Przygotowanie terenu i fundamenty: kluczowe aspekty budowy domu

Po uzyskaniu pozwolenia na budowę można w końcu przejść do pierwszych prac związanych z budową wymarzonego domu. Pierwszy etap to zabezpieczenie terenu i przygotowanie podłoża, na którym wybudowany zostanie dom. Po wytyczeniu budynku przez geodetę można natomiast rozpocząć prace ziemne i fundamentowe. Posadowienie domu to bez wątpienia jeden z kluczowych aspektów całej inwestycji – to właśnie odpowiednio dobrane i prawidłowo wykonane fundamenty będą decydować o trwałości i żywotności całego budynku.

Wybór miejsca na posadowienie domu

Na etapie projektowania domu podejmuje się decyzję w kwestii lokalizacji, w której posadowiony zostanie budynek. Duża działka budowlana zapewni oczywiście znacznie większe możliwości. Przy wyborze dogodnej lokalizacji warto wziąć pod uwagę następujące kwestie: orientacja względem drogi, orientacja względem stron świata, roślinność porastająca działkę, ukształtowanie terenu, czy też warunki wodno-gruntowe. Lokalizacja posadowienia domu zostanie uwzględniona w projekcie zagospodarowania działki wchodzącym w skład kompletnego projektu budowlanego.

Zabezpieczenie terenu działki przed rozpoczęciem budowy

Przygotowanie terenu pod budowę domu wchodzi w skład robót budowlanych, a co za tym idzie, takie prace można rozpocząć już po uzyskaniu pozwolenia na budowę (lub po prawidłowym zgłoszeniu budowy w przypadku domów o powierzchni poniżej 70 m2). Inwestor jest także zobowiązany powiadomić powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego o terminie rozpoczęcia prac nie później, niż siedem dni przed rozpoczęciem budowy.

W prawidłowym zabezpieczeniu działki budowlanej pomoże kierownik budowy, a w przypadku budowy w systemie zleconym także firma budowlana. Teren budowy należy ogrodzić, a ponadto umieścić w widocznym miejscu tabliczkę informacyjną. Warto także z wyprzedzeniem rozplanować plac budowy w uwzględnieniem: miejsca na składowanie materiałów budowlanych, części socjalnej przeznaczonej dla pracowników, a także miejsca, w którym wykonywane będą określone prace.

Jak wygląda etap przygotowania terenu?

W miejscu planowanej budowy domu trzeba w pierwszej kolejności usunąć drzewa i krzewy. W przypadku wysokich drzew należy się najpierw upewnić, czy nie wymagają one uzyskania pozwolenia na wycinkę. W tym celu najlepiej jest wykonać plan, na którym zaznaczone zostaną drzewa, które mogą zostać usunięte bez żadnych formalności oraz drzewa, które wymagają pozwolenia. Po usunięciu drzew i krzewów można przejść do niwelacji terenu, czyli do równania podłoża pod budowę domu. W miejscu planowanej budowy usuwa się warstwę humusu. Jeśli wymagają tego warunki gruntowe, usuwa się większą warstwę gruntu rodzimego i zastępuje go gruntem o większej nośności.

Tyczenie budynku i roboty ziemne

Przed rozpoczęciem prac ziemnych i fundamentowych na placu budowy potrzebny będzie geodeta, który zajmie się tyczeniem budynku. To nic innego, jak przeniesienie budynku z projektu na działkę. Geodeta wyznaczy linie, które będą obrazowały kontury przyszłego budynku. Ułatwi to przeprowadzenie prac ziemnych i prawidłowe posadowienie fundamentów. Geodeta wyznacza także punkt zero, który wskazuje poziom posadowienia posadzki w wybudowanym domu.

Po wytyczeniu budynku rozpoczynają się prace ziemne. Możemy wyróżnić prace wąskoprzestrzenne (wykonywane w przypadku ław fundamentowych) oraz prace szerokoprzestrzenne (wykonywane w przypadku płyty fundamentowej oraz w budynkach z podpiwniczeniem. W przypadku niesprzyjających warunków wodno-gruntowych wykopy powinny zostać zabezpieczone przed osuwaniem się gruntu i przedostawaniem wody. Wykopy muszą gwarantować bezpieczną pracę fachowcom odpowiedzialnym za realizację prac fundamentowych.

Fundamentowanie – kamień węgielny pod przyszły dom

Kamieniem węgielnym dawniej określało się pierwszy kamień lub cegłę wykorzystaną przy budowie domu. Często jednak kamień węgielny jest symbolem fundamentów budynku, które są wykonywane w pierwszej kolejności, a jednocześnie decydują o trwałości i żywotności budynku. Fundamenty odpowiadają za przenoszenie obciążeń z wyższych elementów konstrukcyjnych na grunt. Rodzaj fundamentów i głębokość posadowienia powinny być dostosowane do warunków wodno-gruntowych. W ten sposób można zapobiec nierównomiernemu osadzaniu się fundamentów, a także ich zawilgoceniu na skutek wysokiego poziomu wód gruntowych czy utrzymujących się wód opadowych.

W domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się fundamenty bezpośrednie, takie jak ławy lub płyta fundamentowa. Jak sama nazwa wskazuje, takie fundamenty przekazują obciążenia bezpośrednio na otaczający je grunt. Jeśli wierzchnia warstwa gruntu jest słabonośna i niestabilna, wówczas można zastosować fundamenty pośrednie, takie jak studnie fundamentowe czy też pale. Są one posadowione na większej głębokości, gdzie grunt jest nośny i solidny. Wówczas obciążenia są przekazywane właśnie przez fundamenty pośrednie do głębiej położonych warstw gruntu.

W wielu przypadkach odpowiedni typ fundamentów można wybrać na podstawie ogólnodostępnych informacji na temat warunków wodno-gruntowych. Coraz częściej inwestorom zaleca się jednak przeprowadzanie specjalistycznych badań geotechnicznych, które dostarczają szczegółowych informacji o warunkach wodno-gruntowych. Na podstawie tych badań można łatwiej dobrać odpowiedni rodzaj fundamentów, które zapewnią budynkowi trwałość i żywotność.