Lukarna dachowa – co warto wiedzieć na ten temat?

Lukarna dachowa to element architektoniczny, który ma zapewnić więcej światła dziennego w pomieszczeniach na poddaszu. To rozwiązanie stosowane od wielu wieków, gdy nie było jeszcze możliwości wstawienia okien dachowych. Mimo, że dziś dysponujemy już bardzo nowoczesnymi oknami dachowymi, lukarny wciąż cieszą się sporą popularnością, ponieważ urozmaicają wygląd budynku. W tym artykule prezentujemy najważniejsze informacje o lukarnach dachowych.

Co to jest lukarna?

Lukarna, określana również jako gibel, to element architektoniczny wykonywany w dachu, umożliwiający wstawienie pionowego okna lub portfenetru, które zapewnią większą ilość światła dziennego pomieszczeniom usytuowanym na poddaszu. Lukarna składa się ze ściany frontowej, w której umieszcza się okno, powierzchni bocznych łączących się z połacią dachu, a także zadaszenia lukarny. Duże lukarny mogą łączyć się ze ścianami nośnymi budynku, przypominając swoją konstrukcją ścianę szczytową. W tego typu lukarnach można nawet zastosować balkon. Rozwiązanie to było stosowane od wieków, gdy nie istniały jeszcze okna dachowe. Dziś, chociaż to okna dachowe są rozwiązaniem tańszym oraz bardziej funkcjonalnym, lukarny dachowe wciąż cieszą się sporą popularnością i są wykorzystywane we współczesnych projektach domów.

Rodzaje lukarn dachowych

Lukarny dachowe mogą posiadać różne kształty i zastosowania, a to pozwala nam wyróżnić kilka rodzajów lukarn. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć:

• Lukarna dwuspadowa – swoim kształtem przypomina ścianę szczytową. Posiada front, ściany boczne łączące się z połacią dachu oraz dwuspadowe zadaszenie.
• Lukarna trójkątna – posiada front z trójkątnym lub prostokątnym oknem, a powierzchnie boczne stanowi dwuspadowe zadaszenie połączone z połacią dachu.
• Lukarna trójspadowa – ma kształt analogiczny do lukarny dwuspadowej, tyle tylko, że stosuje się również trzeci spad zadaszenia od strony frontowej.
• Lukarna trapezowa – jest to rodzaj lukarny trójspadowej, w której stosuje się prostokątne zadaszenie frontu oraz trójkątne zadaszenia boczne, co daje kształt trapezu.
• Lukarna jednospadowa – posiada front, powierzchnie boczne i jednospadowe zadaszenie, w którym spad kieruje się ku frontowi lukarny.
• Lukarna półkolista – posiada front i ściany boczne, natomiast zadaszenie jest półkoliste i stanowi poniekąd łuk nad lukarną. Rozwiązanie znane chociażby z klasycznych dworków.
• Wole oko – w praktyce, jest to nieco inny, ale pokrewny element architektoniczny. To pionowe okno wykonane w połaci dachu (oko) i całkowicie otoczone łukowym zadaszeniem (powieka). Nazwa wole (lub bawole) oko najlepiej określa wygląd takiego elementu.

Lukarny dachowe mają zatem wiele postaci. Warto nadmienić, że lukarna dachowa może łączyć się z bocznymi ścianami budynku, a wówczas istnieje możliwość zastosowania lukarny z balkonem. Z kolei dostatecznie wysokie lukarny umożliwiają wstawienie portfenetrów.

Jakie zalety ma lukarna dachowa?

Lukarna dachowa zapewnia pomieszczeniom na poddaszu więcej światła dziennego, a ponadto urozmaica bryłę samego budynku, sprawiając, że dom wygląda ciekawiej. Lukarna zapewnia również lepszą wentylację i dostęp do świeżego powietrza. Stanowi alternatywę dla okien dachowych, choć jest od nich droższa i wymaga większych nakładów pracy. Lukarny mogą również zwiększać funkcjonalność budynku, zwłaszcza, gdy są wyposażone w balkon lub portfenetry.

Czy lukarna dachowa posiada wady?

Tak, należy pamiętać, że lukarna stanowi element, który mocno ingeruje w konstrukcję dachu. Jest to potencjalne źródło mostków termicznych, przez które ciepło będzie uciekało z budynku. Aby wyeliminować ten problem, lukarna dachowa musi zostać wykonana bardzo starannie przez doświadczonych fachowców, a ponadto, należy zastosować wysokiej klasy termoizolację. Warto jednak zauważyć, że w energooszczędnych budynkach, takich jak chociażby nowoczesna stodoła raczej nie uświadczymy lukarn dachowych. Są one zastępowane oknami dachowymi.

Czy wykonanie lukarny wymaga pozwolenie na budowę?

Załóżmy, że inwestor jest zainteresowany wstawieniem lukarny dachowej w dachu wybudowanego już domu. Jest to oczywiście jak najbardziej możliwe, a prace kwalifikują się jako przebudowa domu. Niestety, biorąc pod uwagę, że lukarna to element architektoniczny, który ingeruje w konstrukcję dachu, inwestorzy chcący wykonać lukarnę muszą sprostać formalnościom. Lukarna wymaga uzyskania pozwolenie na budowę, a to oczywiście sprawia, że przebudowa jest bardziej czasochłonna oraz może generować dodatkowe koszty. Tutaj warto jednak wspomnieć o tym, że wstawienie okien dachowych również wiąże się z koniecznością uzyskania pozwolenia (na wykonanie otworów okiennych w dachu).