Wykopy i prace ziemne przy budowie domu
Budowa domu rozpoczyna się od wykopów i prac ziemnych pod fundamenty. Zanim na plac budowy wjedzie koparka należy jednak zadbać o odpowiednie przygotowania, w tym przeprowadzić badania geotechniczne z pomocą geologa posiadającego stosowne uprawnienia. Biorąc pod uwagę, jak odpowiedzialnym zadaniem są prace ziemne, muszą być one prowadzone w sposób przemyślany, fachowy oraz w oparciu o dostępną ekspertyzę geotechniczną.
Na czym polega badanie geotechniczne?
Badania geotechniczne gruntu z reguły nie są obowiązkowe, a w większości przypadków w zupełności wystarczy opinia o warunkach gruntowych sporządzona przez architekta. Badania mogą być wymagane w sytuacji, gdy działka jest położona na trudnym i skomplikowanym terenie. Jednak niezależnie od tego, czy na danej działce budowlanej konieczna jest ekspertyza, warto zdecydować się na badanie geotechniczne, ponieważ dostarcza ono wielu cennych informacji, które pozwalają dobrze zaplanować prace ziemne, a także wybrać odpowiedni rodzaj fundamentów.
Badanie jest prowadzone przez geologa posiadającego stosowne uprawnienia. Wykonuje on odwierty w kilku miejscach działki budowlanej na głębokość kilku metrów i pobiera próbki gruntu. Następnie są one analizowane. Na ich podstawie można uzyskać informacje na temat: spoistości gruntu, wartości dopuszczalnego nacisku, składu warstwy gruntowej, poziomu wód gruntowych i głębokości strefy przymarzania. Informacje te zostaną wykorzystane przez architekta na podstawie adaptacji gotowego projektu lub tworzenia projektu indywidualnego, a ponadto zostaną wykorzystane przez firmę budowlaną do prawidłowego przeprowadzenia wykopów oraz prac ziemnych.
Przygotowania do rozpoczęcia inwestycji
Gdy ekspertyza geotechniczna jest gotowa, można przejść do procesu adaptacji gotowego projektu domu. Informacje te zostaną wykorzystane chociażby przy wyborze rodzaju fundamentów, a także do określenia głębokości, na jakiej osadzone będą fundamenty. Architekt zdecyduje również czy potrzebne są dodatkowe rozwiązania ochronne, takie jak mury oporowe (zapobiegają osuwaniu się gruntu) czy drenaż opaskowy (odprowadza wodę od fundamentów). Informacje zawarte w ekspertyzie są potrzebne także w sytuacji, gdy inwestor zamiast gotowego projektu zdecyduje się na wybór projektu indywidualnego.
Po sporządzeniu projektu budowlanego możliwe jest złożenie wniosku o wydanie pozwolenia na budowę domu. Gdy decyzja będzie pozytywna, inwestor może się wziąć za przygotowania działki budowlanej do rozpoczęcia prac, a także do przygotowania samego placu budowy. Wykopy i roboty ziemne to pierwszy etap prac przy budowie domu.
Jak przebiegają wykopy pod fundamenty?
Wykopy wykonuje się z pomocą koparki. Pierwszym krokiem jest usunięcie warstwy humusu. Ziemię tą warto zostawić na później, ponieważ posiada właściwości odżywcze, które mogą być bardzo pomocne przy zakładaniu trawnika i aranżowaniu ogrodu już po zakończeniu prac budowlanych. Prace ziemne to nie tylko wykopy. Jeśli wymaga tego projekt budowlany, ekipa może zająć się podniesieniem lub obniżeniem terenu. Ponadto, teren pod budowę domu musi zostać odpowiednio wyrównany. Rodzaj wykopów, o których powiemy w następnym akapicie, wybiera się na podstawie rodzajów fundamentów. W przypadku głębokich wykopów często wykonuje się deskowanie, czyli zabezpieczenie wykopu, tak, aby można w nim było bezpiecznie wykonywać prace. Zabezpieczenie wykopu ma także uchronić przed przemieszczeniem się gruntu i spływaniem wód opadowych.
Gdy wykop jest dostatecznie głęboki i zabezpieczony, rozpoczynają się prace budowlane. Osadza się ławy i ściany fundamentowe lub płytę fundamentową, jeśli dom ma posiadać podpiwniczenie. Czasem konieczne jest wzmacnianie gruntu poprzez osadzanie specjalnych pali lub studni fundamentowych, które będą przenosić obciążenia do głębszych i bardziej nośnych warstw gruntu. Wykonuje się także otwory z myślą o poprowadzeniu przyłączy. Fundamenty są izolowane i zabezpieczane. Ostatnim krokiem jest zasypanie fundamentów, w trakcie którego często wykonuje się zagęszczanie gruntu, celem uzyskania bardziej spoistego i stabilnego podłoża. W przypadku domów z podpiwniczeniem wykonuje się także strop parteru.
Rodzaje prac ziemnych w zależności od typu fundamentów
W zależności od rodzaju fundamentów, wykopy mogą być wąskoprzestrzenne i szerokoprzestrzenne. W tych pierwszych wykopuje się wąskie pasy, w których układane będą ławy i ściany fundamentowe. Wykopy szerokoprzestrzenne wykonuje się w sytuacji, gdy dom ma posiadać piwnicę. W wielu domach stosuje się podpiwniczenie częściowe, które przebiega tylko pod niewielką częścią budynku. Wówczas prowadzi się wykopy mieszane – wąskoprzestrzenne tam, gdzie będą samy ławy fundamentowe oraz szerokoprzestrzenne tam, gdzie ma być zlokalizowana piwnica.
W jakich jeszcze sytuacjach potrzebne są prace ziemne?
Wykopy i roboty ziemne to pierwszy etap budowy domu niezbędny do osadzenia fundamentów. Jednak te prace są realizowane także z myślą o konkretnych rozwiązaniach technologicznych, z których korzystać będzie budynek. Wykopy można zrobić pod basen, szambo lub przydomową oczyszczalnię ścieków. Specjalistyczne wykopy są także niezbędne, gdy inwestor jest zmuszony do wybudowania studni głębinowej lub zbiornika retencyjnego. Niezbędne prace można wykonać za jednym zamachem i zabezpieczyć wykopy na czas kolejnych prac budowlanych.
Kiedy przy pracach ziemnych potrzebny jest archeolog?
Niektóre działki budowlane są położone na terenie objętym stanowiskiem archeologicznym. Takim stanowiskiem objęte są grunty, co do których zachodzi prawdopodobieństwo ważnych odkryć. To na inwestorze ciąży obowiązek wyłączenia działki z obszaru stanowiska. Najczęściej zatrudnia się w tym celu firmę archeologiczną, która bierze udział w wykopach i pracach ziemnych sporządzając protokół. Jeśli w trakcie tych prac nie zostaną odnalezione wartościowe artefakty, protokół końcowy pozwala na wyłączenie terenu ze stanowiska archeologicznego. Gorzej, jeśli artefakty zostaną wykryte. Wówczas roboty ziemne zostaną wstrzymane, aż do momentu, gdy cały teren nie zostanie dokładnie sprawdzony, co może zająć nawet kilka miesięcy.