Lukarna czy okno dachowe? Jak najlepiej doświetlić poddasze?
W domach z poddaszem użytkowym należy zadbać o właściwe doświetlenie wnętrz znajdujących się na poddaszu. Jest to prostsze w przypadku dachów dwuspadowych, gdzie można zastosować okna w ścianach szczytowych. W przypadku dachów czterospadowych pozostają do wyboru lukarny oraz okna dachowe. W tym artykule dowiesz się, jakie zalety i wady mają lukarny oraz okna dachowe, a także które rozwiązanie jest współcześnie stosowane częściej.
W jaki sposób można doświetlić wnętrza na poddaszu?
W kontekście doświetlania poddasza wiele zależy oczywiście od konstrukcji dachu. W przypadku dachów dwuspadowych zaletą jest możliwość zastosowania okien w ścianach szczytowych położonych prostopadle do połaci dachu. W przypadku dachów czterospadowych nie mamy ścian szczytowych, a wnętrza na poddaszu można doświetlić stosując lukarny oraz okna dachowe. Znacznie rzadszym rozwiązaniem są natomiast tradycyjne okna ścienne stosowane w ścianach kolankowych. Wymaga to jednak bardzo wysokich ścian kolankowych, co często zaburza stylistykę domu. Częściej natomiast spotkamy się z oknami kolankowymi, które są połączeniem okna ściennego i dachowego. W tym artykule porównujemy dwa rozwiązania na doświetlenie poddasza: lukarnę oraz okna dachowe.
Czym właściwie jest lukarna?
Lukarna to nadbudówka umieszczona w dachu. Posiada powierzchnię frontową, w której umieszcza się tradycyjne okno, a także prostopadłe powierzchnie boczne, które łączą front z połacią dachu. Możemy wyróżnić tradycyjne lukarny szczytowe, lukarny trójkątne, „wole oczy” o łukowym kształcie, lukarny baryłkowe, lukarny trapezowe i lukarny jednospadowe. W modernistycznych domach coraz częściej stosuje się także lukarny prostokątne z płaskim zwieńczeniem. Lukarna urozmaica bryłę dachu, ale jej głównym zadaniem jest doświetlanie poddasza za sprawą okna w powierzchni frontowej. Rozwiązanie to było bardzo popularne chociażby w staropolskich dworkach.
Czym charakteryzują się okna dachowe?
Okno dachowe nazywane również oknem połaciowym to po prostu okno umieszczane w połaci dachu. Możemy wyróżnić okna obrotowe, okna uchylne, okna uchylno-obrotowe, jak również okna wysokoosiowe. Pokrewnym rozwiązaniem jest okno kolankowe. Jest to okno połaciowe, które łączyć się z oknem pionowym umieszczonym w ścianie kolankowej. Okna dachowe to najwygodniejszy sposób na doświetlenie poddasza. Można je wykorzystać zarówno w przypadku dachów o niewielkim kącie nachylenia, jak również w przypadku stromych dachów.
Zalety i wady lukarny
Lukarna niewątpliwie urozmaica bryłę budynku i sprawia, że prezentuje się on dużo ciekawiej. Dla niektórych osób lukarna jest jednak zbędnym dodatkiem, zwłaszcza teraz, gdy w modzie są modernistyczne domy zachowane w minimalistycznym stylu. Ilość światła wpuszczanego przez lukarnę jest ograniczona, jako iż okno jest wysunięte przed połać dachu, a promień światła ogranicza powierzchnia boczna. Ponadto, lukarny znacznie zwiększają ryzyko pozostawienia mostków termicznych, które niekorzystnie wpłyną na energooszczędność domu. Ich wykonanie jest również bardziej czasochłonne i kosztowne w porównaniu z oknami dachowymi.
Jak widzisz, lukarna jest zatem rozwiązaniem mało praktycznym, które posiada niestety sporo istotnych minusów. To sprawia, że w nowoczesnych domach z lukarnami spotykamy się coraz rzadziej. Wciąż stosuje się je w domach zachowanych w stylu klasycznym, np. w stylu dworkowym. W modernistycznych domach spotkamy się co najwyżej z prostokątnymi lukarnami o płaskim zwieńczeniu. Pomimo wad, lukarny wciąż mają spore grono zwolenników, a zatem ten sposób doświetlania poddaszy nadal będzie praktykowany w nadchodzących latach.
Plusy i minusy okien dachowych
Okna dachowe wydają się dużo bardziej funkcjonalnym sposobem na doświetlenie poddasza. Można je wstawić niemal w dowolnym miejscu, co pozwoli zmaksymalizować ilość dziennego światła wpadającego do wnętrza. Współczesne okna dachowe odznaczają się także znacznie niższym współczynnikiem przenikania ciepła, dzięki czemu minimalizują one stratę energii. Warto także zauważyć, że okno dachowe może pełnić rolę wyłazu dachowego, który jest obowiązkowy w wielu domach ze spadzistym dachem. Okno dachowe pozwala także poprawić wentylację poddasza.
Jeśli chodzi o wady, dobre okna dachowe oznaczają dość spory wydatek. Standardowe okna zgodne z WT 2021 można kupić za ok. 1100 – 1500 zł. Do tego należy doliczyć montaż, który kosztuje ok. 400 – 600 zł. W sumie, jedno okno dachowe to wydatek rzędu 2000 zł. A przecież wnętrza na poddaszu często potrzebują przynajmniej 3-4 okien. Niemniej jednak, okna dachowe wciąż stanowią tańsze rozwiązanie w porównaniu z lukarnami.
Jak najlepiej doświetlić poddasze?
We współczesnych domach kładzie się duży nacisk na funkcjonalność oraz energooszczędność. W ten trend dużo lepiej wpisują się okna dachowe, które wpuszczają więcej światła dziennego, a jednocześnie minimalizują straty ciepła. Lukarny są natomiast stosowane coraz rzadziej, choć wciąż mają spore grono zwolenników. Ciężko bowiem wyobrazić sobie klasyczny dworek bez żadnej lukarny. Wybierając to rozwiązanie trzeba jednak liczyć się z większymi kosztami, a ponadto zadbać o wykwalifikowanych fachowców, którzy wykonają lukarnę bez kosztownych błędów konstrukcyjnych.