Zielone dachy

Zielone dachy nie są rozwiązaniem nowym. Ich tradycja sięga setek lat wstecz, jednak wtedy stosowane były głównie w Skandynawii, gdzie dachy budynków pokrywano darnią a ziemia oraz rośliny stanowiły skuteczną izolację termiczną przez arktycznym chłodem występującym w długich miesiącach zimowych.

Zielone dachy, pomimo iż są pokryciem o wielu zaletach, popularność wśród inwestorów zyskują powoli. Decydują się na nie głównie inwestorzy budujący nowoczesne domy. Należy jednak przypuszczać, że sytuacja ta może ulec zmianie, ponieważ z roku na rok przybywa producentów, którzy oferują funkcjonalne rozwiązania systemowe ułatwiające projektowanie i montaż tego rozwiązania zarówno na domach z płaskim dachem (stropodachem), jak i na dachach stromych. Może się więc zdarzyć, że coraz częściej będziemy widywać zielone dachy na osiedlach domów jednorodzinnych, w obiektach wielorodzinnych i komercyjnych.

Zalety zielonych dachów:

• dobra izolacja termiczna – dach tego typu chroni budynek przed nadmiernym wyziębieniem w miesiącach chłodnych i nadmiernym nagrzaniem w miesiącach letnich,
• wysoki poziom odporności na uszkodzenia mechaniczne,
• wysoki poziom odporności na niszczące działanie silnego wiatru,
• wysoki poziom bezpieczeństwa pożarowego,
• tłumi hałas o około 8 decybeli zapewniając odpowiedni komfort akustyczny,
• poprawia mikroklimat w bezpośrednim otoczeniu domu,
• poprawia mikroklimat w pomieszczeniach znajdujących się bezpośrednio pod konstrukcją dachu, ponieważ powietrze w nich jest o około 3-5 stopni Celsjusza niższe niż powietrze otoczenia co eliminuje konieczność montażu rozwiązań klimatyzacyjnych,
• rośliny na dachu wyłapują około 10 do 20% zanieczyszczeń występujących w powietrzu i są bezpłatną wytwórnią tlenu,
• tego rodzaju dach skutecznie zmniejsza ilość wody odprowadzaną do kanalizacji miejskiej, ponieważ zatrzymuje około 50% wód opadowych i wprowadza je w naturalny obieg,
• zwiększa powierzchnię biologicznie czynną działki, dzięki czemu możliwe jest zabudowanie większej przestrzeni,
• zielony dach podnosi estetykę otoczenia, co ma szczególnie duże znaczenie w aglomeracjach miejskich, gdzie dostęp do zieleni często jest mocno ograniczony,
• pomaga walczyć z tak zwanymi miejskimi wyspami ciepła, które sprawiają, że powietrze w miastach jest zbyt ogrzane i suche,
• pozwala na uzyskanie dodatkowego terenu zielonego bez konieczności kupowania większej działki budowlanej,
• daje możliwość organizacji dodatkowej przestrzeni do wypoczynku i rekreacji np. taras z naturalną zielenią,
• jest zastępczą przestrzenią do życia dla fauny i flory,
• w wielu miastach Polski budynki przykryte zielonym dachem zwolnione są z opłat na rzecz podatku od nieruchomości.

Rodzaje zazielenienia dachów zielonych

Zazielenienie dachu intensywne, wysokie

Ten rodzaj zazielenienia dachu obejmuje wszystkie rodzaje roślin np. trawniki, byliny, krzewy oraz sporadycznie drzewa. Całość wymaga regularnego zasilania w wodę i substancje odżywcze, jak również pielęgnacji. Takie zazielenienie można tworzyć na całej płaszczyźnie dachu, zachowując zróżnicowanie pod kątem wysokości lub punktowo, zależnie od zaistniałych potrzeb. Zasadniczo efekt takiego zazielenienia najczęściej jest porównywalny w wyglądzie do wolnych terenów zielonych i można go spokojnie komponować z elementami małej architektury tj. oczka wodne czy murki oporowe.

Należy jednak wiedzieć, że układ poszczególnych warstw dla tego typu zazielenienia należy dobrać niezwykle starannie pod kilkoma względami:

• odprowadzania nadmiaru wody,
• gromadzenia się wody,
• ochrony przeciwwodnej przed porastaniem korzeni.

