Do budowy domu można wykorzystać wiele różnorodnych materiałów budowlanych. Wybór materiału ma duży wpływ na koszty budowy domu, czas budowy, jak również finalne parametry techniczne uzyskanego budynku. To jedna z ważniejszych kwestii, które należy przedyskutować z architektem odpowiedzialnym za adaptację projektu lub projekt indywidualny. W tym artykule pokrótce omówimy poszczególne materiały budowlane.
Technologia budowy domu a koszty
Dwie wiodące technologie budowy domu to technologia murowana oraz technologia szkieletowa. W tej pierwszej wykorzystać można: ceramikę, beton, silikaty oraz keramzytobeton, natomiast w drugiej budulcem jest drewno. Drewno jest podstawowym materiałem budowlanym także w technologii domów z bali. Wybór technologii budowy domu ma duży wpływ zarówno na czas realizacji projektu, jak również koszty budowy domu.
Jeszcze do niedawna domy szkieletowe i domy z bali jawiły się jako korzystana cenowo alternatywa dla domów murowanych. W 2022 roku obserwujemy jednak bardzo gwałtowny wzrost cen drewna nadającego się do budowy domu. Problemem jest także bardzo ograniczona podaż. O ile ścięcie drzew i przygotowanie elementów konstrukcyjnych z drewna nie zajmuje wiele czasu, o tyle do budowy domu niezbędne jest drewno sezonowane o odpowiedniej wilgotności. Często musi ono przeleżeć nawet rok. W Polsce niezmiennie dominuje technologia murowana, która przekonuje inwestorów większą trwałością i odpornością na różne czynniki pogodowe.
Z jakich materiałów można wybudować dom?
Wiemy już, że wybór materiału wpływa na technologię budowy domu, a to z kolei bezpośrednio wpływa na czas i koszty budowy. Wybór materiałów budowlanych jest natomiast uwarunkowany posiadanym budżetem, ale również specyfiką budynku, jaki chce się wybudować. Nie bez znaczenia jest także region i panujący w nim klimat. Jak widzisz, jest to bardzo odpowiedzialna decyzja, która powinna zostać przedyskutowana z architektem. Poniżej omawiamy pięć najpopularniejszych materiałów: ceramikę poryzowaną, beton komórkowy, silikaty, keramzytobeton i drewno.
Ceramika poryzowana
Ceramika poryzowana powstaje w wyniku wypalania gliny z domieszką trocin lub mączki drzewnej w bardzo wysokich temperaturach. Do budowy domu zwykle wykorzystuje się pustaki ceramiczne, ale do dyspozycji inwestorów pozostają także tradycyjne cegły.
Jeśli chodzi o zalety, ceramika poryzowana to materiał lekki, bardzo wytrzymały i niewrażliwy na wilgoć oraz czynniki atmosferyczne. Zapewnia dobrą izolację termiczną i przyzwoitą izolację akustyczną. Budowa domu z pustaków jest łatwa i dość szybka, a na uwagę zasługuje fakt, że dostępne są rozwiązania systemowe do różnych konstrukcji. Z ceramiki poryzowanej najczęściej buduje się ściany zewnętrzne, ściany wewnętrzne, a także elementy niektórych stropów. W takich domach zazwyczaj stosuje się natomiast betonowe fundamenty.
Jeśli chodzi o wady, ceramika poryzowana jest dość drogim materiałem, zwłaszcza jeśli wybierzemy pustaki o wyższej jakości i lepszych parametrach technicznych. Ponadto, materiał ten jest dość kruchy i wymaga zachowania dużej ostrożności przy transportowaniu i składaniu.
Beton komórkowy
Beton komórkowy to coraz popularniejszy materiał budowlany, który coraz częściej zastępuje ceramikę. Powstaje z mieszaniny asfaltu, kruszywa oraz wody. Do płynnej mieszaniny asfaltu wdmuchiwane jest powietrze pod odpowiednim ciśnieniem, przez co w strukturze betonu pojawiają się pory zwane komórkami. Beton komórkowy jest nazywany także gazobetonem. Do wyboru pozostają bloczki oraz pustaki z betonu komórkowego.
Plusem jest niechybnie to, że z betonu komórkowego można wykonać wszystkie elementy konstrukcyjne budynku, poza domem. Z gazobetonu wykonuje się ściany nośne i działowe, fundamenty oraz stropy. Jest to materiał wytrzymały, ale na dokładne parametry techniczne wpływa jego gęstość. To właśnie od gęstości zależy współczynnik termoizolacji oraz wytrzymałość betonu. Materiał umożliwia szybką i prostą budowę domu, która jest krótsza w porównaniu z budową domu z ceramiki. Jest to także materiał dostępny w przystępnej cenie.
