Rodzaje i klasy betonu

Beton to materiał niezbędny przy wznoszeniu większości obiektów budowlanych. Z betonu wykonuje się zarówno nośne elementy konstrukcyjne, jak również podkłady oraz warstwy wyrównawcze. Do każdego zastosowania potrzebny jest jednak nieco inny beton posiadający określone parametry techniczne. To właśnie na podstawie parametrów technicznych, zastosowania i sposobu produkcji możemy wyróżnić poszczególne rodzaje i klasy betonu.

W jaki sposób powstaje beton?

Do produkcji betonu potrzebne są cztery składniki: woda, piasek, cement oraz kruszywo. W zależności od proporcji poszczególnych składników, beton może posiadać bardzo różne parametry techniczne, co wpływa na finalne zastosowanie. Ilość cementu wpływa przede wszystkim na gęstość i odporność na ściskanie, podczas gdy kruszywo decyduje o wadze objętościowej oraz konkretnych właściwościach. Jako kruszywo do betonu można wykorzystać granit, bazalt, piaskowce, wapienie, lepiszcze krzemionkowe, żwiry, tłucznie czy też bazalt.

W zależności od sposobu produkcji możemy wyróżnić beton architektoniczny oraz beton towarowy. Ten pierwszy powstaje bezpośrednio na placu budowlanym w specjalnej betoniarce, gdzie miesza się poszczególne składniki. Beton towarowy powstaje w betoniarni na specjalistycznych węzłach betoniarskich, na których miesza się składniki pod kątem wybranej receptury. Taki beton jest przewożony na plac budowy betonowozem. W przypadku betonu towarowego można osiągnąć precyzyjne i powtarzalne parametry techniczne, podczas gdy w przypadku betonu architektonicznego należy wziąć pod uwagę, że parametry poszczególnych partii betonu mogą się nieznacznie różnić. 

Ciężar objętościowy a rodzaj betonu

Jednym z kluczowych czynników betonu jest jego gęstość, a także ciężar objętościowy. Pod tym względem możemy wskazać: beton ciężki (od 2600 kg/m3), beton zwykły (od 2000 do 2600 kg/m3) oraz beton lekki (od 800 do 2000 kg/m3). Gęstość i ciężar objętościowy mają duży wpływ na wytrzymałość danego betonu oraz jego właściwości. I tak, beton gęsty jest bardziej odporny na ściskanie, ale posiada gorsze właściwości izolacyjne.

Beton lekki znajduje zastosowanie przy budowie elementów ściennych, stropów i nadproży, a także jako warstwa podkładowa lub wyrównująca. Beton zwykły służy do wykonywania nośnych elementów konstrukcyjnych: fundamentów, ścian nośnych, stropów, kolumny, filarów czy murów oporowych. Beton ciężki znajduje bardziej specjalistyczne zastosowania i sprawdza się np. przy budowie schronów, szpitali czy elektrowni. Beton ten jest zdolny zatrzymywać promieniowanie jonizujące.

Klasy betonu i jak je odczytywać?

Dawniej beton oznaczało się literką B oraz liczbą informująca o odporności na ściskanie. Aktualnie klasy betonu dzielimy na: zwykłe i ciężkie (C) oraz lekkie (LC). Za literką znajdują się dwie wartości liczbowe przedzielone ukośnikiem. Bardzo często stosowanym rodzajem betonu jest beton C16/20. W jaki sposób należy odczytywać te parametry? Jest to beton zwykły odznaczający się wytrzymałością na ściskanie rzędu 16 MPa w przypadku walca oraz 20 MPa w przypadku kostki sześciennej. A zatem, klasę betonu należy dostosować do elementu konstrukcyjnego i obciążeń, jakim będzie on poddawany.

Specjalistyczne typy betonu do konkretnego zastosowania

Do produkcji betonu można wykorzystać różne domieszki oraz substancje chemiczne, które mają poprawić jego właściwości pod kątem zastosowania, np. zwiększyć odporność na wilgoć. Bardzo popularny jest beton komórkowy nazywany również gazobetonem. Do mieszanki w stanie płynnym wprowadza się powietrze pod ciśnieniem co powoduje powstanie komórek. Dzięki temu beton komórkowy jest lżejszy przy zachowaniu podobnej wytrzymałości na ściskanie, ale oznacza się lepszymi parametrami izolacyjnymi. Możemy wyróżnić także: beton jastrychowy, beton polimeryzowany, żużlobeton, asfaltobeton czy fibrobeton.

Jaki beton wykorzystuje się do budowy domu?

Do budowy domu najczęściej wykorzystuje się cztery klasy betonu: C8/10, C12/15, C16/20 i C20/25. Ten pierwszy to tzw. chudziak, czyli chudy beton stanowiący najczęściej warstwę podkładową oraz wyrównującą. Pozostałe klasy betonu wykorzystuje się do różnych elementów konstrukcyjnych i dobiera się je na podstawie obciążeń, jakim będzie musiał stawić czoła dany element. Stosownych obliczeń dokonuje oczywiście architekt tworzący projekt, który również sugeruje optymalną klasę betonu. Przy wykańczaniu domu stosuje się natomiast beton lekki o różnych klasach. Znajduje on zastosowanie zwłaszcza w przypadku stropów oraz wylewek pod posadzkę.

Warto także wspomnieć, że przy budowie domu coraz częściej wykorzystuje się betonowe prefabrykaty, które są tworzone w zakładzie produkcyjnym, a dopiero później trafiają na plac budowy. Mogą to być gotowe elementy konstrukcyjne, jak również materiały budowlane w postaci bloczków oraz pustaków betonowych, z których wznosi się ławy fundamentowe i ściany zewnętrzne. Dzięki temu, wznoszenie murowanych konstrukcji jest prostsze i dużo szybsze.