Zazielenienie dachu intensywne, niskie

W tym typie zazieleniania dachu wykorzystuje się wszystkie rodzaje roślin, czyli trawniki, byliny i krzewy jednak bez drzew co daje ograniczone możliwości w zakresie kształtowania dachu. Podobnie jak w poprzednim przypadku tak i tutaj rośliny będą wymagały pielęgnacji, podlewania oraz nawożenia. Jednak wymagania w zakresie nawodnienia tego rodzaju zazielenienia są mniejsze, co w praktyce oznacza, że nie trzeba stosować stałych instalacji nawadniających.

Zazielenienie dachu ekstensywne

Zazielenienie ekstensywne najogólniej rzecz ujmując, polega na wykorzystaniu roślin, które mają najniższe wymagania wegetacyjne, co oznacza, że same potrafią się utrzymać i rozwijać. Dach, na którym wykorzystano zazielenienie ekstensywne, nie wymaga praktycznie żadnej pielęgnacji oraz dodatkowego nawadniania czy nawożenia. W tym przypadku stosuje się rośliny doskonale dostosowane do ekstremalnych warunków klimatycznych i dużej zdolności w zakresie regeneracji. W dachach ekstensywnych wykonywanych w naszym kraju najczęściej wykorzystuje się rośliny odpowiadające panującemu w Polsce klimatowi tj. kostrzewy, rozchodniki, mchy, rojniki itp.

Układ warstw na zielonym dachu:

• warstwa wegetacyjna (roślinna lub podłoże),
• warstwa filtracyjna,
• warstwa drenująca,
• warstwa ochronna – chroniąca przed uszkodzeniami mechanicznymi,
• warstwa chroniąca pokrycie dachowe przed przerastaniem korzeni roślin (stosuje się ją w przypadku pokrycia dachowego, które jest nieodporne na przerastanie korzeni roślin),
• pokrycie dachowe (najlepiej takie, które jest odporne na przerastanie korzeni),
• warstwa rozdzielająca (stosowana jest w razie potrzeby przy tolerancji chemicznej pomiędzy materiałami),
• warstwa izolacji termicznej,
• warstwa paraizolacji.

Charakterystyka i właściwości głównych warstw dachu zielonego

Warstwa wegetacyjna dachu zielonego

Warstwa wegetacyjna to podłoże o specjalnym składzie zawierające składniki organiczne oraz minerały, w którym sadzone są rośliny.

Przyjmuje się, że udział gliny i mułu w substracie nie powinien przekraczać:

• 20% masy w przypadku zazielenienie intensywnego,
• 15%  masy w przypadku zazielenienia ekstensywnego wielowarstwowego,
• 5% masy w przypadku zazielenienia ekstensywnego jednowarstwowego.

Jeśli zaś chodzi o zawartość minerałów w substratach, to powinna ona wynosić:

• 60 – 80% dla zazielenienia intensywnego,
• 70 – 90% dla zazielenienia ekstensywnego wielowarstwowego,
• 100% dla zazielenienia ekstensywnego jednowarstwowego.

Warto również wiedzieć, że składnikami pochodzenia mineralnego w tym przypadku mogą być prawie wszystkie skały mineralne występujące w naturze oraz materiały pochodzące z recyklingu tj. np. tłuczeń ceramiczny.

Ważnym parametrem podłoża jest także jego odpowiednia zdolność gromadzenia wody:

• 45% dla zazielenienia intensywnego,
• 35% dla zazielenienia ekstensywnego wielowarstwowego,
• 20% dla zazielenienia ekstensywnego jednowarstwowego.

Zdolność gromadzenia wody w substracie można podnieść poprzez dodanie do niego odpowiednich składników pochodzenia mineralnego.

Podłoże wegetacyjne powinno mieć także odpowiedni poziom pH:

• 6,5 – 8,0 dla zazielenienia intensywnego,
• 6,5 – 9,5 dla zazielenienia ekstensywnego.

Co więcej, aby na zielonym dachu nie powstało nam małe bagno, podłoże musi charakteryzować się odpowiednią przepuszczalnością wody oraz zawartością powietrza w substracie. A zawartość soli nie powinna przekraczać wartości 1,0 g/1 substratu.

W przypadku podłoży zielonych dachów rolę składników pochodzenia organicznego najczęściej spełnia torf lub kompost. Należy jednak mieć na względzie to, że substancje te powinny być wolne od jakichkolwiek zanieczyszczeń organicznych oraz nasion zdolnych do kiełkowania lub części roślin, które mogłyby podlegać regeneracji.

Warstwa filtracyjna dachu zielonego

Warstwę filtracyjną w przypadku zielonych dachów tworzą głównie geotekstylia a dokładnie włókniny. Układa się je pomiędzy warstwą drenującą a wegetacyjną. Mogą być również częścią składową wykorzystywanych mat drenujących. 

