Rodzaje drewna na więźbę dachową
Więźba dachowa jest podstawą większości dachów spadzistych, zarówno tych dwuspadowych, jak i czterospadowych. Więźba to swoisty szkielet, który odpowiada za rozkładanie obciążeń na inne elementy konstrukcyjne, a także stanowi podstawę pod pokrycie dachowe. Tylko nieliczne rodzaje drewna nadają się do budowy więźby dachowej. W tym artykule omówimy najważniejsze rodzaje drewna na więźbę dachową, a także wskażemy, jakie warunki powinno spełniać takie drewno.
Czym jest więźba dachowa i jaką pełni funkcje?
Więźba dachowa to inaczej drewniany szkielet dachu, który odpowiada za przenoszenie obciążeń z pokrycia dachowego na ściany nośne budynku. Obciążenia te obejmują zarówno ciężar własny pokrycia dachowego, jak również oddziaływanie warunków atmosferycznych (wiatr, zalegający śnieg). Więźba jest zatem swoistą podstawą każdego dachu spadzistego. Głównym elementem więźby są wiązary dachowe, które ze względu na rodzaj konstrukcji możemy podzielić na: wiązary krokwiowe, wiązary jętkowe, wiązary płatwiowo-kleszczowe oraz wiązary wieszarowe. Do więźby mocowane są łaty (opcjonalnie także kontrłaty i deskowanie), które są podstawą pokrycia.
Jakie warunki powinno spełniać drewno na więźbę dachową?
Drewno na więźbę dachową musi spełniać szereg wymogów. Na pewno nie może to być drewno pozyskane z niedawno ściętego drzewa. Wilgotność takiego drewna wynosi bowiem nawet 70%, natomiast wilgotność drewna nadającego się na więźbę dachową nie powinno przekraczać 20%. To sprawia, że drewno konstrukcyjne na cele budowlane jest przechowywane i suszone nawet przez okres 1,5 roku – 2 lat. Ponadto, drewno na więźbę dachową nie może posiadać wad, takich jak: sęki przechodzące, sęki chore, duże zagęszczenie sęków, zakorki, pęknięcia, huby, skręt włókien.
Drewno na cele budowlane posiada również klasy wytrzymałościowe, które oznacza się literką C oraz odpowiednią wartością liczbową. Możemy wyróżnić klasy: C18, C22, C24, C30, C35 oraz C40. Im wyższa wartość, tym większa wytrzymałość drewna. Drewno wykorzystywane do budowy więźby dachowej powinno być klasyfikowane najniżej do klasy C24. Często sięga się jednak po klasę C30, a nawet C35, w zależności od paramentów konstrukcyjnych dachu i obciążeń, jakie będzie musiał wytrzymać dach.
Rodzaje drewna do budowy więźby dachowej
Do budowy więźby dachowej w Polsce wykorzystywane są w zasadzie wyłącznie drewna pozyskiwane z drzew iglastych, takich jak: sosna, świerk, modrzew oraz jodła. Rzadziej stosowanym rodzajem drewna jest natomiast daglezja. Najczęściej wykorzystywane jest drewno sosnowe. Zaletą jest miękkość, prosta obróbka, stosunkowo mało sęków oraz wysoka wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne. Świerk jest jakościowo nieco gorszy, ponieważ zawiera więcej sęków, jest trudniejszy w obróbce i sprawia więcej kłopotów w impregnacji. Jest za to tańszy. Modrzew odznacza się największą wytrzymałością, a ponadto większą odpornością na grzyby i szkodniki. Drewno to jest jednak droższe od sosnowego. Coraz rzadziej do budowy więźby dachowej stosuje się natomiast jodłę.
Czy więźbę dachową można wykonać z innych materiałów?
We współczesnym budownictwie coraz częściej sięga się po prefabrykaty, czyli gotowe elementy wykonane w zakładzie produkcyjnym. Za budowę tradycyjnej więźby dachowej odpowiada cieśla, natomiast przy więźbie prefabrykowanej fachowiec ten nie jest konieczny, jako iż wszystko opiera się tak naprawdę na właściwym połączeniu ze sobą poszczególnych elementów. Przy okazji prefabrykatów warto powiedzieć, że więźba dachowa wcale nie musi być drewniana. Coraz częściej stosowanym rozwiązaniem jest więźba stalowa, która odznacza się większą wytrzymałością oraz niską wagą. Jest jednak rozwiązaniem dużo droższym. W nowych domach więźby stalowe są stosowane dość rzadko, natomiast bardzo często wykorzystuje się tego typu więźby przy przebudowie lub nadbudowie domu, aby nie obciążać nadmiernie istniejących elementów konstrukcyjnych.
Jak zabezpieczyć drewno na więźbę dachową?
Idealne drewno na więźbę dachową powinno być suszone komorowo i czterostronnie strugane. Niestety, niedobory dobrego drewna konstrukcyjnego sprawiają, że na rynek często trafiają gorsze rodzaje drewna, które są bardziej podatne na wilgoć oraz korozję biologiczną. Drewno na więźbę musi zatem przejść proces impregnacji, które pozwoli nadać mu większą wytrzymałość oraz odporność przed wilgocią, pleśnią i szkodnikami. W innymi razie drewno ulegałoby degradacji i już po kilkunastu latach mogłoby utracić swoją nośność, co oczywiście groziłoby katastrofą budowlaną. Najlepszym sposobem impregnacji drewna jest całkowite zanurzenie elementów i moczenie w impregnacie. Dobrze sprawdza się także impregnacja ciśnieniowa. Niewystarczające jest natomiast powierzchowne malowanie.