Prawidłowo wykonany dach chroni nasz dom przez oddziaływaniem czynników zewnętrznych. Chroni wnętrza naszego domu przed chłodem, wilgocią, wiatrem. Niezależnie od tego, czy jest to stropodach czy dach spadzisty, niezbędne jest wykonanie odpowiedniej izolacji. Składa się ona z kilku warstw, a każda z nich pełni określone funkcje. W tym artykule dowiesz się, czym jest izolacja dachu i jakie materiały masz do wyboru w kolejnych warstwach.
Warstwy izolacyjne w konstrukcji dachu
Izolacja dachu ma zagwarantować ochronę termiczną, a także umożliwić wnętrzom odprowadzanie wilgoci na zewnątrz budynku. Ważną częścią jest hydroizolacja, która zabezpiecza materiał termoizolacyjny przed zawilgoceniem i utratą jego właściwości. I tak możemy wyróżnić trzy warstwy składające się na pełną izolację dachu: warstwę wstępnego krycia, izolację cieplną oraz paroizolację. Warstwy te posiada zarówno dach spadzisty, jak również stropodach, z tym zastrzeżeniem, że poszczególne rodzaje stropodachów mogą mieć nieco inny układ poszczególnych warstw.
Prawidłowo wykonany dach wymaga umiejętnego połączenia ze sobą wszystkich elementów. Trzeba uwzględnić konstrukcję dachu, specyficzne warunki lokalne, jak również specyfikę materiałów wykorzystanych w innych warstwach. Choć izolacja dachu składa się z trzech różnych warstw posiadających inne funkcje, to poszczególne warstwy są ze sobą związane i muszą dobrze współpracować. Z tego względu coraz częściej dobiera się rozwiązana systemowe, w skład których wchodzą wszystkie materiały potrzebne do wykończenia dachu, od izolacji, aż po pokrycie. Poniżej omawiamy kolejne warstwy patrząc od wewnątrz budynku.
Warstwa paroizolacji
Pierwszą warstwą od wewnątrz jest paroizolacja. Zadaniem tej warstwy jest umożliwianie przedostawania się pary wodnej na zewnątrz budynku. Dzięki temu, para wodna nie przedostaje się do warstwy termoizolacyjnej i nie powoduje zawilgocenia więźby, co mogłoby skutkować rozwojem pleśni i grzybów. Wnętrza na poddaszu muszą jednak posiadać bardzo dobrą wentylację, ponieważ w innym razie paroizolacja zatrzyma wilgoć w środku, czyniąc wnętrza nieprzyjaznymi dla domowników.
W przypadku paroizolacji do wyboru są cztery rodzaje folii: niezbrojone, zbrojone, z warstwą aluminium oraz z włókniny polipropylenowej lub celulozowo-wiskozowej. Najtańsze są folie niezbrojone, ale ich minusem jest także mniejsza trwałość i podatność na uszkodzenia. W zasadzie stosuje się je wyłącznie na poddaszach z bardzo dobrą wentylacją. Folie zbrojone są dużo trwalsze właśnie ze względu na zbrojenie polietylenowe lub siatkę poliestrową. Są mniej wrażliwe na uszkodzenia, a ich grubość wynosi zwykle 0,2 mm.
Folia z warstwą aluminium składa się z trzech warstwa: polietylenu, siatki z polipropylenu oraz warstwy aluminium. Warstwa aluminium nadaje folii większą wytrzymałość, a ponadto stanowi dodatkową ochronę przed stratą ciepła z wnętrza domu. Ich grubość to zwykle 0,2 mm, choć dostępne są folie cieńsze o grubości 0,1 mm zbudowane z papieru budowlanego zamiast polietylenu. Najwydajniejsze, a zarazem najdroższe są natomiast folie z włókniny celulozowo-wiskozowej lub polipropylenowej. Posiadają one bowiem zdolność absorpcji wilgoci i oddawania jej z powrotem, gdy wilgotność powietrza jest zbyt mała. Mają grubość od 0,12 do 1,2 mm.
