Kotłownia to ważna część gospodarcza budynku, w której mieści się instalacja grzewcza, a także centrala, która umożliwia sterowanie poszczególnymi instalacjami w domu. W kotłowni coraz częściej montuje się także panel kontrolny instalacji smart home. Wykonanie kotłowni obejmuje montaż poszczególnych instalacji, a także wykończenie pomieszczenia. Realizacja tych prac pozwala na kontynuowanie prac wykończeniowych nawet w okresie zimowym.
Kotłownia często jest realizowana na podstawie odrębnego projektu wykonywanego przez ekipę odpowiedzialną za realizację prac. To ważne, ponieważ funkcjonalna i bezpieczna kotłownia musi spełniać wiele wymogów – odległość instalacji od gniazdek nie może być zbyt duża, natomiast poszczególne instalacje powinny być od siebie nie do oddalone. Natomiast panel centralny musi być zamontowany w miejscu, który umożliwi szybką inspekcję. Powierzchnia i układ kotłowni zależy w dużej mierze od tego, czy instalacja grzewcza będzie bezobsługowa.
Do bezobsługowych instalacji można zaliczyć kocioł gazowy, pompę ciepła, a także centralne ogrzewanie elektryczne. W przypadku tych instalacji właściciel domu ustawia jedynie oczekiwane parametry pracy oraz co jakiś czas dokonuje inspekcji, aby sprawdzić, czy instalacja działa w sposób prawidłowy. Kotłownia powinna być większa, jeśli instalacja będzie wymagała stałej obsługi, np. piece, do których co jakiś czas należy dorzucać opał. Sporym udogodnieniem są podajniki, dzięki którym, tego typu instalacje mogą działać samodzielnie nawet przez kilka dni. W takich domach kotłownia nierzadko musi także pełnić rolę składu opału.
Sposób wykończenia kotłowni wyznacza przede wszystkim to, w jakie technologie wyposażony będzie dom. Podstawą jest przede wszystkim instalacja grzewcza, której ważnym elementem jest kocioł na wodę, która będzie podgrzewana, a następnie dystrybuowana do domu. Poza instalacją grzewczą, w kotłowni można zamontować także bojler, falownik i panel centralny fotowoltaiki, rozdzielnicę elektryczną czy też rekuperator. To, jakie urządzenia będą dostępne w kotłowni decyduje o tym, jak wyglądać będzie kompleksowe wykonanie kotłowni.
Pierwszym krokiem jest projekt i koncepcja, na podstawie których realizowana będzie kotłownia. Podstawą jest oczywiście projekt budowlany, w którym uwzględniono orientacyjny układ urządzeń, a także rodzaje instalacji. Projekt kotłowni dba o to, aby układ był jak najbardziej funkcjonalny, a zarazem bezpieczny i zgodny z obowiązującymi standardami i normami. Kolejnym krokiem jest montaż instalacji grzewczej, panelu centralnego oraz innych urządzeń. Prace „na gotowo” obejmują także samo wykończenie ścian i podłóg. O ile posadzki wykańcza się zwykle płytkami ceramicznymi (ewentualnie żywicą), o tyle ściany wystarczy otynkować, ewentualnie pomalować na docelowy kolor. Kotłownia jest typowym wnętrzem funkcjonalnym, a jej wygląd nie jest tak istotny, choć powinien być schludny.
Aby realizacja prac wykończeniowych była możliwa w zimie, niezbędna jest sprawna instalacja grzewcza, która zadba o komfortową temperaturę powietrza. W związku z tym, inwestorzy dość wcześnie decydują się na wykonanie kompletnej kotłowni. W zasadzie większość prac zalicza się już do samego wykańczania i realizacji projektu do stanu pod klucz, ale wykonanie kotłowni często zaczyna się jeszcze na etapie prowadzenia prac zmierzających do stanu deweloperskiego.
Przed osiągnięciem stanu deweloperskiego konieczne jest ukończenie wszystkich instalacji w domu, co umożliwia już podłączenie instalacji grzewczej, która pozwoli na ogrzewanie budynku. Dlatego sam montaż pieca, kotła lub też pompy ciepła można zrealizować nieco wcześniej. Kompleksowe wykonanie kotłowni opiera się także na wykończeniu ścian i podłóg, choć wielu inwestorów traktuje te prace po macoszemu, jako iż jest to część gospodarcza, która nie musi się prezentować tak okazale.
Najdroższy jest oczywiście zakup instalacji grzewczej, co w wielu przypadkach oznacza wydatek rzędu od kilku do kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych w przypadku nowoczesnych technologii. Koszty montażu również zależą od tego, jak skomplikowana jest wybrana instalacja, a także, ile czasu należy poświęcić na prawidłową konfigurację. Do tego dochodzi wykończenie pomieszczenia pod kątem wizualnym. Możemy zatem szacować, że pomijając zakup instalacji oraz materiałów wykończeniowych, koszt robocizny za kompleksowe wykonanie kotłowni waha się od 2,000 zł w przypadku prostych rozwiązań do nawet 10,000 zł w przypadku skomplikowanych technologii.