Ogrzewanie domu – jaki sposób wybrać?

Rosnące ceny energii oraz paliw opałowych sprawiają, że inwestorzy planujący budowę domu mają twardy orzech do zgryzienia. Często stają oni przed pewnym dylematem – wybrać tańszy system, który w przyszłości będzie generował wyższe koszty eksploatacyjne, czy też wydać więcej na droższy system, który powinien zwrócić się energooszczędną pracą. W tym artykule omówimy najpopularniejsze systemy ogrzewania domu wraz z kosztami. 

Kilka słów wstępu

W tym artykule skupimy się na ogrzewaniu domu w kontekście źródła ciepła. Nie będziemy omawiać poszczególnych systemów, takich jak różne rodzaje grzejników czy też ogrzewania podłogowego. Skupimy się na systemie odpowiedzialnym za produkcję ciepła – na tym ile energii zużywa i jakie są aktualnie koszty ogrzewania przy użyciu takiego systemu. Ceny będą dotyczyć nowego domu ocieplonego, w którym zapotrzebowanie na ciepło wynosi rocznie ok. 100 kWh/m2. Jest to standard w nowych budynkach. Postaramy się również ocenić sprawność urządzenia na podstawie stosunku wyprodukowanego ciepła do zużytej energii. Nasza analiza obejmuje pięć systemów: piec na paliwo stale, kotły grzewcze na paliwo ciekle, kotły na gaz, elektryczne ogrzewanie i pompę ciepła. 

Piec na paliwo stałe

Piec na paliwo stałe oferuje najwięcej możliwości wyboru paliwa. Mamy bowiem węgiel, drewno opałowe, a także pellet. Należy jednak pamiętać, że piece na paliwo stałe mają określoną budowę pod kątem konkretnego paliwa i nie można w nich stosować każdego opału. Najkorzystniej wypada tu węgiel eko groszek. Po uwzględnieniu obowiązującej opłaty na zakup węgla, opalanie domu tym rodzajem paliwa wyniesie ok. 2500 – 3000 zł w skali roku. Znacznie gorzej wychodzi natomiast węgiel ze składu opału. Nawet po uwzględnieniu dopłaty koszty sięgają nawet 7,000 zł. Sprawność tego systemu oscyluje w przedziale od 65 do 75%.

Analizując ogrzewanie domu z pomocą pieca na paliwo stałe możemy dostrzec coraz wyższe ceny drewna. O ile w ostatnich latach mogła to być alternatywa dla węgla, teraz drewno opałowe wypada dużo gorzej, a koszty oscylują w przedziale od 7 do 8 tys. złotych przy sprawności na poziomie 60 – 65%. Drewno można oczywiście kupić taniej, ale niestety musimy pamiętać o tym, że na drewno opałowe nadaje się wyłącznie drewno sezonowane. Wartość kaloryczna niedawno pozyskanego drewna jest nikła, a sprawność spada poniżej 40%. Pellet drzewny po uwzględnieniu dopłaty będzie kosztował 7 tys. złotych, ale efektywność systemu wzrasta do 75 – 80%. 

Kotły grzewcze na paliwo ciekłe

Postanowiliśmy oddzielić kotły grzewcze na paliwo ciekłe i kotły grzewcze na gaz, ponieważ w gruncie rzeczy oba te systemy mocno się różnią w kwestii kosztów i specyfiki pracy. W przypadku kotłów grzewczych na olej opałowy, dużym plusem jest wysoka efektywność grzewcza na poziomie 90%. Z jednego litra dobrego oleju opałowego można uzyskać nawet 11 kWh energii cieplnej. Minusem są jednak bardzo wysokie koszty. Nawet po uwzględnieniu dopłaty (w przypadku tego paliwa jest to jednorazowo 2000 zł na gospodarstwo) roczny koszt ogrzewania przekracza 8 tys. złotych. 

Kotły grzewcze na gaz

Wielu inwestorów mających możliwość uzyskania przyłącza gazowego decyduje się na ogrzewanie domu gazem ziemnym lub gazem płynnym LPG. Pomimo, że ceny tego paliwa gwałtownie wzrosły, wciąż jest ono całkiem opłacalne w porównaniu z innymi systemami grzewczymi. Najkorzystniej wypada gaz ziemny, pod warunkiem zmieszczenia się w zużyciu dla taryfy W-3. Wówczas roczny koszt ogrzewania domu może zmieścić się w granicy 4,5 tys. złotych. Nieco gorzej wypada natomiast gaz płynny LPG, w przypadku którego będzie to ok. 7 tys. złotych po uwzględnieniu dopłaty. Zaletą ogrzewania na gaz jest wysoka efektywność systemu na poziomie 96 – 98%. 

Elektryczne ogrzewanie domu

Wbrew pozorom, ogrzewanie domu energią elektryczną wcale nie jest najdroższe, zwłaszcza, gdy weźmiemy pod uwagę drastyczne wzrosty cen paliw, a także to, że nowoczesne systemy grzewcze odznaczają się naprawdę wysoką efektywnością. Dobrym przykładem są kotły akumulacyjne, które pobierają energię w nocy, gdy ceny prądu są niższe, a oddają go w dzień. I tak, przy nowoczesnym systemie grzewczym można zejść z ceną grzania domu do ok. 4,5 – 5 tys. zł rocznie, zakładając taryfę G12w z dopłatą 1500 zł. Na uwagę zasługuje również bardzo wysoka efektywność rzędu 98 – 99%. 

Pompa ciepła

Za najbardziej energooszczędne systemy grzewcze uchodzą pompy ciepła. Zachodzące w nich zjawiska termodynamiki pozwalają uzyskać duże ilości ciepła przy zużyciu niewielkich ilości energii. Efektywność gruntowych pomp ciepła osiąga nawet 300 – 400% - to wynik nieosiągalny dla innych systemów grzewczych. W przypadku pompy powietrznej sprawność ta jest nieco niższa, ale wynik na poziomie 200-250% to wciąż rewelacyjny rezultat. No i widać to po kosztach ogrzewania. W przypadku pompy gruntowej, nawet bez dopłaty można zmieścić się poniżej 2,000 zł, podczas gdy z dopłatą będzie to poniżej 1000 zł rocznie! Dla pomp powietrznych jest to odpowiednio 2000 i 3000 zł. 

Jakie ogrzewanie domu będzie najlepsze?

Biorąc pod uwagę sprawność oraz koszty, najlepsze ogrzewanie domu na ten moment oferuje bezsprzecznie pompa ciepła, która wypada kilkukrotnie lepiej od pozostałych systemów. Niestety, jest to również najdroższy system przy zakupie i montażu. Biorąc pod uwagę wszystkie koszty, gruntowa pompa ciepła to wydatek rzędu ok. 50 – 60 tys. złotych, podczas gdy pompa powietrzna pochłania ok. 40 – 50 tys. złotych. Biorąc jednak pod uwagę, o ile tańsze jest ogrzewanie domu z tym systemem, wystarczy tak naprawdę kilka lat, aby inwestycja się zwróciła i zaczęła generować czyste oszczędności. Wielu inwestorów nie jest jednak w stanie wygospodarować dodatkowych pieniędzy na etapie budowy domu i są zmuszeni do wyboru innego systemu. Na ten moment dobrze wciąż wypada ogrzewanie gazowe, a całkiem niezłe wyniki można uzyskać z nowoczesnym ogrzewaniem elektrycznym. Z roku na rok coraz gorzej wypadają natomiast kotły i piece na paliwo stałe.