Wody gruntowe na działce – jak sobie z nimi poradzić?

Do budowy trwałego i funkcjonalnego domu potrzebne są solidne fundamenty. Te trudniej postawić na terenie podmokłym, na którym występuje problem wysokiego poziomu wód gruntowych. Zakup takiej działki budowlanej wiąże się ze sporym ryzykiem – koszty budowy domu w niesprzyjających warunkach mogą być znacznie wyższe od przewidywanych. W tym artykule dowiesz się, w jaki sposób inwestor może poradzić sobie z wodami gruntowymi na działce. 

Kiedy wody gruntowe stają się problemem?

Wody gruntowe to inaczej wody podziemne zalegające na większych głębokościach, niż wody przypowierzchniowe. Jeśli znajdują się kilka metrów poniżej poziomu gruntu, wówczas nie stanowią większego zagrożenia dla budynku. Jeśli jednak ich poziom jest zbyt wysoki, wówczas budynek będzie narażony na nadmierną wilgoć oraz osłabienie konstrukcji z biegiem czasu. Poziom wód gruntowych w ciągu roku może się zmieniać. Na skutek intensywnych opadów deszczu oraz w okresie roztopów poziom wód może podnieść się nawet o kilkadziesiąt centymetrów. Ryzyko tego zjawiska jest szczególnie duże w sytuacji, gdy grunty są mało przepuszczalne i dłużej zatrzymują wodę. 
Głębiej położone wody gruntowe mają także pewne zalety – pozwalają na wykopanie studni głębinowej, a także mogą stać się źródłem ciepła w przypadku zastosowania wodnej pompy ciepła. Stają się jednak poważnym problemem, jeśli są położone blisko strefy przemarzania gruntu. Znacznie utrudnia to prawidłowe osadzenie fundamentów, które powinny znaleźć się poniżej strefy przemarzania, ale powyżej poziomu wód gruntowych. Z problemem tym można sobie poradzić, ale często wiąże się to z wyższymi kosztami budowy domu. 

Na jakich działkach najczęściej występuje wysoki poziom wód gruntowych?

Na wysoki poziom wód gruntowych narażone są działki budowlane położone w bliskim sąsiedztwie większych zbiorników wodnych, np. jezior czy rzek. Zwłaszcza, jeśli teren jest położony nisko nad poziomem morza i otaczają go wyższe partie terenu. Problem pojawia się także w przypadku nieprzepuszczalnych gruntów, takich jak glina czy ił. Taki grunt bardzo powoli przepuszcza wodę, przez co wody opadowe lub roztopowe mogą zasilać wody gruntowe i okresowo podnosić ich poziom. 
Poziom wód gruntowych to jeden z tych czynników, który warto sprawdzić przed podjęciem decyzji o zakupie działki budowlanej. O tym, jak sprawdzić poziom wód gruntowych podpowiadamy w następnym akapicie. Zachęcamy także do odwiedzenia naszej strony poświęconej działkom budowlanym, na której znajdziesz wiele praktycznych wskazówek, które pozwolą wybrać dogodną działkę pod budowę wymarzonego domu. 

Jak sprawdzić poziom wód gruntowych na terenie działki?

Przed zakupem działki budowlanej możesz sprawdzić mapę hydrologiczną, która jest dostępna przez Internet na stronach Państwowego Instytutu Geologicznego. Należy jednak pamiętać, że dla wielu obszarów są to dane szacunkowe, które mogą się nieco różnić od stanu faktycznego. Jeśli podejrzewamy, że dany obszar jest narażony na wysoki poziom wód gruntowych, wówczas najlepszym sposobem jest przeprowadzanie badań geotechnicznych, które pozwolą ocenić warunki wodno-gruntowe. To bardzo istotne, ponieważ na bazie ekspertyzy można łatwiej dobrać właściwy rodzaj fundamentów i hydroizolacji, a także ocenić optymalną głębokość ich osadzenia. Na niektórych obszarach ekspertyza z badań geotechnicznych jest niezbędna jako załącznik do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę. 

Wody gruntowe a wybór fundamentów

Fundamenty powinny być położone poniżej strefy przemarzania, ale powyżej poziomu wód gruntowych. Strefa przemarzania gruntu jest nieco inna dla różnych regionów kraju. Dla północnej i zachodniej części Polski jest to ok. 80 – 100 cm. Z kolei w regionie położonym najbardziej na południe, a także na terenach Warmii i Mazur głębokość ta może sięgać nawet 140 cm. Co robić w sytuacji, gdy na działce występuje wysoki poziom wód gruntowych? 
Istnieje kilka możliwości. Jedną z nich jest sztuczne podniesienie terenu. Problem można załatwić także poprzez wybór odpowiedniego rodzaju fundamentów. Bardzo dobrze sprawdzają się płyty fundamentowe, które mogą być osadzone znacznie płyciej w porównaniu z ławami. W przypadku bardzo niespoistych gruntów fundamenty można wzmocnić palami lub osadzić je na betonowych kręgach, które będą osadzone w stabilnych warstwach gruntu położonych kilka metrów pod ziemią. Współczesna branża budowlana oferuje inwestorom szereg nowoczesnych rozwiązań.

Jak dodatkowo chronić fundamenty przed wodami gruntowymi?

W przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych należy wybrać ciężką hydroizolację fundamentów, która jest w stanie wytrzymać nawet okresowy napór wody. Dobrym rozwiązaniem jest także drenaż opaskowy, który będzie odprowadzał wody opadowe i roztopowe do innych części gruntu lub do kanalizacji deszczowej bądź zbiornika wodnego po otrzymaniu właściwego organu. Zbiornik wodny można stworzyć samodzielnie w postaci stawu, oczka wodnego lub zbiornika retencyjnego. Dodatkowo, ziemia dookoła fundamentów jest obsypywana mniej spoistym gruntem w postaci piasku czy kruszywo. To naturalny drenaż, który będzie szybciej przepuszczał wodę do głębszych warstw ziemi.