Jeśli chodzi o wady, do budowy domu często należy stosować beton komórkowy o różnych gęstościach. Gęsty beton jest bardziej wytrzymały, ale gorszy w kwestii właściwości termoizolacyjnych. Z kolei beton o mniejszej gęstości zapewnia lepszą izolację termiczną i akustyczną, ale mniejszą wytrzymałość. W związku z tym, trzeba wiedzieć, jaki beton stosować dla danego elementu konstrukcyjnego. W kontekście ścian znaczenie ma to, czy będą to ściany jedno-, dwu- czy trójwarstwowe.
Silikaty wapienne
Bloczki silikatowe produkuje się z prasowanej masy piaskowo-wapiennej. Do produkcji wykorzystuje się wyłącznie naturalne surowce, dzięki czemu jest to materiał ekologiczny. Technologia ta zyskuje coraz większe zainteresowanie ze strony inwestorów w Polsce, choć jest znana od ponad 130 lat.
Silikaty wykazują się dużą wytrzymałością na ściskanie oraz niewrażliwością na warunki atmosferyczne. Zapewniają także korzystny mikroklimat w domu, ponieważ są paroprzepuszczalne, a ponadto akumulują wilgoć, które oddają w o suchym okresie. Materiał ten jest również odporny na ogień oraz zapewnia dobrą izolację akustyczną.
Minusem jest gorsza termoizolacyjność, co oznacza, że z silikatów buduje się wyłącznie ściany dwu- lub trójwarstwowe. Ponadto, technologia ta wciąż oznacza nieco wyższe koszty robocizny, jako iż jest mniej popularna od pustaków i betonu.
Keramzytobeton
Keramzytobeton powstaje podobnie, jak tradycyjny beton, tyle tylko, że w roli kruszywa wykorzystuje się tutaj keramzyt. To lekkie kruszywo wypalane z gliny ilastej w wysokich temperaturach. Do budowy domu wykorzystuje się bloczki oraz pustaki keramzytobetonowe.
Zaletą jest bardzo wysoka izolacyjność termiczna oraz akustyczna. Jest to materiał stosunkowo lekki, a zarazem bardzo wytrzymały. Keramzytobeton zapewnia także korzystny mikroklimat w domu, a ponadto jest materiałem niezwykle uniwersalnym znajdującym zastosowanie niemal w każdych warunkach. Kolejnym plusem są stosunkowo niskie ceny tego materiału.
Jeśli chodzi o wady, keramzytobeton wymaga niestety dużej ilości mokrych zapraw, co oznacza, że sama robocizna jest droższa, a ponadto, wydłuża się czas budowy domu ze względu na dłuższe przerwy technologiczne na schnięcie konstrukcji z keramzytobetonu.
Drewno
Z drewna powstają domy szkieletowe oraz domy z bali. Do budowy domu wykorzystuje się najczęściej drewno pochodzące z drzew iglastych, najczęściej z sosny i świerku, a rzadziej z jodły i modrzewiu. Z drewna wznosi się ściany zewnętrzne i ściany działowe, a także stropy i więźbę dachową. Dlatego też, materiał ten jest niezbędny także przy budowie domów murowanych.
Budowa domów z drewna przebiega bardzo szybko, czego najlepszym przykładem są domy kanadyjskie, które można postawić w kilka tygodni. Do ich budowy wykorzystuje się bowiem gotowy szkielet drewniany, natomiast do poszycia stosuje się płyty z włókna drzewnego lub cementowo-włóknowego. Prawidłowo ocieplony dom w technologii drewnianej zapewnia doskonałe właściwości termoizolacyjny i przyjazny dla domowników klimat. Co więcej, domy z drewna są bardzo wytrzymałe i nie trzeba obawiać się tego, że rozpadną się przy pierwszym mocniejszym podmuchu wiatru.
Wady? Wysokie koszty budowy. O ile jeszcze kilka lat temu domy z drewna były chętnie wybierane właśnie ze względu na niższe koszty, o tyle dziś, wysokie ceny drewna budowlanego i ograniczona podaż tego materiału znacznie podniosła koszty. Z drugiej jednak strony, dużo szybsza budowa ogranicza koszty robocizny, a zatem wciąż jest to opcja konkurencyjna dla technologii murowanej.
Jaki materiał jest najlepszy do budowy domu?
Wybór materiałów budowlanych najlepiej jest przedyskutować z architektem adaptującym gotowy projekt lub tworzącym projekt indywidualne na zamówienie inwestora. Poszczególne materiały różnią się parametrami technicznymi, ceną, a także specyfiką budowy. Dlatego też, dokonanie optymalnego wyboru wymaga przeanalizowania dostępnego budżetu, warunków wodno-gruntowych na działce, jak również klimatu panującego w danym regionie. Nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi, który materiał budowlany jest najlepszy, ponieważ to właśnie wyżej wymienione czynniki predysponują, jaki budulec sprawdzi się najlepiej w określonych warunkach.