Wiązary dachowe – co warto wiedzieć na ich temat?

Wiązary dachowe to podstawowy element konstrukcyjny więźby dachowej. To właśnie wiązary stanowią konstrukcję nośną i utrzymują ciężar dachu oraz wszystko to, co się na nim znajduje. Dlatego muszą być dobrane pod kątem rozpiętości oraz kąta nachylenia dachu. Inwestorzy mogą zdecydować się na tradycyjne wiązary dachowe montowane na placu budowy lub wiązary prefabrykowane, które przyjeżdżają na plac budowy w formie gotowej.

Czym są wiązary dachowe?

Wiązary dachowe składają się z pasów górnych i dolnych, które stanowią podstawę dla pozostałych elementów, które mają poprawić nośność całej konstrukcji. Wiązary są podstawowy elementem nośnym więźby dachowej utrzymując zarówno dach, jak i wszystko to, co się na nim znajduje. Budowa wiązarów zależy przede wszystkim od rozpiętości i kąta nachylenia dachu. Wiązary dachowe są podstawą dachów spadzistych, zarówno dwuspadowych, jak również czterospadowych.

Tradycyjne wiązary dachowe często posiadają słupki oraz krzyżulce, które opiera się na pasach górnych i dolnych. Słupy to elementy pionowe, które podpierają zewnętrzną konstrukcję dachu, natomiast krzyżulce to elementy ukośne. Do produkcji wiązarów dachowych należy użyć materiały wysokiej klasy, odporne na ściskanie, a także starannie zaimpregnowane i zabezpieczone przed wilgocią. Większość wiązarów dachowych wykonuje się z drewna, choć alternatywą jest stal lub żelbet.

Rodzaje wiązarów dachowych

Jak już mówiliśmy, dokładna budowa wiązarów dachowych w dużej mierze zależy od rozpiętości i kąta nachylenia dachu. Konstrukcja jest wzmacniana rozmaitymi elementami poziomymi, pionowymi i ukośnymi, celem uzyskania lepszej nośności. Najpopularniejsze rodzaje wiązarów dachowych to:

• Wiązar krokwiowy – najczęściej występuje w formie więźby krokwiowo-belkowej, w której para krokwi i belka stropowa tworzą wiązar oparty na ścianach zewnętrznych. Inne rozwiązanie to więźba, w której krokwi opierają się na ścianach poprzez murłaty przymocowane do wieńca. Dolnym bokiem kwadratu w takim wiązarze jest strop.
• Wiązar jętkowy – to wiązar krokwiowy, w którym dodaje się belkę poprzeczną określaną właśnie jako jętka. Jej celem jest usztywnienie i wzmocnienie krokwi. Wiązar jętkowy jest bardzo uniwersalny, ponieważ można go zastosować przy rozpiętości dachu 5 do 12 metrów i przy kącie nachylenia w przedziale od 35 do 65 stopni.
• Wiązar płatwiowo-kleszczowy – w przypadku tych wiązarów stosuje się płatwie, które podpierają krokwie. Są one układane równolegle do kalenicy dachu. W odróżnieniu od wiązarów jętkowych, obciążenia są rozkładane na strop i wewnętrzne ściany nośne, a nie na ściany zewnętrzne.
• Wiązar wieszarowy – w przypadku tej więźby dachowej, słupy są zastępowane przez specjalne wieszaki, które odpowiadają za równomierne rozprowadzanie obciążeń na ściany zewnętrzne. Takie rozwiązanie znajduje zastosowanie, gdy w budynku nie będzie wewnętrznych elementów nośnych i wszystkie obciążenia będą kierowane na ściany zewnętrzne.

W skład więźby dachowej wchodzi wiele innych elementów konstrukcyjnych, które można zastosować w sytuacji, gdy potrzebne jest uzyskanie lepszej nośności. Warto wspomnieć kleszcze, miecze, zastrzały czy krzyżulce. Najprostszy możliwy wiązar to właśnie wiązar krokwiowy, w którym dwie krokwie są oparte na belce wiązarowej lub ścianach zewnętrznych.