Co to jest tarcica?

Drewno to materiał niezbędny przy budowie domu, niezależnie od technologii. W przypadku domów murowanych, z drewna wykonuje się więźbę dachową, a także szalunki pod prace związane ze zbrojeniem i wylewaniem konstrukcji betonowych. Z drewna wykonuje się także podbitkę dachu, a także elementy elewacji. Tarcica to w dużym uproszczeniu pełny asortyment drzewny poddawany stosownej obróbce, celem uzyskania materiałów o określonych właściwościach.

Czym właściwie jest tarcica?

Tarcica to asortyment drzewny powstający w wyniku przetarcia drewna okrągłego na pilarkach ramowych, taśmowych lub tarczowych. Obróbka ta ma na celu uzyskanie drewna o określonym kształcie oraz rozmiarze. W skład tarcicy wchodzą następujące elementy: deski, bale, listwy, łaty, krawędziaki oraz belki. Zanim tarcica trafi do specjalistycznej obróbki stolarskiej musi zostać dokładnie wysuszona. Tylko w ten sposób można uzyskać właściwą wilgotność drewna i zapobiec paczeniu się drewna na etapie dalszej obróbki i w trakcie robót budowlanych. A zatem w dużym uproszczeniu, tarcica to nic innego jak wstępnie obrobione drewno, które następnie zostanie przekształcone w materiał konstrukcyjny niezbędny m.in. w branży budowlanej czy też branży meblowej.

Podział tarcic ze względu na stopień obróbki

Ze względu na stopień obróbki, tarcicę można podzielić na dwie grupy: nieobrzynaną i obrzynaną. Tarcica nieobrzynana została jednokrotnie przetarta przez piły tartaczne, dzięki czemu uzyskaniu obrobione dwie powierzchnie równoległe. Krawędzie takiej tarcicy są obłe, czyli nie obrobione. Z kolei tarcica obrzynana została poddana kilkukrotnemu przetarciu, dzięki czemu drewno jest obrobione na wszystkich czterech płaszczyznach oraz krawędziach czoła.

Podział tarcic ze względu na wymiar

Elementy drzewne o konkretnym zastosowaniu muszą posiadać określone wymiary. To decyduje o ich klasyfikacji. W ten sposób możemy wyróżnić następujące rodzaje tarcicy: deski (elementy o grubości 19 – 45 mm i szerokości 75 – 250 mm), bale (grubość 50 – 100 mm i szerokość 100 – 250 mm), listwy (przekrój poprzeczny od 12/24 mm do 29/70 mm), łaty (przekrój poprzeczny od 38/63 mm do 75/140 mm), krawędziaki (przekrój od 100/100 mm do 175/175 mm) oraz belki (przekrój od 200/200 mm do 275/275 mm). Wymiary te zostały dobrane na podstawie drewna pochodzącego z drzew gatunków iglastych. Dla gatunków liściastych wartości są zbliżone, ale mogą się nieco różnić.

Z jakiego drewna produkuje się tarcicę?

Nie każde drewno nadaje się do produkcji elementów konstrukcyjnych. Podstawowe kryteria to twardość, elastyczność, wytrzymałość a także jego podatność na wilgoć. W branży budowlanej wykorzystywane jest drewno odznaczające się wysoką wytrzymałością oraz odpornością na wilgoć. Najczęściej są to zatem tarcice z drzew iglastych, a mianowicie: tarcica sosnowa, tarcica świerkowa, tarcica modrzewiowa i tarcica jodłowa. Jeśli chodzi o tarcice pozyskiwane z drzew liściastych, tutaj wyróżnić możemy: tarcicę dębową, tarcicę jesionową, tarcicę bukową, tarcicę brzozową. Rodzaj drewna ma także wpływ na sposób obróbki.

Jak przygotowywana jest tarcica przed sprzedażą?

Zanim tarcica zostanie poddana dalszej obróbce, musi zostać odpowiednio wysuszona. W ten sposób uzyskuje się wilgotność drewna zbliżoną do wilgotności, w której dane drewno będzie funkcjonować. Suszenie tarcicy wpływa także na jej twardość, wytrzymałość oraz odporność na działanie czynników pochodzenia biotycznego i abiotycznego. Aby proces suszenia przebiegał prawidłowo, konieczne jest także poprawne przechowywanie tarcicy. Tarcicę przechowuje się na sztaplach, czyli deskach o grubości 25 mm na wolnym powietrzu lub w specjalnym zadaszonym pomieszczeniu o odpowiedniej cyrkulacji powietrza. Istotna jest także temperatura, która nie może być zbyt niska.

W tartakach do suszenia tarcicy wykorzystuje się suszarnie komorowe i suszarnie próżniowe. Docelowa wilgotność drewna zależy od gatunku drewna i finalnego przeznaczenia, ale zwykle jest to przedział od 7 do 12 procent. Po wysuszeniu tarcica musi być przechowywana w suchym magazynie. Jeśli tarcica nie zostanie prawidłowo wysuszona, występuje problem paczenia drewna, które może zmieniać swoją objętość, ulegać pękaniu pod wpływem obciążeń, a także sprawiać inne trudności przy obróbce. Takie drewno absolutnie nie nadaje się do zastosowania w branży budowlanej.

Zastosowanie tarcicy w budownictwie

Prawidłowo obrobiona i poddana suszeniu tarcica jest niezbędna w branży budowlanej. Z elementów drewnianych wznosi się domy szkieletowe oraz domy z bali. W przypadku domów murowanych, z drewna wykonuje się szalunki, a także elementy na więźbę dachową. Drewno jest także niezbędne przy produkcji materiałów wykończeniowych: desek elewacyjnych, listew, paneli czy elementów wykorzystywanych jako podbitka dachowa. Także do produkcji drewnianej stolarki okiennej niezbędna jest tarcica wysokiej jakości. Na konkretne zastosowanie tarcicy wpływa przede wszystkim gatunek drewna, rozmiar, a także sposób suszenia i przechowywania.