu.

• Rusztowanie ramowe

To rusztowanie tworzą połączone płaskie ramy wykonane z elementów prefabrykowanych, do których ustabilizowania wykorzystywane są pomosty oraz stężenia ukośne i poziome mocowane do ramy przy użyciu uchwytów sworzeniowo-zapadkowych. Ten rodzaj rusztowania sprawdza się w sytuacji, w której konieczne są zmiany szerokości pomostów. Zaletą tej konstrukcji jest prosty montaż i demontaż.

• Rusztowanie modułowe

Bazę tego typu rusztowania stanowią pionowe stojaki, które stanowią swojego rodzaju szkielet, do którego węzłów doczepiane są kolejne elementy. Za sztywność wykonanej w ten sposób konstrukcji odpowiadają ulokowane w węzłach rygle, stężniki i wsporniki. Do tego mocowane są niezbędne do pracy podesty, drabinki, barierki oraz pozostały osprzęt.

• Rusztowanie elewacyjne

Rusztowania elewacyjne jak sama nazwa wskazuje, kotwione są do elementów elewacji domu, na którym przeprowadzane są prace. Ten rodzaj rusztowania wykorzystuje się najczęściej w trakcie ocieplania budynków, jak również ich tynkowania i malowania. Rusztowanie warszawskie jest właśnie rusztowaniem elewacyjnym.

• Rusztowanie choinkowe

Inaczej nazywane rusztowaniem klinowym. Składa się z pionowych konstrukcji, które swoim kształtem przypominają choinkę właśnie. Cała konstrukcja łączona jest za pomocą klinów, które pozwalają uzyskać wysoki poziom stabilności, a co za tym idzie, również bezpieczeństwa. Ten typ rusztowania jest łatwy w montażu i demontażu oraz nadaje się do wielokrotnego użytku.

• Rusztowania drabinowe

Jest to swojego rodzaju alternatywa dla tradycyjnej drabiny, jednak rusztowania tego typu są od drabin stabilniejsze więc również bezpieczniejsze. Konstrukcja tego typu składa się z dwóch drabin połączonych podestem i dodatkowo zabezpieczonych stabilizatorem i można ją ustawić na dowolnym, żądanym poziomie. Tego rodzaju mini rusztowania doskonale sprawdzają się podczas prac remontowych przeprowadzanych wewnątrz budynków.

Montaż i użytkowanie rusztowania budowlanego

Jeśli rusztowanie ma być wykorzystane do celów profesjonalnych związanych z pracami budowlanymi, ich montażem i demontażem powinny zająć się osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Dodatkowo odbiorem takiej konstrukcji musi zająć się kwalifikowany nadzór techniczny. Przeznaczenie rusztowania należy również zapisać w dzienniku budowy, który prowadzi kierownik budowy.

Jeśli zaś chodzi bezpieczne użytkowanie rusztowania, to bez względu na jego typ komunikacja po konstrukcji powinna odbywać się w miejscach, w których znajdują się przeznaczone do tego drabinki oraz pomosty.

Koszt wynajmu i zakupu rusztowania budowlanego

Inwestorzy, którzy decydują się budowę domu metodą gospodarczą, muszą samodzielnie zająć się zorganizowaniem rusztowania. Koszt zakupu nowego lub używanego rusztowania najczęściej jest znaczny, dlatego inwestorzy najczęściej decydują się na wynajęcie konstrukcji na określony czas.

Warto również dodać, że inwestorzy, którzy decydują się na kompleksową budowę domu z New-House nie muszą w ogóle zajmować się takimi sprawami, ponieważ wynajem rusztowania jest wliczone w koszt budowy domu. Nie stanowi więc dodatkowego obciążenia finansowego.