Jednak, aby włókniny spełniały swoje zadanie, powinny być: 

• przenikalne dla korzeni,
• odporne biologicznie (mikroorganizmy) oraz chemicznie (kwasu hummusowe, chemikalia występujące w wodach opadowych),
• odporne na zmienne warunki pogodowe,
• wytrzymałe mechanicznie w zakresie rozciągania, wydłużania, tarcia oraz ściskania.

Warstwa drenująca dachu zielonego

Warstwę drenującą w przypadku zielonych dachów najczęściej wykonuje się z kruszyw mineralnych, sztucznych lub takich pochodzących z recyklingu. Do tego celu wykorzystuje się np. żwir kopalniany, żwir rzeczny oraz różnego rodzaju grysy.

Stopień uziarnienia warstwy drenującej zależy bezpośrednio od jej grubości Przyjmuje się, że gdy:

• grubość warstwy drenującej wynosi od 4 do 10 cm, można zastosować frakcje uziarnienia pomiędzy 4/8 a 2/12 mm,
• grubość warstwy drenującej mieści się w przedziale 10-20 cm stosujemy frakcje od 4/8-8/16 mm,
• grubość warstwy drenującej wynosi powyżej 20 cm grubości należy stosować frakcje od 4/8 do 16/32 mm.

Grubość warstwy drenującej zależy od grubości i składu podłoża wegetacyjnego oraz zastosowanych na nim roślin. Ogólnie przyjmuje się, że proporcje warstwy drenującej do warstwy wegetacyjnej powinny wyglądać następująco:

• 1: 2 (np. 2 cm warstwy drenującej i 10 cm warstwy wegetacyjnej) dla zazielenienia intensywnego,
• 1: 3 (np. 15 cm warstwy drenującej i 45 cm warstwy wegetacyjnej) dla zazielenienia ekstensywnego.

Jednak są to jedynie przybliżone dane szacunkowe, ponieważ każdy dach należy rozpatrywać indywidualnie, mając na względzie wszystkie zmienne w nim występujące.

Warstwa pokrycia dachowego dachu zielonego odpornego na przerastanie korzeni roślin

Współcześnie większość producentów dachów ma w swoim asortymencie pokrycia dachowe przeznaczone stricte do zastosowania w dachach zielonych. Odporne na przerastanie korzeni roślin są np. wszystkie jednowarstwowe materiały pokryciowe wykonane z tworzyw sztucznych tj. PCW, EPDM itp.

Jeśli zaś zdecydujemy się na pokrycie dachowe z natury nieodporne na przerastanie korzeni, np. pokrycie bitumiczne musimy zastosować dodatkowe rozwiązania, które mu tę odporność zapewnią. Może być to np.:

• w przypadku zazielenienia intensywnego – wkładka z folii miedzianej,
• w przypadku zazielenienia ekstensywnego – specjalny środek chemiczny dodawany do wierzchniej warstwy bitumu.

Do tego celu możemy również wykorzystać szczelnie połączone ze sobą membrany wykonane z tworzyw sztucznych układane luźno na klasycznym pokryciu bitumicznym. Minimalna grubość tego rodzaju folii powinna wynosić:

• w przypadku zazielenienia intensywnego – 0,8 mm,
• w przypadku zazielenienia ekstensywnego – 0,5 mm.

Budowa zielonego dachu z New-House!

Planujesz budowę domu jednorodzinnego z zielonym dachem? Chętnie stworzymy go dla Ciebie od przysłowiowego A do Z. Zajmiemy się zarówno kompletem spraw formalnych i administracyjnych, jak i fizycznymi pracami wykonywanymi bezpośrednio na placu budowy. Pomożemy Ci np. znaleźć działkę, wybrać nowoczesny projekt domu, wykonać przyłącza mediów, uzyskać pozwolenie na budowę czy zaaranżować przestrzeń wokół nieruchomości. A to tylko część prac, jakimi możemy się zająć, jeśli zdecydujesz się na współpracę z naszymi fachowcami. Wszystko po to, aby zdjąć Ci z głowy maksymalnie dużo spraw i oszczędzić niepotrzebnych stresów związanych z budową.

Podoba Ci się taka perspektywa? W takim razie zachęcamy do kontaktu z naszymi doradcami, którzy przedstawią Ci możliwości współpracy z New-House oraz odpowiedzą na wszystkie pytania i wątpliwości dotyczące kompleksowej budowy domu.

Infolinia działa od poniedziałku do niedzieli w godzinach 7.00 – 21.00. Czekamy na Twój telefon!