Warstwa termoizolacyjna
Termoizolacja ma zagwarantować niski współczynnik przenikania ciepła dla konstrukcji dachu. Jej zadaniem jest ograniczenie do minimum zjawiska wymiany ciepła. To właśnie to zjawisko sprawia, że w zimie dom się wychładza, a w lecie nagrzewa. Szczelna termoizolacja dachu jest niezwykle ważna. Ciepłe powietrze naturalnie wędruje ku górze, a to oznacza, że to właśnie dach w wielu budynkach jest newralgicznym punktem, przez który zachodzi wymiana ciepła. Warstwa termoizolacyjna jednocześnie powinna zapewnić dobrą izolacyjność akustyczną, chroniąc przed hałasami z zewnątrz.
Do termoizolacji dachu wykorzystuje się materiał o jak najniższym współczynniku przewodzenia ciepła (lambda). W zasadzie mamy do wyboru cztery rodzaje materiałów: wełnę mineralną (w przypadku poddaszy zwykle jest to wełna szklana, natomiast w przypadku stropów wełna skalna), styropian, styrodur oraz piankę poliuretanową. Najniższy współczynnik lambda posiada pianka PUR, którą wykorzystuje się najczęściej do izolacji dachów spadzistych. W wyniku rozprężenia zwiększa ona swoją objętość i szczelnie wypełnia trudnodostępne zakamarki. Do izolacji dachu rzadziej stosuje się styropian, który ma mniejszą ognioodporność i gorszą izolacyjność akustyczną.
Warstwa wstępnego krycia
Warstwa wstępnego krycia to hydroizolacja dachu. Jej zadaniem jest ochrona przed wilgocią pochodzącą z zewnątrz. Chroni warstwę termoizolacyjną oraz konstrukcję dachu przed zawilgoceniem. Zależy od niej trwałość i szczelność termoizolacji, jak również ochrona przed rozwojem pleśni i grzybów. W dachach spadzistych dawniej stosowało się pełne deskowanie pokryte papą. Współcześnie jednak nie trzeba stosować pełnego deskowania, przynajmniej jeśli chodzi o pokrycia z dachówki, blachodachówki czy blachy. Zamiast tego stosuje się rusz z łat i kontrłat z folią dachową.
Możemy wyróżnić folie zbrojone, z warstwą antykondensacyjną, z warstwą poliestru oraz z włókniny. Kluczowym czynnikiem przy wyborze folii dachowej jest paroprzepuszczalność. Jeśli konstrukcja dachu posiada szczelinę wentylacyjną pomiędzy folią a ociepleniem to stosuje się niskoparoprzepuszczalną folię. Pod nią może dochodzić do skraplania pary wodnej, ale nie stanowi ona zagrożenia dla termoizolacji, ponieważ cyrkulacja powietrza w szczelnie na bieżąco osusza to miejsce. Jeśli dach nie posiada szczeliny wentylacyjnej, wówczas stosuje się folię wysokoparoprzepuszczalną położoną bezpośrednio na warstwie termoizolacyjnej. Jak sama nazwa wskazuje, przepuszcza ona parę wodną, która nie stanowi tym samym zagrożenia dla termoizolacji.
W jaki sposób dobiera się poszczególne materiały?
Wybór materiałów determinuje konstrukcja dachu: rodzaj dachu (spadzisty, stropodach) rodzaj więźby dachowej, wentylacja, rodzaj pokrycia dachowego. Na wybór odpowiedniej warstwy wstępnego krycia oraz paroizolacji wpływ ma także rodzaj zastosowanego materiału termoizolacyjnego. Jak już mówiliśmy, wszystkie warstwy izolacji dachu muszą ze sobą współgrać, tworząc harmonijną całość. Dlatego też, o wyborze poszczególnych materiałów najczęściej decyduje architekt odpowiedzialny za projekt budowlany. To on najlepiej zna specyfikę budynku i wie, jakie rozwiązania będą w tym przypadku optymalne.