Prace ziemne stwarzają pewne zagrożenia dla robotników, zwłaszcza na etapie osadzania fundamentów w głębszym wykopie. Aby zagwarantować bezpieczeństwo oraz komfort pracy, wykopy muszą zostać odpowiednio zabezpieczone, zarówno przed czynnikami atmosferycznymi, jak również przed osuwającym się gruntem. Jakie są najpopularniejsze sposoby na zabezpieczenie głębszych wykopów na placu budowy?
Badania geotechniczne przed rozpoczęciem budowy domu
Pierwszym krokiem po zakupie działki budowlanej (a czasami nawet przed zakupem) powinny być specjalistyczne badania geotechniczne, które powiedzą nam więcej o specyfice gruntu, na którym budowany będzie nasz dom. Niestabilne i niespoiste gruntu wymagają nieco innych technik osadzania fundamentów, a czasem dodatkowe podparcia w formie betonowych studni lub pali. Kolejną istotną informacją jest głębokość strefy przymarzania oraz poziom wód gruntowych. Badanie geotechniczne wykonuje się w ciągu jednego dnia, a przez 2-3 tygodnie czekamy na ekspertyzę.
Chociaż badanie geotechniczne gruntu nie jest wymagane przez obowiązujące przepisy budowlane, każdy inwestor powinien się na nie zdecydować. To jedyny sposób, aby uzyskać pewność, że fundamenty zostaną położone w prawidłowy sposób i wpłyną na wytrzymałość budynku. W artykule o posadowieniu w trudnych warunkach (https://new-house.com.pl/posadowienie-w-trudnych-warunkach) możesz dowiedzieć się więcej o technikach, które pozwalają nam pokonać przeciwności, takie jak niestabilny grunt czy wysoki poziom wód gruntowych.
Kiedy należy rozpocząć roboty ziemne?
Prace ziemne mogą być prowadzone w bezdeszczowe dni, gdy temperatura powietrza wynosi przynajmniej kilka stopni Celsjusza. Takich prac nie wykonamy zatem zimą. Rozpoczynanie prac późną jesienią lub bardzo wczesną wiosną jest ryzykowne, bo ewentualne przymrozki oraz opady śniegu mogą zniweczyć wykonane prace i nastręczyć nam dodatkowych kosztów. W związku z tym, roboty ziemne rozpoczyna się zazwyczaj w okresie od marca do września. W naszym artykule o budowie domu (https://new-house.com.pl/budowa-domu) znajdziesz wiele ciekawych informacji związanych z poszczególnymi etapami realizacji projektu w technologii murowanej.
BHP na placu budowy w trakcie prac ziemnych
Wykopy powinny być zabezpieczone prowizorycznymi barierami, które zapobiegają przypadkowemu wpadnięciu do wykopu. Jeśli teren prac nie jest ogrodzony, wówczas konieczne staje się rozmieszczenie barier ochronnych z czerwonymi odblaskami. Ponadto, jeśli wykop jest głębszy niż 1 metr, konieczne staje się wykonanie bezpiecznego zejścia. Takie prace leżą w gestii kierownika budowy, który bierze odpowiedzialność za robotników pracujących w wykopie. W przypadku nieogrodzonych działek wskazane jest umieszczenie znaków informacyjnych i otoczenie terenu przynajmniej taśmą.
Jak zabezpieczyć wykop przed osuwaniem się ziemi?
Bardzo istotną kwestią jest zabezpieczenie wykopu przed usuwaniem się ścian. Można to zrobić na wiele sposobów: skarpowanie, rozparcie, deskowanie czy chociażby podparcie. Wybór optymalnej metody zależy oczywiście od rodzaju gruntu oraz od rodzaju wykopu. Takie zabezpieczania umożliwiają wykonywanie pracy w wykopie w komfortowych i bezpiecznych warunkach. Zwłaszcza w przypadku szerokoprzestrzennych i głębokich wykopów ochrona przed osuwaniem się gruntu jest bardzo istotna.
Skutecznym sposobem na ustabilizowanie ziemi w wykopie może być szalunek. Wyróżniamy szalunek lekki, średni oraz ciężki w zależności od całkowitej masy fundamentów układanych w wykopie. W ten sposób zabezpieczamy grunt przed obciążeniami wynikającymi z osadzaniem ciężkich elementów. Jeśli chodzi o ściany wykopu, tutaj można zastosować technikę deskowania. Do najpopularniejszych typów ochrony zaliczymy ściankę berlińską, ściany z kolumn, palisadę lub ścianki szczelinowe. Na wybór odpowiedniego rozwiązania ma wpływ nie tylko rodzaj gruntu, ale również sąsiednia zabudowa oraz poziom wód gruntowych.
Jak chronić wykop przed opadami deszczu?
Wykop powinien być dobrze chroniony także przed czynnikami atmosferycznymi. Prace nie mogą być wykonywane w deszczu, a jeśli prognozy zapowiadają załamanie się pogody, wówczas konieczne jest zastosowanie systemów, które ochronią wykop przed opadami. Czasami wystarczy rozłożenie plandeki i umocnienie jej cegłami lub innym ciężkim materiałem. Jeśli prace są prowadzone na gruntach spoistych, np. glinie, zaleca się stosowanie ciężkiego sprzętu, który pozwoli przyspieszyć prace budowlane i jak najszybciej zamknąć etap robót ziemnych.
Jeśli pogoda nas zaskoczy w trakcie prac i dostanie się do wykopu, konieczne jest jak najszybsze wypompowanie i odczekanie na to, aż ziemia całkowicie wyschnie. Wszelkie błędy popełnione na etapie zabezpieczania wykopu mogą odbić się na wytrzymałości fundamentów w perspektywie lat. Jeśli w trakcie osadzania fundamentów pojawią się przymrozki, wykop i konstrukcję fundamentów należy zabezpieczyć matami ociepleniowymi. Głębokość osadzania fundamentów w dużej mierze zależy od głębokości, na jakiej znajduje się strefa przemarzania. Ławy fundamentowe powinny znaleźć się przynajmniej kilkanaście centymetrów poniżej tej strefy.